باشگاه خبرنگاران جوان؛ مریم رضایی - عبدالجلیل شریفی در نشست خبری با خبرنگاران گزارشی از روند اجرای پایانه بزرگ ۱۱۳ هکتاری شرق شیراز ارائه کرد و گفت: ارزش اولیه قرارداد این پروژه ۴۲ هزار میلیارد ریال بوده و با گذشت ۱۴ ماه از آغاز عملیات، پیش‌بینی می‌شود طی هشت ماه آینده به بهره‌برداری برسد.

او با اشاره به تغییرات مالی پروژه افزود: بر اساس برآوردهای جدید، ارزش فعلی آن بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان است. این پایانه با هدف کاهش بخشی از ترافیک خودروهای سنگین در سطح شهر طراحی شده و قرار است با ارائه ۳۵ نوع خدمت شامل تعمیرگاه، سوخت‌گیری، هتل، اقامتگاه، انبارداری و مراکز خرید، نیازهای فعالان حوزه بار را به‌طور کامل تأمین کند.

شریفی با تأکید بر جایگاه سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری شیراز گفت: این سازمان جوان‌ترین مجموعه شهرداری است که فعالیت خود را از سال ۹۰ آغاز کرده و از سال ۹۵ به‌صورت مستقل ادامه داده است. مأموریت اصلی آن ساماندهی و نظارت بر حمل‌ونقل کالا در محدوده درون‌شهری است.

او با اشاره به مشکلات ناشی از ورود و پارک خودروهای سنگین در کوچه‌ها و خیابان‌های فرعی تصریح کرد: شهروندان بارها نسبت به این موضوع اعتراض کرده و حتی اقدام به جمع‌آوری امضا کرده‌اند. از سوی دیگر، رانندگان نیز حق دارند و نمی‌توان انتظار داشت بدون فراهم شدن جایگزین مناسب، از پارک خودروهای سنگین در سطح شهر خودداری کنند. پایانه فعلی اکبرآباد خدمات کامل ارائه نمی‌دهد و پروژه ۱۱۳ هکتاری دقیقاً با هدف رفع این مشکل طراحی شده است.

رئیس سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری شیراز اعلام کرد: با بهره‌برداری از پایانه بزرگ شرق شیراز، تمامی خدمات مورد نیاز رانندگان اعم از تعمیرگاه، سوخت‌گیری، معاینه فنی، اقامت، رستوران و مراکز خرید در یک مجموعه متمرکز ارائه خواهد شد. همچنین بارهای عمده در همین پایانه به خرده‌بار تبدیل شده و برای توزیع مویرگی به سطح شهر ارسال می‌شود.

شریفی با اشاره به زمان‌بندی پروژه افزود: بخش پارکینگ این پایانه تا پایان سال تحویل خواهد شد و با تکمیل کامل مجموعه در مدت هشت ماه آینده، ورود خودروهای سنگین و نیمه‌سنگین به سطح شهر به حداقل کاهش می‌یابد.

او در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره فاصله پایانه و میزان استقبال رانندگان توضیح داد: پایانه فعلی اکبرآباد صرفاً نقش توقفگاه دارد و به دلیل نبود خدمات جانبی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در حالی‌که پایانه ۱۱۳ هکتاری با ارائه خدمات جامع رفاهی، تعمیراتی و تجاری، جذابیت و کارآمدی بیشتری برای رانندگان خواهد داشت.

شریفی از برنامه‌ریزی برای ایجاد پایانه‌های دیگر در شمال‌غرب شیراز و مسیر‌های جاده خرامه و جاده کازرون نیز خبر دادو گفت: با راه‌اندازی این پایانه، دفاتر حمل‌ونقل و انبار‌های مزاحم سطح شهر ـ به‌ویژه محدوده‌های قرمز ـ باید جمع‌آوری و به این مجموعه منتقل شوند. محدوده‌های سبز، زرد و قرمز در شهر تعریف شده و بخش عمده انبار‌های مزاحم در محدوده قرمز قرار دارند و انتقال آنها ضروری است.

او ادامه داد: کارکرد فعلی انبارها، تخلیه بار توسط خودرو‌های سنگین در ساعت‌های مجاز شبانه و سپس توزیع بار توسط خودرو‌های سبک‌تر است و همین کارکرد دقیقاً در پایانه ۱۱۳ هکتاری بازطراحی شده است.

