باشگاه خبرنگاران جوان - صبح امروز هفتم مردادماه ۱۴۰۴، مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری حضور یافت و در جریان فعالیت‌ها، دستاوردها و اقدامات این معاونت قرار گرفت.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور در این نشست با اشاره به رویکرد جدید این معاونت، گفت: در دوره جدید، تمرکز ما بر ایجاد زیرساخت‌های فناورانه به‌ویژه در حوزه فناوری‌های نوظهور است تا فاصله کشور با علم نافع و واقعی از بین برود و مسیر رشد علمی، اعتبارسنجی و توسعه واقعی هموار شود.

حسین افشین افزود: یکی از ضعف‌های گذشته، نبود آزمایشگاه‌های مرجع در حوزه‌هایی چون کوانتوم و هوش مصنوعی بود که امکان ارزیابی و صحت‌سنجی پیشرفت‌ها را دشوار می‌کرد. با آغاز به کار دولت جدید، با همکاری نهادهای مختلف، زیرساخت‌های لازم برای توسعه فناورانه این حوزه‌ها فراهم شده و معاونت علمی به‌عنوان تسهیل‌گر، منابع مختلف را تجمیع و متمرکز کرده است.

رئیس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به جوان‌گرایی در ساختار معاونت علمی، گفت: نیروهای فعال در این مجموعه از جوانان نخبه کشور و از دانشگاه‌های برجسته هستند.

وی ادامه داد: شبکه شرکت‌های دانش‌بنیان، بازوی اجرایی مهمی برای دولت است و معاونت علمی می‌تواند در هر زمینه‌ای که دولت مأموریتی به آن واگذار کند، در کوتاه‌ترین زمان و با کیفیت بالا وارد عمل شود. برای نمونه، نصب پنل‌های خورشیدی، تنها در کمتر از یک ماه انجام شد.

افشین در بخش دیگری از سخنان خود از ساخت دو مدرسه استعدادهای درخشان با حمایت زیست‌بوم دانش‌بنیان در شهریار خبر داد و گفت: از اول اردیبهشت ۱۴۰۴ با کمک شرکت‌های توانمند و برجسته زیست‌بوم فناوری و نوآوری و صندوق‌های پژوهش و فناوری ساخت دو مدرسه پسرانه و دخترانه آغاز شده که هر کدام پنج هزار متر مربع مساحت دارد و با تلاش شبانه‌روزی، تا اول مهرماه به بهره‌برداری خواهد رسید.

وی همچنین فروش سالانه محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان را شاخصی برای سنجش اثربخشی این بخش دانست و تصریح کرد: از مجموع ۱۲۰۰همت فروش شرکت‌های دانش‌بنیان، ۲۷۰ همت محصولات پیشرفته داخلی و ۵۰۰ میلیون دلار صادرات ثبت شده است. اگر تنها ۱۰ درصد این فروش به ارزش افزوده تبدیل شود، سالانه ۲۷ همت بازگشت سرمایه برای دولت رقم خواهد خورد.

رییس بنیاد ملی نخبگان با تأکید بر این‌که سرمایه‌گذاری در فناوری علاوه بر تقویت استقلال ملی و افزایش اشتغال، به اقتدار کشور نیز می‌افزاید، ادامه داد: تجربه جنگ دوازده روزه اخیر نیز نشان داد که فناوری در خط مقدم قدرت قرار دارد و این حوزه باید به شکل اساسی و ویژه در سیاست‌گذاری‌ها دیده شود.

وی با بیان اینکه بسیاری از پروژه‌های پیشرفته در حوزه‌هایی مانند فضا و ماهواره در معاونت علمی با اتکا به بخش خصوصی توسعه یافته‌اند، گفت: یکی از این پروژه‌ها با حمایت کامل معاونت علمی و بدون اتکا به بودجه‌های نظامی یا دولتی انجام شد و اکنون ماهواره ساخته‌شده توسط بخش خصوصی با موفقیت در مدار قرار گرفته است.

افشین ضمن قدردانی از حضور رئیس‌جمهور در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، بیان کرد: این دیدار موجب دلگرمی مجموعه‌ای از جوانان آینده‌ساز کشور شد که ظرفیت آن‌ها می‌تواند در آینده در سطح وزارت، معاونت یا حتی ریاست‌جمهوری به کار گرفته شود.

معاونت علمی در مسیر تولید علم تا توسعه اقتصاد دانش‌بنیان

معاون سیاست‌گذاری و توسعه معاونت علمی ریاست‌جمهوری نیز در این نشست با اشاره به تأکید رهبر انقلاب بر جهش علمی و فناورانه، از برنامه‌های این معاونت برای اتصال نظام علم و فناوری کشور به اقتصاد دانش‌بنیان سخن گفت و افزود: برنامه‌های گسترده و متنوعی در معاونت علمی داریم و برای مدیریت بهتر این مأموریت‌ها، در شش حوزه محوری تعریف شده‌اند که به تعادل میان انتظارات موجود و اهداف بلندمدت منجر شود.

مهدی الیاسی همچنین گفت: برنامه توسعه فناوری در برنامه هفتم توسعه کشور، مبتنی بر شش فناوری اولویت‌دار شامل هوش مصنوعی، کوانتوم، زیست‌مهندسی، مواد و ساخت پیشرفته، میکروالکترونیک و فناوری‌های شناختی طراحی شده است. این فناوری‌ها با روندهای جهانی هم‌راستاست و معاونت در هر یک از این محورها برنامه‌های مشخصی دارد.

به گفته وی، یکی از مأموریت‌های کلیدی معاونت، نگه داشتن کشور در لبه فناوری‌های نوپدید و تحول‌آفرین است و ساختار ستادهای توسعه فناوری نیز بر همین مبنا طراحی شده‌اند.

معاون سیاست‌گذاری و توسعه معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری افزود: بر پایه این حرکت، نیروی انسانی و زیرساخت‌های پیشرفته پژوهشی است که باید با سرمایه‌گذاری هدفمند تقویت شود تا حرکت به‌سمت مرجعیت علمی جهانی ممکن شود.

وی توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق را از دیگر وظایف مهم این معاونت برشمرد و تأکید کرد: این شرکت‌ها، بستر عملیاتی ورود نخبگان و متخصصان، به میدان عمل هستند.

معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی، به تعاملات بین‌المللی اشاره کرد و ادامه داد: تمرکز معاونت علمی، تنها بر ظرفیت داخلی نیست بلکه همکاری و انتقال فناوری از ظرفیت‌های خارج کشور نیز در دستور کار است.

این مقام مسئول، از طراحی زیست‌بومی جامع در حوزه هوش مصنوعی خبر داد و افزود: این زیست‌بوم اجزای لازم از زیرساخت پردازشی تا الگوریتم‌ها و نیروی انسانی را شامل می‌شود. همچنین در طرح دستیار هوشمند وزارتخانه‌ها، ۱۳ دانشگاه با وزارتخانه‌ها همکاری دارند و علاوه بر آن، همکاری‌هایی با آموزش‌وپرورش نیز در حال انجام است.

الیاسی همچنین به اهمیت زیرساخت‌های فنی در علوم نوظهوری چون کوانتوم و میکروالکترونیک تأکید کرد و با اشاره به راه‌اندازی آزمایشگاه ملی کوانتوم، گفت: مرکز نوآوری تراشه نیز با سرمایه‌گذاری مشترک معاونت علمی و بخش دفاع راه‌اندازی شده و اکنون دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان از آن استفاده می‌کنند.

وی شبکه آزمایشگاهی کشور را بستری برای به اشتراک‌گذاری ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های سراسر کشور برای کمک به تولید علم دانست و گفت: شبکه آزمایشگاهی کشور اکنون بیش از ۱۹۰۰ آزمایشگاه را پوشش می‌دهد که نزدیک به ۴۰ درصد آن‌ها متعلق به بخش خصوصی است.

