باشگاه خبرنگاران جوان - محمدهادی زاهدی در کنفرانس ملی هوش مصنوعی در اینوتکس ۲۰۲۵ به بررسی موضوع روند‌های جهانی و تحلیل آینده هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، پرداخت و اظهار داشت: هوش مصنوعی واقع‌گرایانه باید مبتنی بر درک فرآیند‌ها و داده‌های عملیاتی باشد. بسیاری از سازمان‌ها هنگامی که به دنبال استقرار هوش مصنوعی در سیستم‌های خود هستند، هوشمندسازی فرایند‌ها و کسب‌وکار‌ها را نادیده می‌گیرند و تنها به فکر ایجاد یک دستیار هوش مصنوعی می‌افتند.

وی ادامه داد: تا زمانی که فرایند‌ها هوشمند نشود، استفاده از هوش مصنوعی در این شرایط ممکن است یک سازمان را در مسیر اشتباه قرار دهد.

وی به گزارشی از سلونیس (یک شرکت پیشرو در زمینه فرآیندکاوی و سیستم‌های مدیریت عملکرد) اشاره و ابراز کرد: در نظرسنجی و گزارش این شرکت ۸۹ درصد از رهبران کسب‌وکار معتقد بودند که هوش مصنوعی باید فرایند‌های کسب‌وکار را درک کند تا نتایج مؤثری به دست آید.

رئیس انجمن ملی هوش مصنوعی ایران بیان داشت: ۸۱ درصد از شرکت‌هایی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند بر این باور بودند که در ۱۲ ماه آینده از هوش مصنوعی برای بهبود فرآیند‌های خود استفاده خواهند کرد و ۷۴ درصد شرکت‌ها اعلام کردند بودجه هوش مصنوعی خود را افزایش داده‌اند.

به اعتقاد زاهدی، ادغام نرم‌افزار‌های شبیه‌سازی و دوقلو‌های دیجیتال به سمت ایجاد سیستم‌های هوشمند یکپارچه حرکت می‌کند که مرز بین طراحی و عملیات واقعی را از بین می‌برد. این ادغام همچنین شرایطی را برای استفاده از داده‌های شبیه‌سازی برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی فراهم می‌کند.

جهش بزرگ اینترنت اشیا در ۲۰۲۵

وی همچنین به تصویب قانون تاب‌آوری سایبری اتحادیه اروپا و الزامات شدید امنیتی برای دستگاه‌های متصل اشاره کرد و گفت: این روند نشان‌دهنده جهش بزرگ اینترنت اشیا در سال ۲۰۲۵ خواهد بود.

زاهدی با اشاره به کاهش هزاران شغل در شرکت زیمنس در بخش اتوماسیون کارخانه‌ها، گفت: این روند نشان دهنده جایگزینی نیروی کار با سیستم‌های مبتنی بر اینترنت اشیا و هوش مصنوعی است و این روند در سال ۲۰۲۵ شتاب بیشتری می‌گیرد.

در ادامه، رئیس انجمن ملی هوش مصنوعی ایران به رشد شبکه‌های غیرمتمرکز و فناوری‌هایی مانند لوراون و ۵ G اشاره و تأکید کرد: تمرکز بر پایداری و کاهش مصرف انرژی در دستگاه‌های اینترنت اشیا یکی از چالش‌های مهم در آینده خواهد بود.

وی به حسگر‌های جدیدی که قابلیت بازیافت دارند و در حوزه‌های مختلفی مانند کشاورزی و حتی در بدن انسان به کار می‌روند، اشاره کرد و آنها را نمادی از تلاش برای همسویی با محیط زیست و منابع طبیعی دانست.

بازار هوش مصنوعی در حوزه سلامت به حدود ۱۰۰ میلیارد دلار می‌رسد

زاهدی همچنین به بازار هوش مصنوعی و رشد آن در حوزه سلامت اشاره کرد و گفت: پیش‌بینی می‌شود که بازار هوش مصنوعی در حوزه سلامت به حدود ۱۰۰ میلیارد دلار برسد و تلفیق اینترنت اشیا و هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵ به اوج خود خواهد رسید.

تعداد اشیا متصل به یکدیگر تا ۲۰۳۲ به ۴۰ میلیارد شی می‌رسد

زاهدی به بررسی پیش‌بینی‌های سال ۲۰۳۲ و تعداد اشیا متصل به هم اشاره کرد و گفت: تا ۲۰۳۲ حدود ۴۰ میلیارد شیء متصل به یکدیگر پیش‌بینی می‌شود.

