باشگاه خبرنگاران جوان - در پی انتشار بیانیه تکراری شورای همکاری خلیج فارس، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با صدور بیانیه‌ای قاطع، بار دیگر بر حاکمیت بلامنازع خود بر جزایر سه‌گانه ایرانی تأکید کرد. این بیانیه که پاسخی محکم به ادعا‌های نادرست مندرج در بیانیه نشست اخیر وزرای خارجه شورای همکاری بود، نه تنها از منظر سیاسی، بلکه با استناد به اسناد محکم تاریخی و حقوق بین‌الملل، جای هیچ شک و شبهه‌ای را در مورد مالکیت ایران بر این جزایر باقی نمی‌گذارد.

اسناد تاریخی و جغرافیایی - ریشه‌های یک حاکمیت دیرینه

حاکمیت ایران بر جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، موضوعی نیست که به دوران معاصر محدود شود. قرن‌هاست که این جزایر، به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از سرزمین ایران، شناخته می‌شوند. اسناد تاریخی نشان می‌دهند که این جزایر، همواره تحت قلمرو فرمانروایی حکومت‌های مختلف ایرانی بوده‌اند. تا اواسط قرن بیستم، جزایر سه‌گانه، به طور رسمی و اداری، بخشی از استان فارس و بندر لنگه بودند و تابعیت ایرانی ساکنان آنها، امری انکارناپذیر بود.

در اوایل قرن ۲۰، با نفوذ استعماری بریتانیا در منطقه، این کشور برای کنترل آبراه استراتژیک خلیج فارس، اقدام به اشغال این جزایر کرد. با این حال، حتی در آن دوره نیز، بریتانیا هرگز حاکمیت کامل خود را بر این جزایر اعلام نکرد و همواره آنها را در چارچوب مذاکرات با ایران، به عنوان «جزایر مورد مناقشه» معرفی می‌کرد. این رویکرد بریتانیا، به خودی خود، اعترافی ضمنی به حق حاکمیت ایران بود.

بازپس‌گیری قانونی و حقوقی

مهم‌ترین نقطه عطف در تاریخ حاکمیت ایران بر این جزایر، سال ۱۹۷۱ بود. در این سال، پیش از خروج کامل نیرو‌های بریتانیایی از منطقه، دولت ایران در مذاکراتی فشرده و قانونی با بریتانیا و شیخ‌نشین‌های منطقه، حاکمیت خود را به طور کامل بر جزایر سه‌گانه بازپس گرفت.
این بازپس‌گیری، یک عملیات نظامی یا اشغال نبود، بلکه بر اساس یک توافق حقوقی و دیپلماتیک صورت گرفت. ایران بلافاصله پس از بازگشت حاکمیت، با ارسال نامه‌ای به سازمان ملل متحد، این اقدام را به اطلاع جامعه جهانی رساند. این اقدام، از منظر حقوق بین‌الملل، به منزله یک "عمل حاکمیتی مشروع" شناخته می‌شود که حقوق ایران را بر این جزایر تثبیت کرد.

استدلال‌های حقوق بین‌الملل - رد قاطع یک ادعای تکراری

ادعا‌های مطرح‌شده از سوی شورای همکاری خلیج فارس، از منظر حقوق بین‌الملل فاقد هرگونه وجاهت قانونی است.

•    اصل حاکمیت مستمر و مؤثر (Effective and Continuous Sovereignty): این اصل یکی از بنیاد‌های حقوق بین‌الملل در مورد مالکیت سرزمینی است. ایران با ارائه اسناد تاریخی و جغرافیایی، ثابت کرده است که حاکمیت خود را به صورت مستمر و مؤثر بر این جزایر اعمال کرده است.
•    اصل «استاپل» (Estoppel): بر اساس این اصل، کشوری که در گذشته، به صورت رسمی یا غیررسمی، یک وضعیت حقوقی را پذیرفته باشد، نمی‌تواند در آینده خلاف آن ادعا کند. کشور‌های منطقه خلیج فارس، پس از توافق سال ۱۹۷۱ و برای سال‌های متمادی، در مقابل حاکمیت ایران بر این جزایر سکوت کردند. این سکوت، به منزله پذیرش آن وضعیت حقوقی است.

تکرار ادعا‌های بی‌اساس در مورد جزایر سه‌گانه، تلاشی بی‌فایده برای تغییر واقعیت‌های تاریخی و حقوقی است. همانطور که در بیانیه وزارت امور خارجه ایران تأکید شده، این ادعا‌ها نه تنها در قوانین بین‌المللی جایگاهی ندارند، بلکه تلاشی برای به چالش کشیدن یک حاکمیت دیرینه و مشروع هستند. حاکمیت ایران بر جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، یک واقعیت مسلم است که با هیچ بیانیه و ادعایی خدشه‌دار نخواهد شد.