معاون سیاست‌گذاری و توسعه معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری همچنین با اشاره به نقش صندوق نوآوری در حمایت مالی از این شرکت‌ها گفت: در حوزه تأمین مالی، ایجاد ابزارهای جدید در بورس و نظام بانکی برای حل چالش‌های تأمین مالی شرکت‌ها نیز در دستور کار است.

وی در ادامه از اجرای موفق قانون حمایت از تولید بار اول خبر داد و گفت: تاکنون ۱۳۰ میلیون دلار از سوی دستگاه‌های دولتی برای خرید تولیدات دانش‌بنیان داخلی هزینه شده که ۱۳۰۰ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی را برای کشور به ارمغان آورده است. در همین زمینه، برنامه‌های طرح کلان فناوری نیز برای هدایت منابع به پروژه‌های بزرگ‌تر در حال اجراست.

الیاسی در ادامه از بازگشت ۴۷۰۰ نخبه ایرانی از ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا، طی سال‌های گذشته، در قالب برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان و نخبگان ایرانی، به کشور خبر داد و گفت: تنها در سال اخیر، بیش از یک‌هزار نفر از این نخبگان به دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان کشور پیوسته‌اند. این طرح با سرمایه‌گذاری اندک ولی هدفمند انجام می‌شود و نقش مؤثری در مهاجرت معکوس دارد.

وی از فعالیت شورای فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان ذیل قانون جهش تولید دانش‌بنیان سخن گفت و افزود: این شورا از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۳ جلسه منظم برگزار کرده و با دستور رئیس‌جمهور در دولت جدید، به محور هماهنگی برنامه‌ها و سیاست‌های کلان این حوزه تبدیل شده است.

توسعه همکاری‌های بین‌المللی ایران در حوزه هوش مصنوعی

رئیس مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست‌جمهوری در بخش دیگری از این نشست، با اشاره به سفر هیئت معاونت علمی به چین، اعلام کرد: استقبال طرف چینی از این سفر در حوزه علم و فناوری کم‌نظیر بود. شورای دولتی چین متشکل از ۹ عضو اصلی، از جمله معاون نخست‌وزیر و وزیر علم و فناوری، با هیئت ایرانی وارد مذاکره شد و گفت‌وگوهای مهمی در سطح بالا انجام گرفت.

سجاد احدزاده افزود: یکی از محورهای اصلی مذاکرات، موضوع هوش مصنوعی بود که به عنوان اولویت اصلی معاونت علمی و کشورهای پیشرفته در حال حاضر مطرح است. برخلاف ابتدای مذاکرات که به‌صورت کلی پیش می‌رفت، با پیگیری‌های معاون علمی و طرح موضوعات عملیاتی مشخص، معاون نخست‌وزیر چین اعلام کرد که کشورش آماده اجرای مشترک پروژه‌های هوش مصنوعی با جمهوری اسلامی ایران است. در ادامه، مذاکرات کارشناسی برای بررسی جزئیات این پروژه‌ها آغاز شد.

وی ادامه داد: نخست‌وزیر چین اخیراً پیشنهاد تأسیس سازمان جهانی هوش مصنوعی را مطرح کرده و معاونت علمی نیز در حال آماده‌سازی مقدمات برای پیوستن ایران به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران اصلی این سازمان در کنار چین است.

رئیس مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت با اشاره به دیگر توافقات این سفر اظهار کرد: کمیسیون روابط علم و فناوری بین دو کشور مجدداً فعال شده و توافقاتی درباره ایجاد آزمایشگاه‌های ملی در حوزه‌هایی مانند کوانتوم و علوم طبیعی میان دو کشور به‌دست آمده است.

