باشگاه خبرنگاران جوان؛ حامد شهبازی - در پی حملات نظامی رژیم صهیونیستی به خاک جمهوری اسلامی ایران، از جمله هدف قرار دادن تأسیسات هسته‌ای، زیرساخت‌های نظامی و مناطق غیرنظامی، جامعه جهانی شاهد سکوت و بی‌عملی نهاد‌هایی بود که فلسفه وجودی‌شان حفظ صلح و امنیت بین‌المللی است: سازمان ملل متحد و به‌ویژه شورای امنیت. این سکوت نه‌تنها از منظر اخلاقی، بلکه از منظر حقوقی نیز مصداق نقض وظایف مصرح در منشور ملل متحد و اصول بنیادین حقوق بین‌الملل است.
 
۱. نقض ماده ۲ بند ۴ منشور ملل متحد
 
ماده ۲ (۴) منشور ملل متحد صراحت دارد: «همه اعضا در روابط بین‌المللی خود باید از تهدید یا توسل به زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشور خودداری کنند.»
 
حملات اسرائیل به خاک ایران، بدون مجوز شورای امنیت و بدون وجود حمله مسلحانه از سوی ایران، نقض صریح این ماده است. حتی اگر اسرائیل مدعی «دفاع پیش‌دستانه» باشد، طبق تفسیر دیوان بین‌المللی دادگستری، دفاع مشروع تنها در صورت وقوع حمله مسلحانه واقعی و قریب‌الوقوع مجاز است، نه بر اساس گمانه‌زنی یا پیش‌فرض‌های سیاسی.
 
۲. بی‌عملی شورای امنیت؛ نقض وظیفه ذاتی در حفظ صلح
 
طبق فصل هفتم منشور، شورای امنیت مسئول اصلی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی است. با وجود درخواست رسمی ایران برای تشکیل جلسه اضطراری و محکومیت تجاوز اسرائیل، این شورا تاکنون اقدامی مؤثر انجام نداده است. حتی در موارد مشابه تاریخی، مانند حمله اسرائیل به رآکتور عراق در سال ۱۹۸۱، شورای امنیت با صدور قطعنامه ۴۸۷ آن اقدام را محکوم کرد. اما در مورد ایران، استاندارد دوگانه‌ای در پیش گرفته شده که مشروعیت شورا را زیر سؤال می‌برد.
 
۳. نقض اصول حقوق بشردوستانه بین‌المللی
 
بر اساس گزارش کارشناسان سازمان ملل، حملات اسرائیل منجر به کشته شدن صد‌ها غیرنظامی، از جمله زنان، کودکان و روزنامه‌نگاران شده است. این اقدامات مصداق حملات غیرمتمایز و نامتناسب بوده و ناقض اصول بنیادین حقوق بشردوستانه مانند اصل تمایز، تناسب و احتیاط است. همچنین حمله به تأسیسات هسته‌ای تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تهدیدی جدی برای امنیت منطقه‌ای و جهانی محسوب می‌شود.
 
۴. تضعیف نظم حقوقی بین‌الملل و مشروعیت سازمان ملل
 
سکوت سازمان ملل در برابر تجاوز اسرائیل، در حالی‌که در موارد مشابه علیه کشور‌های دیگر به‌سرعت واکنش نشان داده، نشان‌دهنده استاندارد‌های دوگانه و سیاسی‌کاری در اجرای عدالت بین‌المللی است. این رویکرد نه‌تنها اعتماد ملت‌ها به نهاد‌های بین‌المللی را تضعیف می‌کند، بلکه زمینه‌ساز بی‌ثباتی و بی‌قانونی در سطح جهانی خواهد بود.
 
 
نتیجه‌گیری: ضرورت بازنگری در ساختار و عملکرد شورای امنیت
 
سکوت و بی‌عملی سازمان ملل و شورای امنیت در برابر تجاوز آشکار اسرائیل به ایران، نقض منشور ملل متحد، اصول حقوق بین‌الملل و تهدیدی برای صلح جهانی است. اگر این روند ادامه یابد، نه‌تنها مشروعیت این نهاد‌ها زیر سؤال خواهد رفت، بلکه خطر فروپاشی نظم حقوقی بین‌الملل و گسترش جنگ‌های پیش‌دستانه و بی‌پاسخ افزایش خواهد یافت. جامعه جهانی باید خواستار پاسخگویی، شفافیت و اصلاح ساختار‌های تصمیم‌گیری در سازمان ملل شود پیش از آنکه دیر شود.
 
دانش آموخته دکترای روابط بین الملل