تیراندازی در عروسی‌های لرستان؛ «شادی» در محاصره رسمی خطرناک
شلیک گلوله به آسمان که زمانی نماد شادی و سور در میان برخی طوایف لرستان بود، امروز به نماد هراس و بی‌امنی تبدیل شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان ؛ سارا بابایی- استان لرستان، با پیشینه کهن فرهنگی و آیین‌های پرشور، این روزها درگیر چالشی عمیق میان سنت و امنیت است.
رسم دیرینه «تیراندازی هوایی» در مراسم شادی و عروسی که روزگاری نشانهٔ بارورى و شادمانى تفسیر مى‌شد، در عصر حاضر به عملی تهدیدآمیز علیه جان و آسایش عمومی بدل گشته است.
سقوط مرگبار هر گلوله، خانواده‌هایی را داغدار کرده و شادی جمعی را به عزا تبدیل می‌کند. اینک، نه تنها قوانین رسمی، که خرد جمعی و وجدان اجتماعی نیز علیه این پدیده برخاسته‌اند. پلیس لرستان، که امنیت را «بنیان حیات و توسعه اجتماعی» می‌داند، با عزمی جزم پا به میدان گذاشته و این نبرد تنها با همراهی ریش‌سفیدان و نخبگان محلی قابل پیروزی است.
از شور تا وحشت؛ کارناوالی که با خون آلوده می‌شود
در دل همین رسم به ظاهر پرشور، واقعیتی تلخ نهفته است. هیچ کنترل و پیش‌بینی برای مسیر و نقطه فرود یک گلوله شلیک شده به آسمان وجود ندارد.
این گلوله‌ها که با شتابی مرگبار به زمین بازمی‌گردند، بارها و بارها نه نشانه شادی، که پیام‌آور مرگ بوده‌اند.
تصاویر و گزارش‌های میدانی از پشت بام‌های سوراخ شده، خودروهای آسیب دیده و در نهایت، قربانیان انسانی این اقدام، گواهی می‌دهند که این "شادی" قیمتی گزاف دارد.
این رسم دیگر نه یک افتخار فرهنگی، که یک ریسک بزرگ و غیرقابل قبول برای تمامی شهروندان، از کودک تا بزرگسال، محسوب می‌شود.
تیراندازی در جشن‌ها و سوگواری‌ها متوقف می‌شود
محمدرضا هاشمی‌فر، فرمانده انتظامی لرستان خط قرمز پلیس در برخورد با این پدیده را مشخص کرد.
او امنیت را بنیان حیات و توسعه اجتماعی دانست و بر این اساس، هر عملی که این بنیان را سست کند، با واکنش قاطع دستگاه قضا مواجه خواهد شد.
ریشه‌یابی یک سنت؛ چرا شلیک می‌کنند؟
اعلام شادی به کل روستا و مناطق همجوار، نمایش قدرت و تشخص طایفه‌ای، و باوری قدیمی که صدای رعداسلحه را دافع چشم‌زخم و پلیدی می‌دانست.
اما نکته کلیدی اینجاست که بسیاری از این کارکردها در جهان امروز منسوخ شده‌اند. امروزه با وجود تلفن‌های همراه و شبکه‌های اجتماعی،اعلام خبر بهانه‌ای بیش نیست.
پرسش اصلی این است که آیا نمی‌توان شادی و تشخص یک طایفه را بدون به خطر انداختن جان همسایه‌ها به نمایش گذاشت؟
دشمن از جنگ سخت بازمانده، هدف امروز، جنگ نرم است
سردار هاشمی‌فر در تحلیل خود از فضای جامعه، هشدار مهمی را مطرح کرد که می‌توان آن را چارچوبی برای فهم این معضل دانست: امروزه دشمن از مواجهه سخت بازمانده و متوجه ابزارهای جنگ نرم شده است.
این سخن پیامی دوگانه دارد از یک سو، تیراندازی غیرمجاز می‌تواند در دسته‌ای از «تهدیدات نرم» طبقه‌بندی شود که جامعه را از درون دچار اختلال و ناامنی می‌کند. از سوی دیگر، او از معتمدان خواست در برابر «نفوذ روایت‌های کذب در فضای مجازی و رسانه‌های بیگانه» نقش روشنگرانه و پیشگیرانه خود را فعال‌تر کنند.
این یعنی مقابله با توجیهات سنتی و غلطی که ممکن است برای ادامه این رسم خطرناک مطرح شود.
خدمتگزاریم و تا پای جان برای امنیت مردم می‌ایستیم
فرمانده انتظامی لرستان با اشاره به برخورد قاطع پلیس با عاملان تیراندازی در مراسم‌ها، موضع نهاد تحت امر خود را این گونه تبیین کرد: پلیس و مجموعه انتظامی خادم و خدمتگزار مردم و تا پای جان در راه تأمین آسایش و امنیت مردم ایستاده است.
این جمله تأکیدی است بر این که مأموریت پلیس، تنها برخورد قهری نیست، بلکه حرکتی در مسیر خدمت‌رسانی و حفظ جان مردم است.
او هدف نهایی پلیس را «اصلاح، پیشگیری و ایجاد آرامش پایدار» عنوان کرد و یادآور شد که «امنیت پیش‌شرط توسعه‌ها و دستاوردهای اجتماعی» است.
راه حل در دستان کهنسالان؛ نبردی فرهنگی برای نجات جان‌ها
محور اصلی سخنان فرمانده انتظامی دعوت به همکاری بود. سردار هاشمی‌فر با دعوت از همه بزرگان، معتمدان و نخبگان محلی منطقه طرهان برای همکاری مستمر، راه حل نهایی را نشانه رفت: با وحدت، خردورزی و انسجام اجتماعی می‌توانیم از گردنه‌های دشوار عبور کنیم و آینده‌ای امن و باعزت برای فرزندان این خطه رقم بزنیم.
این سخن به وضوح نشان می‌دهد که پلیس به خوبی می‌داند نبرد با باورهای ریشه‌دار فرهنگی، تنها با صدور حکم به پیروزی نمی‌رسد، بلکه نیازمند یک جنبش فرهنگی به رهبری همان کسانی است که سال‌ها نگهبانان سنت‌ها بوده‌اند.
این بزرگان می‌توانند با گفت‌وگو و فرهنگ‌سازی، "غیرت" را نه در شلیک گلوله، که در محافظت از جان میهمانان و همسایگان معنا کنند.
به نظر می‌رسد رسم تیراندازی در عروسی‌های لرستان به سرعت در حال تبدیل شدن از یک «نماد فرهنگی» به یک «تابوی اجتماعی» است.
هشدار پلیس، تنها یک اخطار قانونی نیست، بلکه بازتاب فریاد جامعه‌ای است که خسته از عوارض مرگبار یک سنت ناسازگار با زمانه، خواستار تغییر است.
آینده این نبرد فرهنگی در گروی همکاری سه‌ضلعی «پلیس»، «معتمدان محلی» و «افکار عمومی» است.
موفقیت در این مسیر نه تنها جان‌های بسیاری را نجات خواهد داد، بلکه اثبات خواهد کرد که جامعه لرستان با حفظ اصالت خود، توانایی به‌روزرسانی آیین‌هایش و جایگزینی نمادهای بی‌خطر و مفرح به جای سنت‌های مرگبار را دارد.
