فوق تخصص بیماری‌های عفونی کودکان با تأکید بر اهمیت واکسیناسیون، سرخک را بیماری‌ای کاملاً قابل پیشگیری دانست که در صورت واکسینه نبودن کودکان می‌تواند با عوارض جدی همراه باشد. او به والدین توصیه کرد با آگاهی از علائم، راه‌های انتقال و زمان مناسب واکسن، سلامت فرزندان خود را تضمین کنند.

دکتر محمد باقر رحمتی، فوق تخصص بیماری‌های عفونی کودکان  گفت:سرخک یک بیماری ویروسی بسیار مسری است که بیشتر در کودکان زیر پنج سال دیده می‌شود، به‌ویژه در مناطقی که پوشش واکسیناسیون پایین است.

این بیماری توسط ویروس سرخک از خانواده پارامیکسوویریده ایجاد می‌شود و از طریق قطرات تنفسی منتقل می‌گردد.

 وی با بیان اینکه دوره نهفتگی بیماری حدود ۱۰ تا ۱۴ روز پس از تماس با ویروس است، افزود: بیماری شامل دو مرحله است. مرحله مقدماتی با تب بالا، سرفه خشک، آبریزش بینی، التهاب ملتحمه (قرمزی و آبریزش چشم) و لکه‌های کوپلیک (نقاط سفید مایل به آبی روی زمینه قرمز در مخاط دهان که علامت اختصاصی سرخک هستند) شروع می‌شود.

مرحله دوم، مرحله راش است که شامل بثورات پوستی ماکولوپاپولار بوده و از صورت آغاز شده و به تنه و اندام‌ها گسترش می‌یابد.

این راش معمولاً ۳ تا ۵ روز باقی می‌ماند و تب در اوج راش وجود دارد و سپس کاهش می‌یابد. وی افزود: سرخک در همه سنین ممکن است رخ دهد، اما شیوع و شدت آن در کودکان خاص بیشتر است.

گروه سنی زیر پنج سال بیشترین موارد بیماری و مرگ‌ومیر ناشی از آن را دارند. کودکان زیر یک سال، واکسینه‌نشده یا ناقص واکسینه‌شده، دارای نقص ایمنی، سوءتغذیه (به‌ویژه کمبود ویتامین A) یا مصرف‌کننده دارو‌های سرکوبگر ایمنی در معرض بیشترین خطر هستند.

به گفته دکتر رحمتی، پنومونی شایع‌ترین علت مرگ ناشی از سرخک در کودکان است. از دیگر عوارض آن می‌توان به عفونت گوش میانی، اسهال شدید، انسفالیت مغزی، خروسک، برونشیولیت و پان‌انسفالیت اسکلروزان تحت‌حاد اشاره کرد که ممکن است سال‌ها پس از عفونت ظاهر شود.

وی با تأکید بر اینکه هنوز هم سرخک یک بیماری خطرناک است، گفت: حتی کودکان سالم نیز ممکن است در صورت ابتلا با عوارض شدید مواجه شوند، اما واکسیناسیون به‌طور چشمگیر این خطر را کاهش می‌دهد. وی افزود: به‌دلیل سرایت‌پذیری بالای ویروس، یک فرد مبتلا می‌تواند تا ۹۰ درصد اطرافیان حساس خود را مبتلا کند. هر فرد آلوده، در جامعه‌ای بدون ایمنی، ممکن است بین ۱۲ تا ۱۸ نفر دیگر را مبتلا کند.

 وی درباره راه‌های انتقال بیماری گفت: ویروس سرخک از طریق قطرات تنفسی، صحبت کردن، عطسه یا سرفه منتقل می‌شود. این قطرات می‌توانند تا دو ساعت در هوا یا روی سطوح فعال بمانند. تماس غیرمستقیم مانند لمس سطوح آلوده و سپس تماس با دهان، بینی یا چشم نیز موجب انتقال می‌شود.

 دوره سرایت بیماری از چهار روز قبل تا چهار روز بعد از شروع بثورات پوستی است. راه‌های پیشگیری:دکتر رحمتی واکسیناسیون MMR را مؤثرترین راه پیشگیری دانست و گفت: این واکسن در دو نوبت، یکی در ۱۲ ماهگی و دیگری بین چهار تا شش سالگی تزریق می‌شود.

 همچنین فرد مبتلا باید تا چهار روز پس از بروز راش از سایرین جدا شود. گروه‌هایی که نباید واکسن بزنند:کودکان با نقص ایمنی شدید، بیماران سرطانی تحت شیمی‌درمانی، مبتلایان به HIV پیشرفته، دریافت‌کنندگان دارو‌های سرکوبگر ایمنی یا ایمونوگلوبولین، و کودکانی با حساسیت شدید به اجزای واکسن، نباید واکسن سرخک دریافت کنند.

در این موارد، واکسیناسیون اطرافیان، پرهیز از تماس، و در صورت تماس تزریق ایمونوگلوبولین اختصاصی تا حداکثر شش روز بعد از تماس، از جمله تدابیر حمایتی است.

دکتر رحمتی با تأکید بر نقش کلیدی خانواده‌ها، گفت: والدین باید کارت واکسیناسیون فرزندان خود را بررسی کرده و در صورت تأخیر، به مراکز بهداشتی مراجعه کنند. او همچنین خواستار افزایش آگاهی درباره علائم اولیه سرخک مانند تب، آبریزش بینی، سرفه، التهاب چشم و بثورات پوستی شد و گفت: مراجعه سریع در صورت مشاهده علائم، از انتقال بیشتر جلوگیری می‌کند.

وی در پایان تأکید کرد:سلامت فرزندتان را با واکسیناسیون به‌موقع سرخک تضمین کنید. سرخک یک بیماری به ظاهر ساده، اما بسیار مسری و گاه کشنده است که با واکسیناسیون به‌موقع می‌توان از عوارض جدی آن مانند ذات‌الریه، التهاب مغز و سوءتغذیه جلوگیری کرد. حتی یک کودک سالم هم ممکن است در صورت ابتلا دچار عوارض شدید شود، بنابراین تأخیر در واکسیناسیون، سلامت کودک و اطرافیان او را به خطر می‌اندازد.

در ماه های گذشته مواردی از بیماری سرخک در جاسک میناب و رودان گزارش شده بود که بیشتر از اتباع بیگانه بودند.

منبع: روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان