
باشگاه خبرنگاران- چند هفته قبل از انتخابات ریاستجمهوری 2024 ایالات متحده، مجله اکونومیست توضیح داد که چرا اقتصاد این کشور «حسرت جهان» است، با بیکاری پایین، تورم تحت کنترل و نرخ رشدی که هیچ اقتصاد پیشرفتهای نمیتواند آن را همتراز کند. با این حال، نارضایتی گسترده داخلی از اقتصاد برتر جهان به پیروزی دونالد ترامپ کمک کرد. این نارضایتی تا حدی به قیمتهای مواد غذایی اساسی مانند تخممرغ برمیگشت—چیزی که ترامپ قول داده بود در دوره دوم ریاستجمهوری خود کاهش دهد، اما هنوز به طور کامل محقق نشده است.
چند ماه بعد، اقتصاد ایالات متحده دیگر به حسرت بسیاری از کشورهای جهان تبدیل نشده است. هیچ نشانهای از خوشبینی در شاخصهای اقتصادی سنتی، از بازارهای سرمایه تا اعتماد مصرفکننده وجود ندارد. ترامپ، همانطور که وعده داده بود، یک انقلاب اقتصادی در ایالات متحده به راه انداخت—اما نه به شیوهای مثبت.
بازارهای سهام نه تنها تمام دستاوردهایی را که پس از پیروزی ترامپ به دست آورده بودند از دست دادهاند، بلکه همچنان در حال کاهش هستند. هر روز دیگر یک تیتر خبری جدید از «بدترین روز از زمان» برای هر یک از شاخصهای S&P 500، داو جونز و یا نزدک میآید. بازارها در حال حاضر تحت سلطه «ترس شدید» قرار دارند، طبق شاخص ترس و طمع سیانان.
بازارهای اوراق قرضه که سنتی و بیرحمانهاند، دو دیدگاه دارند. اما اخیراً نگرانی عمده این است که سیاستهای اقتصادی ترامپ، به ویژه در مورد تجارت، آنقدر رشد اقتصادی را کند خواهد کرد که فدرال رزرو مجبور به کاهش نرخ بهره خواهد شد تا تورم را که ترامپ با تعرفههای وارداتی و افزایش قیمتها برای مشاغل و مصرفکنندگان ایجاد کرده است، جبران کند. (او بزرگترین جنگ تجاری خود را همین هفته آغاز کرده و سپس برای صنعت خودروسازی استثناهایی ایجاد کرد بعد از اینکه سران سه خودروساز بزرگ ایالات متحده او را به تلفن کشاندند؛ او همچنین یکی از اهداف خود، مکزیک را پس از یک تماس تلفنی استثنا کرد.) بازارهای اوراق قرضه جهانی به دلیل تعرفهها و «آتشسوزی اقتصادی» ترامپ و همچنین به این دلیل که اروپا تصمیم گرفته بر روی بمبها و موشکها هزینه کند، در حال فروش داراییهای خود هستند.
نباید از یک معیار عجیب اوراق قرضه، منحنی بازده معکوس در برخی از اوراق قرضه کوتاهمدت دولتی ایالات متحده، که به طور تاریخی نشانهای از رکود بوده است، غافل شد.
اعتماد مصرفکننده سریعتر از سه سال گذشته در حال کاهش است زیرا مصرفکنندگان نگران قیمتهای بالاتر ناشی از تعرفههای ترامپ بر روی بزرگترین شرکای تجاری ایالات متحده هستند. (وزیر بازرگانی ترامپ، هاوارد لاتنیک، تأکید میکند که دادههای اقتصادی منفی اخیر در واقع دادههای دولت بایدن هستند.)
یکی از نقاط امیدوارکننده ظاهراً، شاخص تولید، PMI، خود یک زنگ خطر است زیرا افزایش فعالیتهای تولیدی، واکنشی پیشگیرانه برای مقابله با حجم تعرفههای تجاری و افزایش قیمتها برای مواد اولیه تولیدی است.
با وجود درخواستهای ترامپ، کشاورزان «از انجام این کار لذت نمیبرند». تلافیجویی چین علیه آخرین دور از تعرفههای تجاری ایالات متحده، بیش از 20 میلیارد دلار از بازارهای صادراتی کشاورزی در حال کاهش را هدف قرار خواهد داد، که پیش از این نیز به دلیل جنگهای تجاری ترامپ در دوره اول ریاستجمهوریاش کوچک بودند.