وی همچنین گفت: موضوع برج فناوری واکسن که مورد تأکید رئیس‌جمهور بوده، در این سفر به‌صورت جدی پیگیری شده و تیم ایرانی به سرپرستی دکتر نوری و دکتر بنی‌هاشمی مذاکرات و پاسخ‌گویی به طرف خارجی را آغاز کرده‌اند. توافقات اولیه انجام شده و امید می‌رود در سفر آتی رئیس‌جمهور، شاهد رونمایی اولیه از این همکاری مشترک باشیم.

گام ایران در مسیر توسعه فناوری‌های راهبردی

رییس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، با اشاره به فعالیت ستادها در مسیر خلق ارزش افزوده، اشتغال و اقتدار، عنوان کرد: ستادهای مختلف بر توسعه فناوری‌های نوظهور تأکید دارند و به طور مثال، ستاد زیست‌فناوری، سلامت و فناوری‌های پزشکی مانند ژن‌درمانی، سلول‌درمانی، مهندسی بافت و استفاده از ویروس‌ها در درمان تمرکز دارد.

سعید سرکار همچنین گفت: عدالت در سلامت از طریق بهره‌گیری از هوش مصنوعی فراگیرتر خواهد شد و سطح دسترسی مناطق محروم به خدمات افزایش می‌یابد.

وی افزود: برنامه دیگری نیز تعریف شده که مأموریت اجرای آن به دانشگاه علوم پزشکی تهران واگذار شده است تا با بهره‌گیری از توان متخصصان سراسر کشور و ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، پلتفرم‌های متنوعی در حوزه سلامت توسعه داده شود.

رئیس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، به فعالیت ستاد نانو فناوری و میکروالکترونیک نیز اشاره کرد و گفت: این ستاد با سرمایه‌ای حدود ۳۰۰ میلیارد تومان، در سال ۱۴۰۲ حدود ۶۶ همت فروش محصولات مبتنی بر نانو داشته که منجر به پرداخت بیش از پنج همت مالیات بر ارزش افزوده به دولت شده است.

وی افزود: حدود ۱۴۰ میلیون دلار صادرات محصولات نانویی نیز انجام شده که بخش زیادی از آن‌ها از مالیات معاف بوده‌اند. هدف‌گذاری ما عبور از صد همت در سال ۱۴۰۴ است و معاونت مأموریت دارد هر روز یک محصول نانویی جدید رونمایی کند.

سرکار اعلام کرد: تا شهریورماه امسال، ۱۰۰ محصول نوآورانه در حوزه نانو که می‌توانند در رفع گلوگاه‌های صنعتی و ایجاد اثربخشی اقتصادی و اجتماعی مؤثر باشند، رونمایی خواهند شد.

وی در ادامه به اهمیت عناصر کمیاب خاکی اشاره کرد و گفت: در شرایطی که چین صادرات این عناصر به آمریکا و اروپا را ممنوع کرده، ایران منابع بسیار غنی از این مواد دارد که برخی از آن‌ها به اشتباه به عنوان باطله شناخته می‌شوند، درحالی‌که ارزش آن‌ها گاه به ۶۰ تا ۷۰ هزار دلار در هر کیلوگرم می‌رسد. معاونت علمی برنامه منسجمی برای توسعه زنجیره کامل از اکتشاف تا کاربرد صنعتی این عناصر طراحی کرده است.

سرکار به برنامه‌ریزی برای بومی‌سازی کامل زنجیره ارزش ترانسفورماتورها اشاره کرد و گفت: با توجه به تلفات بالای انرژی در برخی ترانسفورماتورهای وارداتی، برنامه‌ای برای احداث کارخانه تولید این تجهیزات در داخل کشور طراحی شده تا وابستگی به واردات کاهش یابد.

تمرکز بر ظرفیت‌های نخبگانی کشور

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان نیز در این نشست سه ماموریت اصلی بنیاد شامل شناسایی، توانمندسازی و نگهداشت نخبگان را تشریح کرد و گفت: مهم‌ترین چالش کنونی بنیاد، بحث نگهداشت نخبگان است که برنامه‌های مفصلی برای لایه‌های مختلف استعدادهای برتر در این زمینه تدوین شده است.

سعید خدایگان افزود: ایجاد حس اثرگذاری در نخبگان به‌ویژه از طریق اشتغال و حل مسائل تخصصی، و همچنین تأمین مسکن مناسب برای آنها دو محور اصلی در نگهداشت نخبگان محسوب می‌شود؛ طرح احمدی روشن با حدود ۲۵۰۰ دانشجو و حلقه‌های حل مسئله استانی، مسائل کلیدی هر استان را در قالب این حلقه‌ها پیگیری می‌کند و هدف آن ارائه راهکارهای عملی ظرف یک سال است.

وی درباره جذب اعضای هیئت علمی اظهار داشت: سال جاری ۱۷۰ نفر از برگزیدگان طرح شهید شهریاری به دانشگاه‌ها جذب شده‌اند و با پیگیری‌های انجام شده، کد استخدامی این افراد اخذ شده است که مشکل حقوق پایدار آنها را برطرف کرده است. وی افزود که ۲۰ درصد از پست‌های سازمانی برای جلوگیری از مشکلات آینده فریز شده است.

خدایگان تصریح کرد: طی ده سال گذشته حدود ۹۵۰ نفر از اعضای هیئت علمی از طریق این طرح جذب شده‌اند و بیش از ۹۵ درصد آنها از دانشگاه‌های معتبر جهانی مانند استنفورد و MIT بوده‌اند و اکنون در دانشگاه‌های کشور فعال هستند.

وی همچنین از انجام فراخوان جذب در دستگاه‌های اجرایی خبر داد و گفت: با استقبال حدود ۲۵۰۰ نفر از نخبگان همراه بوده و فراخوان چهارم آن شهریورماه اعلام می‌شود.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان درباره جذب نخبگان در بخش خصوصی بیان کرد: طرح جدیدی با استفاده از اعتبار مالیاتی در حال تدوین است که شرکت‌های دانش‌بنیان و غیر دانش‌بنیان بتوانند نخبگان را جذب کرده و هزینه‌های مربوط به جذب آنها از طریق اعتبار مالیاتی جبران شود.

وی درباره موضوع مسکن نخبگان گفت: هزینه‌های بالای مسکن یکی از چالش‌های اصلی نگهداشت اساتید جوان در دانشگاه‌ها است. کمیته مسکن نخبگان در بنیاد تشکیل شده و با همکاری وزارت علوم، بهداشت و وزارت راه، موضوع مسکن در استان‌هایی چون اصفهان، قم، یزد و کرمان پیشرفت داشته است. این پروژه در تهران با پیچیدگی‌هایی مواجه‌است و تلاش می‌شود موضوع مسکن نخبگان با همکاری دستگاه‌های مربوط طبق ماده ۸ حمایت از نخبگان پیش رود.

خدایگان درباره مهاجرت نخبگان اعلام کرد: رصدخانه نخبگان در بنیاد ایجاد شده تا آمار دقیقی از وضعیت مهاجرت داشته باشند. آمار نشان می‌دهد که طرح‌های بنیاد در نگهداشت نخبگان موثر بوده و دو سال اخیر حدود ۱۸ درصد کاهش مهاجرت در جامعه نخبگان به ثبت رسیده است.

تمرکز بر حمایت از طرح‌های کلان با تمرکز بر نیازهای راهبردی کشور

رئیس مرکز طرح‌های کلان ملی و پیشران معاونت علمی، گفت: مرکز طرح‌های کلان ملی و پیشران بیشتر بر موضوعاتی تمرکز دارد که نیاز عمده دستگاه‌های دولتی به فناوری است و هم‌اکنون ۹۵ طرح جاری در دست اجرا است.

رضا حاتمی افزود: نظام اولویت‌بندی پروژه‌ها مبتنی بر اولویت‌های کشور است و تمرکز روی امنیت غذایی، تجهیزات پزشکی و فناوری‌های دفاعی قرار گرفته است. با توجه به محدودیت‌های بودجه‌ای، پذیرش طرح‌ها براساس این اولویت‌ها انجام می‌شود تا در صورت بهبود شرایط، پروژه‌های فناورانه کلان مجدداً توسعه یابند.

