باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطمه کربلایی- جواد موحد، معاون اسبق دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات ایران و معاون فعلی توسعه شبکه ملی اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در یک گفت‌وگوی رادیویی با تأکید بر ضرورت اقدامات اساسی برای تحقق دولت هوشمند گفت: «ما با آن وضعیت مطلوبی که بتوانیم خدمات را با کیفیت خیلی خوبی در دسترس مردم قرار بدهیم و مردم بتوانند به شکل الکترونیکی خدمات را دریافت کنند فاصله داریم، گرچه در بعضی حوزه‌ها پیشرفت خوبی داشته‌ایم، اما این نیازمند یک‌سری اقدامات اساسی است که بایستی از سمت دستگاه اجرایی انجام بشود.»

وی با اشاره به قانون برنامه هفتم توسعه افزود: «در این قانون، اقدامات کلان تعیین‌تکلیف شده تا دستگاه‌ها آنها را به انجام برسانند و در پایان برنامه بتوانیم در یک وضعیت مطلوب و قابل قبول در ارزیابی‌های رسمی بین‌المللی قرار بگیریم.»

الزامات قانونی برای دولت هوشمند

موحد با تشریح مفاد ماده ۱۰۷ قانون برنامه هفتم توسعه اظهار داشت:«در بند الف این ماده، بر ایجاد زیرساخت دولت هوشمند و شکل‌گیری ابر دولت برای پایداری خدمات و میزبانی سامانه‌های دولت تأکید شده است. وزارت ارتباطات برای اجرای این تکالیف، وظایف مشخصی دارد که باید در بازه زمانی تعیین‌شده به انجام برسد.»

او ادامه داد: «در بند ب، سازمان اداری و استخدامی مکلف شده برای موفقیت این مأموریت‌ها، واحد‌های فناوری اطلاعات را در دستگاه‌ها تقویت کند و پشتیبانی نهادی انجام دهد.»

موحد افزود: «در بند پ، سازمان مکلف شده برنامه عملیاتی برای استقرار چرخه هوشمندسازی، اصلاح فرآیند‌ها و استقرار نظام حکمرانی داده‌محور را تدوین و ابلاغ کند تا دستگاه‌ها بر اساس آن، خدمات هوشمند ارائه کنند. صرف الکترونیکی شدن خدمات کافی نیست؛ آنچه رضایت ایجاد می‌کند، هوشمندسازی خدمات است. بند ت نیز بر حذف سامانه‌های موازی تأکید دارد تا مردم بین سامانه‌ها دچار سردرگمی نشوند.»

معاون اسبق دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات اضافه کرد «در بند ث، تکلیف دولت ارتقای رتبه ایران در شاخص‌های ملی و بین‌المللی توسعه دولت الکترونیک است. اکنون رتبه ۱۰۱ را در میان ۱۹۳ کشور داریم که مناسب نیست و هدف برنامه هفتم رسیدن به رتبه ۷۵ است.»

چالش‌های اجرای دولت هوشمند

موحد درباره موانع موجود گفت: «مشکلات زیرساختی، تداخل وظایف دستگاه‌ها، کمبود منابع مالی و ناهماهنگی سامانه‌ها از جمله موانع اصلی است. برای مثال، یکپارچه‌سازی مجوز‌ها در درگاه ملی مجوزها، بدون مصوبه‌های قانونی به‌روز، قابل اجرا نیست.»

وی بر لزوم همکاری همه دستگاه‌های ذی‌نفع و ایجاد زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مناسب تأکید کرد و افزود: «این اقدامات برای موفقیت دولت هوشمند ضروری است.»

معاون اسبق دولت الکترونیک با اشاره به رتبه جهانی ایران در حوزه دولت الکترونیک گفت: «ما در آخرین رتبه‌بندی رسمی، رتبه ۱۰۱ را داریم که در بین ۱۹۳ کشور رتبه مناسبی نیست. در قانون برنامه هفتم هدف‌گذاری شده که ایران حداقل به رتبه ۷۵ در دنیا برسد.»

هدف نهایی: خدمات ۲۴ ساعته و بدون مراجعه حضوری

در پاسخ به پرسشی درباره مراجعه حضوری مردم برای دریافت خدمات، موحد تأکید کرد: «با وجود هزینه‌های انجام‌شده، هنوز چرخه کامل خدمات الکترونیک اجرا نمی‌شود و مردم برای برخی خدمات مجبور به حضور در دفاتر دولتی هستند. هدف نهایی ما این است که شهروندان بتوانند تمام خدمات را به صورت دیجیتال، ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته دریافت کنند.»