فرونشست زمین؛ زنگ خطر خاموش خراسان جنوبی/ راهکار چیست؟
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با اشاره به افزایش نگرانی‌ها درباره پدیده فرونشست زمین در استان گفت: برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و کاهش پوشش گیاهی، دو عامل اصلی در بروز و تشدید این پدیده هستند که در صورت بی‌توجهی، خسارت‌های جبران‌ناپذیری به همراه خواهند داشت.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ فهیمه کدخدا - مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با اشاره به افزایش نگرانی‌ها درباره پدیده فرونشست زمین در استان گفت: برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و کاهش پوشش گیاهی، دو عامل اصلی در بروز و تشدید این پدیده هستند که در صورت بی‌توجهی، خسارت‌های جبران‌ناپذیری به همراه خواهند داشت.
نصرآبادی افزود: بحران آب به عنوان یکی از سه چالش بزرگ جهانی، در سطح منطقه‌ای و محلی با پیامد‌هایی همچون فرونشست زمین نمود پیدا کرده است. زمانی که میزان برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی بیش از تغذیه طبیعی آنها باشد، با تخلیه خلل و فرج خاک، وزن رسوبات بالایی باعث فشردگی و نشست زمین می‌شود که می‌توان آن را «مرگ سفره آب زیرزمینی» دانست.
وی افزود: مدیریت مصرف آب چاه‌های کشاورزی، اصلاح الگوی کشت، عدم توسعه سطح زیر کشت و افزایش بهره‌وری آب از مهم‌ترین راهکار‌های پیشگیری از فرونشست زمین است.
نصرآبادی با تأکید بر نقش مهم منابع طبیعی در کاهش شدت فرونشست ادامه داد: اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری در بالادست سفره‌های زیرزمینی، ضمن کنترل رواناب و سیلاب، موجب تقویت سفره‌های آب و کاهش خطر نشست زمین می‌شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی گفت: پوشش گیاهی با تغییر میکرو اقلیم محلی و افزایش نفوذ آب در خاک، نقش مهمی در تغذیه سفره‌های زیرزمینی دارد. کاهش جنگل‌ها و مراتع علاوه بر تشدید فرسایش خاک، باعث کاهش نفوذپذیری خاک و بر هم خوردن تعادل آبی می‌شود.
به گفته وی، مطالعات نشان می‌دهد که شدت فرونشست زمین در مناطق حفاظت‌شده محیط زیست و مراتع احیا شده استان بسیار کمتر از دشت‌های تخریب‌شده است.
نصرآبادی با اشاره به همکاری‌های مشترک بین منابع طبیعی و شرکت آب منطقه‌ای استان تصریح کرد: «طرح‌های آبخیزداری، آبخوانداری و تغذیه مصنوعی در بالادست سفره‌های زیرزمینی، احیا و توسعه پوشش گیاهی و مدیریت هرزآب در مناطق دشتی در دستور کار قرار دارد و باید با جدیت ادامه یابد.
وی افزود: آموزش کشاورزان و دامداران در زمینه حفاظت از منابع آب و خاک، اصلاح الگوی کشت، مدیریت مراتع و اجرای طرح‌های مشارکتی احیا و توسعه پوشش گیاهی از برنامه‌های مؤثر در کنترل فرونشست زمین است که باید گسترش یابد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی تأکید کرد: «در حال حاضر، مناطق دشت سرایان و فردوس از نقاطی هستند که بیشترین میزان فرونشست در آنها مشاهده می‌شود و نیازمند پایش علمی و سنجش از دور با فناوری‌های نوین هستیم تا بتوان در مراحل ابتدایی، اقدام‌های پیشگیرانه را اجرا کرد.»
وی اجرای هر هکتار پروژه آبخیزداری را معادل مدیریت یک‌هزار متر مکعب رواناب در مناطق دشتی و ۵۰۰ متر مکعب در مناطق شیبدار دانست و گفت: «بهینه‌سازی مصرف آب، نصب کنتور هوشمند و پنل خورشیدی برای چاه‌ها و اصلاح الگوی کشت از ضروری‌ترین اقدامات بهره‌برداران در راستای کاهش فرونشست زمین است.
نصرآبادی در پایان خاطرنشان کرد: چشم‌انداز بلندمدت منابع طبیعی استان در مقابله با فرونشست زمین شامل اجرای طرح‌های کلان آبخیزداری و آبخوانداری نظیر طرح آبخیز تا جالیز، آبخیزداری حوزه‌های مرزی و توسعه طرح‌های اصلاح و احیای مراتع بیابانی است. همچنین عملیاتی شدن سند سازگاری با کم‌آبی بدون مصلحت‌گرایی باید در دستور کار همه دستگاه‌ها قرار گیرد.
«هر کس بميرد و امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهليت مرده است.»
اَللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَلیِّکَ الْفَرَج اِلٰهیٖ آمّیٖن
اَللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَلیِّکَ الْفَرَج اِلٰهیٖ آمّیٖن
اَللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَلیِّکَ الْفَرَج اِلٰهیٖ آمّیٖن
اَللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَلیِّکَ الْفَرَج اِلٰهیٖ آمّیٖن
اَللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَلیِّکَ الْفَرَج اِلٰهیٖ آمّیٖن
اَللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَلیِّکَ الْفَرَج اِلٰهیٖ آمّیٖن