حاتمی تاکید کرد: شعار وفاق و انسجام ملی کلید موفقیت دولت است و معاونت علمی تلاش دارد این موضوع را در تعامل با شرکت‌ها و مراجعات رعایت کند. اگرچه ابزارهای مالی کافی در اختیار نیست، ولی با همکاری و هم‌اندیشی، سعی در پیشبرد فعالیت‌ها وجود دارد.

وی افزود: معاونت علمی هم‌زمان فعالیت‌های فناوران محوری را دنبال می‌کند و گزارش‌های مفصلی از این اقدامات آماده است.

حل مسائل راهبردی با تخصیص گرنت پژوهشی به بهترین استادان کشور

رئیس بنیاد ملی علم ایران نیز در بخش دیگری از این نشست گفت: وظیفه این بنیاد حمایت از طرح‌های پژوهشی اعضای هیئت علمی است که می‌توانند به خلق شرکت‌های دانش‌بنیان در آینده منجر شوند. این حمایت‌ها در قالب فراخوان‌های رقابتی انجام می‌شود.

علی.محمد سلطانی افزود: با حمایت معاونت علمی، بودجه بنیاد از ۴۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ به ۷۵۰ میلیارد تومان در سال جاری افزایش یافته است. تاکنون بیش از ۵۰ فراخوان در حوزه‌های علمی و مسائل ملی منتشر شده و طرح‌های منتخب مورد حمایت قرار گرفته‌اند.

وی با اشاره به حمایت از رساله‌های دکتری و پسادکتری گفت: سالانه حدود ۸۰۰ طرح در این زمینه مورد حمایت قرار می‌گیرد و به رساله‌های دکتری ماهانه ۱۲ میلیون تومان و به پژوهشگر پسادکتری ۲۴ میلیون تومان پرداخت می‌شود.

سلطانی با اشاره به رشد دو برابری تعداد طرح‌های ورودی به بنیاد ملی علم ایران اعلام کرد: اساتید برجسته بیشتری به همکاری با بنیاد ترغیب شده‌اند. حمایت‌های ویژه‌ای نیز برای فعالیت‌های مرز دانش، نظریه‌پردازی، و تعاملات بین‌المللی در نظر گرفته شده است.

رئیس بنیاد ملی علم ایران همچنین گفت: این نهاد تلاش می‌کند مسائل کشور را به پروژه‌های پژوهشی قابل اجرا تبدیل کند و آن‌ها را میان دانشگاه‌ها توزیع کند. این فرآیند با هدف پیوند زدن نظام علمی کشور با نیازهای واقعی انجام می‌شود.

توسعه ابزارهای تأمین مالی دانش‌بنیان با هدف جذب نقدینگی عمومی

رئیس مرکز تأمین مالی و توسعه سرمایه‌گذاری معاونت علمی، نیز در این نشست مهم‌ترین برنامه‌های این مرکز را اعلام کرد و گفت: مرکز تأمین مالی با هدف کاهش اتکای شرکت‌های دانش‌بنیان به منابع محدود بودجه‌ای دولت و ترویج روش‌های نوین تأمین مالی راه‌اندازی شده است.

حامد رفیعی گفت: اوراق توسعه فناوری با ظرفیت ۲۰ همت طراحی شده و با بانک‌ها نیز در چارچوب ماده ۱۲ برنامه توسعه، مذاکراتی برای تأمین مالی از منابع داخلی انجام شده است. تاکید اصلی بر مشارکت مردم و هدایت نقدینگی عمومی به سمت فناوری‌های نوین و شرکت‌های بزرگ دانش‌بنیان است.