 رئیس سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری شیراز تأکید کرد: هنوز آمار دقیقی از تعداد انبار‌های مزاحم وجود ندارد و به‌دلیل نبود انجام مطالعات جامع حمل‌ونقل بار در سال‌های گذشته، نیازسنجی کامل انجام نشده است. قرارداد مطالعات جامع حمل‌ونقل بار تا پایان سال منعقد می‌شود تا نیاز واقعی شهر در بخش بار مشخص گردد.

او با بیان اینکه بر اساس برآورد‌های فعلی، این پایانه می‌تواند درصد قابل توجهی از ترافیک ناشی از حمل‌ونقل بار را کاهش دهد، اما میزان دقیق آن باید پس از تکمیل مطالعات مشخص شود، یادآور شد: در نبود مطالعات و نیازسنجی ١٠٠درصد، تعدادی از پروژه‌های حوزه حمل‌ونقل ضرورت‌محور تعریف شده‌اند و اکنون برنامه این است که مطالعات بار تکمیل و هم‌زمان طرح احداث پایانه‌های دیگر در ورودی‌های شهر نیز دنبال شود.

شریفی گفت: شهرداری شیراز با راه‌اندازی سیستم توزین در حال حرکت در سطح شهر، تحولی بنیادین در مدیریت حمل‌ونقل بار و کاهش معضلات ترافیکی ایجاد کرده است. پروژه WIM که از سال ۹۶ آغاز شده، شامل خرید ٦ تا ٧دستگاه باسکول ثابت و سیار توسط شهرداری است و شیراز به عنوان نخستین شهر کشور صاحب باسکول‌های توزین سیار شد.

رئیس سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری شیراز در توضیح پروژه گفت: این سیستم قابلیت وزن‌کشی خودرو‌ها تا حدود ۶۰ تن را دارد و با توجه به معضلات توزین خودرو‌ها به روش سنتی از جمله توقف، برخورد‌های اجتماعی و تبعات آن، تصمیم گرفته شد تا به جای توقف خودروها، سیستم توزین در حال حرکت در ورودی‌های شهر راه‌اندازی شود.

او افزود: اولین دستگاه WIM در محور‌های جاده‌ای و پلیس راه شیراز- فسا بلوار خلیج فارس نصب شده و امکان اندازه‌گیری وزن و سرعت خودرو‌ها بدون نیاز به توقف فراهم شده است. داده‌ها و تصاویر به صورت آنلاین به مرکز نظارت تصویری سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار ارسال می‌شوند و با بهره‌گیری از زیرساخت‌های هوشمند و همکاری پلیس راهور، امکان بررسی لحظه‌ای تخلفات و اعمال قانون برای رانندگان فراهم است.

رئیس سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار خاطرنشان کرد: نصب و راه‌اندازی این سیستم، علاوه بر کاهش ترافیک، باعث حفظ جان و مال شهروندان و مدیریت بهینه تردد ناوگان می‌شود و تمرکز اصلی آن بر خدمت‌رسانی به مردم است.

او تأکید کرد: شیراز نخستین شهری است که این سیستم را به صورت درون‌شهری و برون‌شهری اجرا کرده است و در حال حاضر استان فارس ۳ دستگاه فعال دارد که یکی در محور کازرون-شیراز، دیگری در محور سعادت‌شهر و سومین در مسیر جهرم است که هنوز مراحل راه‌اندازی آن ادامه دارد.

شریفی توضیح داد: جرائم مربوط به اضافه تناژ و بار ناایمن بر اساس مصوبات شورای اسلامی و هماهنگی با پلیس راهور اعمال می‌شود. بر این اساس، هر میزان اضافه بار با جریمه مشخص محاسبه شده و در صورت تکرار، ضریب جریمه افزایش می‌یابد. این جریمه‌ها هم توسط شهرداری و هم توسط پلیس راهور اعمال می‌شود و به محض ثبت، اطلاعات برای تمدید پروانه فعالیت و تسویه حساب‌های مرتبط استفاده می‌شود.

او همچنین با بیان آمار عملکرد سالانه سیستم‌های ثابت و سیار، عنوان کرد: در یک سال اخیر تقریباً ۱۸ هزار و ۸۱۲ مورد بار اضافه تناژ و بار ناایمن ثبت شده است که شامل خودرو‌های سنگین درون و برون‌شهری می‌شود. برخی خودرو‌ها از نظر وزن اضافه نداشته‌اند، اما از نظر حجم بار یا نحوه حمل، تخلفات ثبت شده‌اند.