دلار ایالات متحده همچنان در حال سقوط است—و نه فقط در برابر اقتصادهای اروپایی، بلکه در برابر سبد ارزهای جهانی. این برخلاف آن چیزی است که باید در صورت احداث دیوارهای تعرفهای اتفاق بیفتد، که نشاندهنده عدم اعتماد عمیقتر به دلار است.
تصویر اشتغال نیز خیلی بهتر به نظر نمیرسد، اگرچه آمار رسمی تا 7 مارس منتشر نخواهد شد. یکی از نخستین هشدارها در مورد حقوق و دستمزد ایالات متحده نشان میدهد که استخدامهای جدید در ماه گذشته به شدت کاهش یافتهاند. اقتصاددانانی که پیشبینیهای رشد اقتصادی میکنند، به طور مداوم آنچه ترامپ در مورد تجارت انجام داده است را کم برآورد کردهاند و اکنون در حال پایین آوردن پیشبینیهای خود برای سال 2025 هستند. یکی از معیارهایی که به شدت دنبال میشود، پیشبینی میکند که رشد اقتصادی ایالات متحده در سه ماهه اول سال 2025 به شدت کاهش خواهد یافت، که تحولی عظیم از رشد پیشبینیشده فقط چند هفته قبل است.
در میدان عمل، یا در اسکلهها، وضعیت خیلی بهتر نیست. افرادی که کالاهایی را که اقتصاد ایالات متحده را به حرکت درمیآورد خرید، حمل و نقل، تخلیه، ارسال و مدیریت میکنند، به دلیل جنگهای تجاری مکرر ترامپ که بهطور دورهای و تنها به مدت یک ماه اجرا میشود، با مشکلات زیادی روبهرو هستند.
لارس جنسن از «وسپوسی ماریتایم» گفت: «این کاملاً احمقانه است که حرکات استراتژیک انجام دهی وقتی که هیچگونه ایدهای حتی درباره این که قوانین فردا چیست ندارید»، طبق گزارش خبرنامه «خطوط عرضه» بلومبرگ از گردهمایی بزرگ حملونقل در لانگبیچ کالیفرنیا این هفته.
اما این—با وجود خوشبینی وال استریت در پاییز گذشته در مورد کاهشهای بزرگ مالیات و حذف مقررات بیشتر، و حالا یک درک ناگهانی—دقیقاً همان چیزی است که ترامپ در کمپین خود وعده داده بود. او جنگهای تجاری را وعده داده بود و افزایش شدید مالیاتها بر کسبوکارها و مصرفکنندگان را، برای دلار ضعیفتر مبارزه کرده بود، و قول داده بود که فدرال رزرو را از کار بیندازد و حاکمیت قانون را نابود کند—دوباره، اینها دو چیزی هستند که سلامت اقتصادی و مالی ایالات متحده و هژمونی آن را پایهگذاری میکنند.
یکی از تفاوتهای بزرگ از دوره اول ترامپ این است که اصلاحات بازار سهام—و این اصلاحات بهویژه از زمانی که ترامپ شروع به اجرای جنگ تجاری خود کرده است، شدید بودهاند—به نظر نمیرسد او را مجبور به تنظیم مجدد کرده باشد، برخلاف دوره اول که او بازار سهام را بهعنوان یک رفراندوم میدید. بازارهای اوراق قرضه نیز شانس بیشتری نداشتهاند، اما این ممکن است عمدی باشد.
محرک اصلی این روند، ایلان ماسک، میلیاردر و بزرگترین حامی ترامپ در دوران کمپین، و حالا «چاقوی تبر» او برای نابودی دولت فدرال، به وضوح بیان کرده بود که هدف این است که درد کوتاهمدت وارد شود، از جمله چند سقوط بازار، تا اقتصاد ایالات متحده روی پای سالمتری قرار گیرد. مشکل این است که تا کنون، دستاوردها به نظر میرسد همانقدر زودگذر یا ساختگی باشند که صرفهجوییهای دولتی ماسک در نظر گرفته شدهاند.
چند دهه پیش، یک نامزد جمهوریخواه برای ریاستجمهوری به شدت به خاطر تبلیغ «اقتصاد وودو» مسخره شد، که البته خیلی زود تبدیل به دکترین حزب جمهوریخواه شد. این حالا شبیه وودو است، به جز اینکه میخهای تیز و درد فقط به عروسکها فرو نمیروند.