وی از راه‌اندازی بازار نوآفرین برای شرکت‌های رشدی خبر داد و گفت: این بازار با هدف تأمین مالی شفاف و مستقل برای زیست‌بوم دانش‌بنیان ایجاد شده و اولین عرضه آن در هشتم دی‌ماه سال گذشته با حضور مسئولان معاونت علمی و سازمان بورس در فرابورس انجام شده است.

رفیعی افزود: آیین‌نامه‌های مربوط به استفاده از دارایی‌های نامشهود همچون مالکیت فکری در تأمین مالی نیز ذیل قوانین «تأمین مالی تولید و زیرساخت» و «برنامه هفتم توسعه» تصویب و به بانک‌ها ابلاغ شده و جلسات اجرای آن در حال برگزاری است.

رئیس مرکز تأمین مالی و توسعه سرمایه‌گذاری معاونت علمی تأکید کرد: ابزار فاکتورینگ به‌عنوان روشی پیشرو در اقتصاد دانش‌بنیان در حال استقرار است و جلسات متعددی برای اجرای آن برگزار شده است.

وی همچنین گفت: خدمات مرکز تأمین مالی صرفاً محدود به شرکت‌های معاونت علمی نیست و در همکاری با وزارتخانه‌هایی چون جهاد کشاورزی، اقداماتی برای تأمین مالی زنجیره تأمین محصولات کشاورزی انجام شده است. این اقدامات با هدف جلوگیری از احتکار، ایجاد شفافیت و توسعه زیرساخت‌های مبتنی بر فناوری‌هایی چون بلاک‌چین در حال پیگیری است.

همکاری‌های بین‌المللی با تمرکز بر نیروی انسانی و بازار صادرات فناوری

رئیس سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی نیز در این نشست بیان کرد: فعالیت‌های این سازمان در سه محور اصلی دنبال می‌شود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها تمرکز بر نیروی انسانی متخصص، به‌ویژه نخبگان ایرانی خارج از کشور است.

حسین روزبه گفت: جذب متخصصان ایرانی در لبه‌های دانش از کشورهای مختلف در اولویت قرار گرفته و این روند حتی در ایام اخیر نیز متوقف نشده است. در سال گذشته حدود ۷۰۰ متخصص و از ابتدای امسال تاکنون حدود ۳۰۰ متخصص به کشور جذب شده‌اند.

وی افزود: دومین حوزه فعالیت در بخش نیروی انسانی، به استفاده از ظرفیت متخصصان غیر ایرانی اختصاص دارد. رویکرد جمهوری اسلامی در بهره‌برداری عملیاتی از دانش جهانی در این بخش نیز به صورت جدی دنبال می‌شود.

روزبه ادامه داد: محور دوم فعالیت‌های سازمان، توسعه بازارهای بین‌المللی برای شرکت‌های دانش‌بنیان کشور است. در این راستا، حمایت از حضور بین‌المللی شرکت‌های فناور و راه‌اندازی خانه‌های نوآوری و فناوری در خارج از کشور در دستور کار قرار گرفته است.

وی گفت: طبق دستور صادر شده در سفر رئیس‌جمهور به تاجیکستان، تغییر کاربری مرکز فرهنگی مرسه کودکی به خانه نوآوری در این کشور نهایی شده و منتظر دستور انتقال مالکیت برای آغاز عملیاتی‌شدن پروژه هستیم.

رئیس سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی با اشاره به مدیریت هشت خانه نوآوری و فناوری در خارج از کشور بدون استفاده از بودجه دولتی، افزود: این مراکز با مشارکت بخش خصوصی اداره می‌شوند و توسعه آن‌ها در دستور کار قرار دارد.

وی تصریح کرد: استفاده از ظرفیت اکوسیستم نوآوری ایران در تعاملات دیپلماتیک و گسترش منافع ملی در قالب سیاست خارجی علمی از دیگر مأموریت‌های سازمان است و این اقدامات در تعاملات رسمی با کشورهایی مانند سوریه و لبنان کاملاً عملیاتی شده است.