رئیس سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار افزود: سامانه یکپارچه هنوز به طور کامل راه‌اندازی نشده و این موضوع به‌عنوان معضلی در کنترل تردد کامیون‌های خارج از شیراز وجود دارد. با این حال پروژه WIM و سیستم نظارت هوشمند، گام مهمی در بهینه‌سازی مدیریت حمل‌ونقل بار و کاهش تخلفات و آسیب‌های اجتماعی است.

شریفی گفت: شهرداری شیراز در راستای ارتقای مدیریت حمل‌ونقل بار و کاهش معضلات ترافیکی، اقدامات گسترده‌ای را در حوزه ساماندهی خودرو‌های باری انجام داده است. این اقدامات شامل صدور پروانه فعالیت اشتغال، نصب سامانه‌های توزین در حال حرکت WIM، راه‌اندازی مرکز پایش تصویری و مکانیزه کردن بارانداز‌های شهری است.

رئیس سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری شیراز با اشاره به اهمیت وصول عوارض اظهار داشت: برخی رانندگان و فعالان حمل‌ونقل، فعالیت خود را در شهر‌های دیگر ثبت می‌کنند تا از پرداخت عوارض کمتر بهره‌مند شوند، در حالی که آلودگی و آسیب به زیرساخت‌های شهر شیراز بر عهده شهروندان است. بر اساس قوانین، پروانه فعالیت اشتغال فارغ از محل صدور، در سراسر کشور معتبر است و تمامی خودرو‌ها باید بر اساس ضوابط و عوارض شهر محل فعالیت ساماندهی شوند.

او افزود: تا کنون ۶۴ هزار و ۷۵۴ پروانه فعالیت اشتغال صادر شده که شامل خودرو‌های سبک، سنگین و نیمه سنگین می‌شود. نسبت به سال ۱۴۰۰، این تعداد افزایش قابل توجهی داشته است. سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار اطلاعات کامل مربوط به اضافه تناژ، بار‌های ناایمن و پروانه‌ها را به تفکیک ارائه می‌کند.

رئیس سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری شیراز همچنین از مرکز پایش تصویری شهرداری خبر داد و افزود: از سال ۱۴۰۱، مرکز کنترل و مانیتورینگ تمامی دوربین‌های سطح شهر را در اختیار دارد و با حضور پلیس راهور، اعمال قانون خودرو‌های فاقد ساماندهی، خودرو‌های پارک شده در محل بارانداز‌ها و بار‌های ناایمن را انجام می‌دهد. در حال حاضر، بیش از ۵۰۰ دوربین در این مرکز قابل دسترسی است و ۳۳ سامانه اختصاصی سازمان نیز در حال بهره‌برداری است.

او ادامه داد: سامانه‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که اپراتور‌ها به صورت مکانیزه اعمال قانون کنند و در آینده، با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، کنترل بار‌های حجیم و خودرو‌های فاقد ساماندهی به شکل دقیق‌تر و هوشمند انجام خواهد شد.

شریفی گفت: شهرداری شیراز ۱۸۰ بارانداز در ۳۲ معبر اصلی و حاشیه‌ای شهر ایجاد کرده است. این مکان‌ها عمدتاً در خیابان‌های توحید، سعدی، زند و طالقانی واقع شده و بیشتر در محدوده تجاری و طرح قرمز قرار دارند. از این تعداد، حدود ۷۰ درصد تحت پوشش دوربین‌های مکانیزه هستند و در هشت ماه گذشته، ۲۷ هزار و ۸۸۲ مورد اعمال قانون جهت پارک در محل ایستگاه‌های تخلیه بار انجام شده است.

رئیس سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری شیراز افزود: هدف این است که در آینده نزدیک، تمامی بارانداز‌ها و ایستگاه‌های تخلیه بار در محدوده‌های زرد و سایر مناطق با امکانات مکانیزه و هوشمند تحت نظارت قرار گیرند تا معضل پارک و تخلیه غیرمجاز خودرو‌ها کاهش یابد.

شریفی گفت: شهرداری شیراز با اجرای پروژه‌های توزین در حال حرکت، ساماندهی پروانه فعالیت، مرکز پایش تصویری و مکانیزه کردن باراندازها، تلاش دارد مدیریت حمل‌ونقل بار را به صورت هوشمند و یکپارچه انجام دهد. این اقدامات به حفظ ایمنی، کاهش تخلفات، مدیریت بهتر تردد ناوگان و کاهش آسیب به زیرساخت‌های شهری منجر می‌شود.