او با مقایسه این عدد با جمعیت جهانی که حدود ۱۰ میلیارد تخمین زده می‌شود، گفت که به ازای هر فرد چهار دستگاه متصل وجود خواهد داشت. این آمار تأکید بر اهمیت و فراوانی ابزار‌های متصل در زندگی روزمره ما دارد.

زاهدی به مفاهیم جدیدی که در حوزه فناوری اطلاعات شکل گرفته نیز اشاره کرد و توضیح داد: مفاهیم گذشته مانند "اینترنت رفتارها" و "اینترنت ابزار‌های پزشکی" جای خود را به مفهوم جدید "اینترنت اشیا رفتاری" داده‌اند. این مفهوم جدید به این معناست که ابزار‌ها و دستگاه‌ها می‌توانند یکدیگر را شناسایی کنند و با توجه به تحلیل رفتار کاربران، خدمات و پیشنهاد‌های جدیدی را ارائه دهند.

بازار اینترنت اشیا تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۱.۲ تریلیون دلار خواهد رسید

وی همچنین به روند‌های جهانی و تحلیل آینده‌های تکنولوژی دیجیتال اشاره کرد و گفت: گزارش‌های معتبر جهانی در مورد تلفیق هوش مصنوعی و اینترنت اشیا نشان می‌دهد که بازار اینترنت اشیا تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۱.۲ تریلیون دلار خواهد رسید.

رئیس انجمن ملی هوش مصنوعی ایران تأکید کرد: نسل بعدی اینترنت اشیا شامل ابزار‌های یادگیرنده است که بدون نیاز به ارسال داده‌ها به یک سرور مرکزی، می‌توانند خود به تحلیل بلادرنگ و بهینه‌سازی موقعیت‌های عملیاتی خود بپردازند.

زاهدی به کاربرد‌های چنین سیستمی در حوزه‌های حساس مانند امنیت سایبری اشاره کرد و گفت: این تکنولوژی قادر است حملات سایبری را شناسایی کند و سریعاً واکنش نشان دهد.

وی همچنین به استانداردسازی ۵ G و ۶ G و ترکیب آنها با هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت: این ترکیب به کاهش مصرف انرژی منجر خواهد شد. تحلیل‌های موسسه جهانی IDC (یکی از پیشگامان صنعت اطلاع‌رسانی و آمارگیری و تحلیل در زمینه رویداد‌های جهان و بازار فناوری اطلاعات و ارتباطات سیار) نشان می‌دهد که سرویس‌های ابری ممکن است محدودتر شوند و نظارت بر آنها افزایش یابد.

رئیس انجمن ملی هوش مصنوعی ایران در ادامه سخنرانی‌اش به بررسی چالش‌های پردازش داده‌ها و اهمیت امنیت داده‌ها در عصر دیجیتال پرداخت و توضیح داد: بستر‌های پردازش ابری به دلیل نیاز به پهنای باند بیشتر و خطرات امنیتی نمی‌توانند به‌راحتی برای همه انواع داده‌ها استفاده شوند. به‌خصوص، برای داده‌های حساس و حیاتی که نیاز به پردازش سریع دارند، فناوری‌های پردازش در سطح لبه (Edge Computing) اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

زاهدی تأکید کرد: پردازش در سطح لبه، ارتباط مستقیم با اینترنت اشیا دارد و به ما بازخورد‌های فوری از داده‌های جمع‌آوری شده می‌دهد. در شرایطی که تحریم‌ها و محدودیت‌ها وجود داشته باشد، وابستگی به سرویس‌های ابری می‌تواند مشکل‌ساز شود و افراد باید بر پردازش‌های سطح لبه تمرکز کنند.

کاربرد هوش مصنوعی در پیش بینی اعتراضات کارگری

وی به کاربرد‌های هوش مصنوعی در زنجیره تأمین اشاره کرد و گفت: می‌توان با تجزیه و تحلیل داده‌ها، وقایع غیرمنتظره مانند اعتصابات کارگر‌ها در کارخانجات را پیش‌بینی کرد. به‌عنوان مثال، شرکت آمازون با استفاده از هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل داده‌ها، بهترین زمان و محل برای ارسال محصولات را تعیین می‌کند.