روزبه همچنین به برنامه‌ریزی برای تعامل با نخبگان سوریه و افغانستان اشاره کرد و گفت: پس از تحولات سوریه، ۱۶۰ نخبه سوری با شاخص‌های مشخص شناسایی و جذب شدند و همکاری با این نخبگان در حال انجام است.

وی خاطرنشان کرد: برای نخستین‌بار نخبگان افغانستانی در دی‌ماه گذشته طی نشستی در پارک فناوری پردیس با محوریت خودشان سازماندهی شدند. شبکه‌ای از این نخبگان که سال‌ها از ظرفیت جمهوری اسلامی بهره برده‌اند، اکنون آماده بازدهی به کشور میزبان هستند و این برنامه با حمایت معاونت علمی در حال اجرا است.

افزایش اثربخشی زنان در زیست‌بوم نوآوری کشور

در بخش دیگری از این نشست خدیجه جدا، مشاور امور بانوان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، با اشاره به تأکید اسناد بالادستی کشور بر توسعه متوازن سرمایه انسانی، به ضعف‌های موجود در بهره‌برداری از ظرفیت بانوان در حوزه علم و فناوری اشاره کرد.

وی گفت: در حالی‌که در سیاست‌های کلی علم و فناوری، سند جامع علمی کشور و برنامه هفتم توسعه بر بهره‌وری و توسعه سرمایه انسانی در زیست‌بوم نوآوری تأکید شده، اما در عمل هنوز سازوکار مؤثری برای شناسایی، توانمندسازی و استفاده از ظرفیت زنان در این حوزه شکل نگرفته است.

جدا با اشاره به اینکه تنها حدود ۱۲ درصد از مدیران‌عامل شرکت‌های دانش‌بنیان را زنان تشکیل می‌دهند، افزود: از میان حدود ده هزار شرکت دانش‌بنیان، تنها هزار و دویست شرکت توسط بانوان اداره می‌شود که بیشتر آن‌ها در دسته شرکت‌های نوپا هستند و سهم کمی در تولید ناخالص داخلی دارند.

وی هدف اصلی معاونت را افزایش مشارکت کیفی زنان در اقتصاد دانش‌بنیان عنوان کرد و گفت: تلاش ما این است که حضور زنان نه فقط از منظر آماری، بلکه در قالب تأثیرگذاری واقعی و نقش‌آفرینی در رشد اقتصادی کشور افزایش یابد.

مشاور امور بانوان معاونت علمی با اشاره به توجه ویژه رئیس‌جمهور و معاون علمی به موضوع توانمندسازی زنان، اظهار داشت: با هماهنگی و هم‌افزایی با معاونت امور زنان ریاست‌جمهوری، الگوی حمایتی مشخصی برای زنان فعال در حوزه علم و فناوری در حال تدوین است.

وی خاطرنشان کرد: در نشست‌های متعددی که با زنان مدیرعامل در شرکت‌های دانش‌بنیان برگزار شده، چالش‌ها و نیازهای آن‌ها شناسایی و گزارش آن به معاونت ارائه شده است. این اطلاعات مبنای تدوین برنامه‌های حمایتی قرار خواهد گرفت تا مسیر فعالیت زنان در زیست‌بوم نوآوری هموارتر شود.

جدا با بیان اینکه دولت فعلی بیشترین انتصاب مدیران زن را در میان دولت‌های گذشته داشته است، اظهار امیدواری کرد با ادامه این رویکرد حمایتی، مشارکت زنان در زیست‌بوم فناوری کشور بیش از پیش تقویت شود.

همچنین رئیس‌جمهور در ادامه حضور امروز خود در ساختمان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، از نیروگاه خورشیدی ۴۰ کیلوواتی در بام این ساختمان که در راستای تکلیف دولت به دستگاه‌های اجرایی مبنی بر حرکت به‌سوی خودتأمینی انرژی الکتریکی و ترویج فرهنگ به‌کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک، راه‌اندازی شده است بازدید کرد.

منبع: معاونت علمی ریاست‌جمهوری