باشگاه خبرنگاران جوان - احد رستمی رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاهی ایرانیان گفت: "قانون نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی" در سال ۸۳ تصویب شد تا یارانه‌های پراکنده در دستگاه‌های اجرایی مختلف هدفمند شود؛ یعنی سهم دهک‌های پردرآمد کاهش و سهم دهک‌های پایین افزایش یابد.

وی افزود: با همین هدف در سال ۸۹ سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها ذیل وزارت رفاه سابق تشکیل شد تا همه منابع هدفمندی در آنجا متمرکز شود و وزارت رفاه بر اساس سند کاهش فقر سال ۸۴ جامعه هدف (دهک‌های پایین، زنان سرپرست خانوار، معلولین، کودکان بی‌سرپرست و...) را تحت پوشش قرار دهد.

رستمی ادامه داد: متأسفانه در سال ۹۰ این سازمان ابتدا به معاونت ریاست جمهوری و در سال ۹۲ به سازمان برنامه و بودجه منتقل شد و وزارت رفاه از محل تخصیص منابع جدا شد.

وی تاکید کرد: الان دوباره وزارت رفاه متولی است، اما منابع در سازمان برنامه و بودجه است و همین باعث ناهماهنگی در اجرا شده است. اگر منابع از ابتدا در اختیار وزارت رفاه بود، می‌توانستیم منظم‌تر برنامه‌ریزی کنیم و ماه به ماه سهم هر دهک را مشخص و اجرا کنیم.

رستمی با اشاره به گزارش کاهش کالری دریافتی خانوار‌ها در نخسین جلسه شورای عالی رفاه در دولت چهاردهم گفت: سال گذشته این گزارش به رئیس‌جمهور و سپس به محضر مقام معظم رهبری ارائه شد و با اجازه ایشان منابع سه‌نوبته برای کالابرگ الکترونیکی در اختیار وزارت رفاه قرار گرفت.

وی تصریح کرد: اجرای کالابرگ در دولت چهاردهم؛ چهار مرحله تا کنون اجرا شده و ان‌شاءالله مرحله پنجم طی هفته جاری اجرا خواهد شد که جزئیات آن تا پایان همین هفته اعلام می‌شود.

دو سناریوی در حال بررسی برای اجرای مرحله پنچم

رضایت مردم از روش پرداخت اعتباری 

وی با اشاره دو سناریوی در حال بررسی برای اجرای مرحله پنچم گفت: روش اول ادامه روش قبلی (اعطای اعتبار) متناسب با شکاف قدرت خرید، اعتبار اضافی به حساب یارانه سرپرستان خانوار واریز می‌شود تا ۱۱ قلم کالای اساسی را خریداری کنند.

رستمی مبنای انتخاب روش اجرای مرحله پنجم کالابرگ را رضایت مردم عنوان کرد و گفت: نظرسنجی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد روش پرداخت اعتباری رضایت بالایی دارد و مردم این روش را ۷۲ درصد به پرداخت نقدی ترجیح می‌دهند.

نارضایتی‌ها از کم بودن مبلغ اعتبار یا محدود بودن تعداد و تنوع کالا‌ها 

وی تاکید کرد: نارضایتی‌ها هم به کم بودن مبلغ اعتبار یا محدود بودن تعداد و تنوع کالا‌ها بوده که تلاش می‌کنیم در این مرحله جدید آن را رفع کنیم.

تخفیف ۲۰ تا ۳۰ درصدی کالا‌های کالابرگی در صورت هماهنگی با وزارت کشاورزی 

رستمی با اشاره به روش ترکیبی جدید گفت: اگر هماهنگی با وزارت جهاد کشاورزی تا آخر هفته انجام شود، در فروشگاه‌های زنجیره‌ای طرف قرارداد، کالا‌های دارای قیمت مصوب با تخفیف ۲۰ تا ۳۰ درصدی عرضه خواهد شد و همزمان در فروشگاه‌های خرد، روش اعتباری قبلی ادامه پیدا می‌کند.

وی افزود: جلسه نهایی برگزار می‌شود و اگر هماهنگی انجام شود، اطلاع‌رسانی فوری خواهد شد؛ در غیر این صورت، روش اعتباری قبلی به قوت خود باقی است و زیرساخت آن کاملاً آماده است.

رستمی تأکید کرد: هرچه بیشتر به مردم اختیار بدهیم و کمتر در بازار دخالت کنیم، رضایت بالاتر می‌رود. توزیع مستقیم کالا دوباره همان تناقض حذف ارز ترجیحی را ایجاد می‌کند و تجربه سال‌های ۹۲ و ۱۴۰۳ نشان داد هرچه قید و محدودیت بیشتر شود، نارضایتی افزایش می‌یابد.

حذف ماهانه یارانه ۱ تا ۱.۵ میلیون نفر

وی به منابع مالی طرح کالا برگ الکترونیکی اشاره کرد و گفت: جمعیت مشمول یارانه حدود ۷۲ میلیون نفر است که ۱۷ میلیون نفر حذف شده‌اند.

وی با بیان اینکه برای پوشش کامل هفت دهک، ماهانه ۲۵ هزار میلیارد تومان نیاز است، افزود: چهار مرحله قبلی با منابع ۱۰۱ هزار میلیارد تومان اجرا شد.

رستمی با اشاره به حذف تدریجی یارانه دهک‌های بالا گفت: تا الان ۸ میلیون نفر دیگر حذف شده‌اند و هر ماه ۱ تا ۱.۵ میلیون نفر حذف می‌شود. سازمان برنامه و بودجه در تلاش است حداکثر منابع را تجهیز کند و هر مقدار در اختیار ما قرار گیرد، بلافاصله اجرا خواهیم کرد.

رستمی گفت: دغدغه اصلی دولت و مجلس، حفظ قدرت خرید مردم و کاهش اثر شوک‌های قیمتی بر سفره خانوار است. تمام پیگیری‌های لازم انجام شده و ان‌شاءالله با رفع نواقص قبلی، مرحله پنجم با رضایت بیشتر مردم اجرا خواهد شد.

وی در خصوص ادامه طرح تا پایان سال گفت: نامه‌نگاری‌های لازم انجام شده و سازمان برنامه و بودجه در تلاش است حداکثر منابع ممکن را تجهیز کند. هر میزان که در اختیار وزارت رفاه قرار گیرد، بلافاصله با زیرساخت آماده موجود اجرا خواهیم کرد. ان‌شاءالله مرحله پنجم همین هفته آغاز می‌شود.

رستمی در پایان با اشاره به تصمیم دولت چهاردهم برای تداوم پوشش هفت دهک قبلی کالابرگ الکترونیکی تأکید کرد:
هدف اصلی جلوگیری از هرگونه تنش معیشتی بوده و تمام تلاش ما این است که با همین منابع موجود، حمایت از سفره مردم را استمرار ببخشیم.

وی خاطرنشان کرد: جزئیات دقیق مرحله پنجم (روش اعتباری یا ترکیبی با تخفیف در فروشگاه‌های زنجیره‌ای) پس از جلسه نهایی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام خواهد شد.

منبع: مرکز مطالعات و اطلاعات رفاهی ایرانیان