زاهدی تصریح کرد: یکی از حوزه‌هایی که هوش مصنوعی باید به کمک کشور بیاید، زنجیره تأمین است. او با ذکر مثال‌هایی از گزارش‌های مختلف، بهبود ۶۵ درصدی در دقت تعمیرات پیشگیرانه را به‌عنوان یکی از مزایای استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی در یکی از شرکت‌های صنعتی برشمرد.

وی مثال دیگری را از یک شرکت دانش‌بنیان داخلی ذکر کرد و گفت: این شرکت با تحلیل پردازش صدا، توانسته است پیش‌بینی کند یک تجهیز تا چه زمانی دچار خرابی خواهد شد و به این ترتیب از توقف خط تولید جلوگیری کند.

زاهدی همچنین به پتانسیل استفاده از فناوری‌های جدید در اکتشاف عمیق مواد معدنی اشاره کرد و به یک شرکت کرمانی که توانسته است با حسگر‌ها و داده‌های جمع‌آوری‌شده، به عمق ۷۰۰ متری زمین برود و منابع معدنی مانند طلا و لیتیوم را شناسایی کند، اشاره کرد.

رئیس انجمن ملی هوش مصنوعی ایران همچنین به موضوع یادگیری فدرال یا یادگیری مشارکتی یا هوش مصنوعی توزیع‌شده اشاره کرد و گفت: این سیستم‌ها خودمختار هستند و می‌توانند تصمیمات پیشگیرانه و قابل پیش‌بینی بگیرند. زاهدی مثالی از ربات‌های صنعتی خودمختار آورده که قادرند به محیط اطراف خود واکنش نشان دهند و بر اساس یادگیری فدرال، اطلاعات به‌دست‌آمده را تجزیه و تحلیل کنند.

طی ۲-۳ سال آینده شاهد انقلاب بزرگی در حوزه حسگر‌های کوانتومی خواهیم بود

رئیس انجمن ملی هوش مصنوعی ایران به آینده حسگر‌های کوانتومی پرداخت و اظهار کرد: در ۲-۳ سال آینده شاهد انقلاب بزرگی در این حوزه خواهیم بود. حسگر‌های کوانتومی به‌ویژه در حوزه‌های امنیت و رمزنگاری تأثیر شگرفی دارند و می‌توانند با سرعتی بسیار بالا اطلاعات را رمزگشایی کنند.

زاهدی به تأثیرات استفاده از بلاک‌چین در ادغام با هوش مصنوعی و اینترنت اشیا پرداخت و گفت: این ترکیب می‌تواند منجر به ایجاد سامانه‌های خودمختار و غیرمتمرکز شود. با ورود به این فضا، قرارداد‌های هوشمند از حالت انسانی به حالت ماشین به ماشین تغییر می‌یابند و تعاملات به صورت خودکار و هوشمند انجام خواهند شد.

رئیس انجمن ملی هوش مصنوعی ایران با بیان این مطلب که در عصر حاضر، همگرایی هوش مصنوعی و اینترنت اشیا (IoT) به عنوان یکی از مهم‌ترین تحولات فناوری شناخته می‌شود، گفت: موفقیت در این همگرایی نیازمند همکاری بین رشته‌ای و تعهد به اصول اخلاقی به ویژه در زمینه امنیت سیستم‌های تشخیص و پاسخ به تهدیدات مبتنی بر هوش مصنوعی است. شرکت‌هایی، چون هواوی، اپل و گوگل به عنوان رهبران فناوری در حوزه هوش مصنوعی و اینترنت اشیا شناخته می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه انجمن ملی هوش مصنوعی ایران نیز با ایجاد ۱۱ کمیته تخصصی و ۲۰ کاربرد تخصصی، تلاش دارد تا در این زمینه پیشرفت کند، تصریح کرد: با راه‌اندازی یک مجله علمی پژوهشی، هدف این انجمن دستیابی به سطح علمی بالاتر و قبولی در نمایه‌سازی اسکوپوس است.

چهاردهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی فناوری و نوآوری ایران (اینوتکس) روز‌های ۹ تا ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ در پارک فناوری پردیس برگزار خواهد شد، امسال بیش از ۴۵۰ کسب‌وکار در این رویداد سالانه حضور خواهند داشت و اینوتکس ۲۰۲۵ در سه بخش نمایشگاهی، رویداد‌های تجاری و ترویجی و رویداد‌های آنلاین برگزار می‌شود.