باشگاه خبرنگاران جوان؛ سمانه هرمزی - مظهری مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خراسان جنوبی با حضور در برنامه پرسمان صدا و سیمای استان گفت: ارسال ماهواره جدید ایرانی  ظفر ۲، پایا و کوثر ۲ ،  جهش بزرگ و نمایانگر توجه ویژه به حوزه فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان است .

وی افزود :  همزمان با این دستاورد ، یک هفته رویداد با عنوان پرواز تا ثریا تدارک دیده شده است. این رویداد‌ها در حالی برگزار می‌شوند که دقیقاً یک سال از تأسیس کانون فناوری‌های نوین ایران یا کافنا به عنوان یکی از اقمار کانون فکری می‌گذرد و این همزمانی بر اهمیت این زیرساخت فناورانه تأکید دارد.

او افزود: به موازات مراسم پرتاب ماهواره، در حدود ۱۰ استان کشور، رویداد‌های بزرگ مردمی با مشارکت گسترده والدین و کودکان و نوجوانان شامل  کارگاه‌های تخصصی و فراخوان ارسال آثار خلاقانه تا دوازدهم دی در سراسر کشور برگزار خواهد شد. هدف از این تجمعات، آشنایی نزدیک‌تر عموم مردم با مصادیق فناوری‌های فضایی و دستاورد‌های نوین علمی است. بازدیدکنندگان فرصت خواهند داشت تا این فناوری‌ها را از نزدیک مشاهده کرده و در جریان پیشرفت‌های این حوزه قرار گیرند.

مظهری بیان کرد: در تمامی مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، برنامه‌های متنوعی در نظر گرفته شده است. این برنامه‌ها شامل کارگاه‌های تخصصی مانند هوش مصنوعی و رباتیک، نمایش پرتاب موشک‌های آبی و همچنین اجرای پروژه‌های ساخت پهپاد می‌شود. علاوه بر این، کارگاه‌های خلاقیت نوشتاری نیز برای پرورش استعداد‌های فرهنگی کودکان و نوجوانان دایر خواهد بود. این امر یادآور این نکته است که بسیاری از متخصصان امروز، مسیر شغلی خود را با فعالیت‌های ساده‌ای مانند ساخت موشک‌های کاغذی آغاز کرده‌اند.

مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خراسان جنوبی ادامه داد: مراسم اصلی افتتاحیه این رویداد‌ها امروز در شهر بیرجند، حسینیه جماران، از ساعت ۱۵ آغاز خواهد شد. به طور خاص، همزمان با لحظه پرتاب، برنامه‌های متنوعی تدارک دیده شده است و لحظه پرتاب به صورت زنده بر روی نمایشگر‌های حسینیه جماران به نمایش در خواهد آمد تا کودکان و نوجوانان حاضر، بتوانند این لحظه تاریخی را با کیفیت مناسب و به صورت مستقیم مشاهده کنند.

او عنوان کرد: همچنین، تا تاریخ دوازدهم دی، فرصت ارسال آثار خلاقانه برای تمامی کودکان و نوجوانان استان فراهم است. شرکت‌کنندگان می‌توانند آثار خود را در قالب دل‌نوشته، نقاشی، یا ماکت بسازند. این آثار باید به مراکز کانون پرورش فکری تحویل داده شوند یا از طریق آدرس کافنا در نرم‌افزار بله ارسال کنند تا مورد ارزیابی قرار گیرند.

بررسی قابلیت‌های ماهواره‌های ظفر ۲، پایا و کوثر ۲

علوی استاد دانشگاه با حضور در برنامه گفت: دستاورد اخیر کشور در حوزه فضایی، شامل طراحی و ساخت همزمان سه ماهواره ظفر ۲، پایا (طلوع ۳) و کوثر ۲ (یا کوثر ارتقاء یافته) توسط شرکت‌های دانش‌بنیان بخش خصوصی است. این موفقیت نشان‌دهنده بلوغ توانمندی‌های فنی در داخل کشور است، به‌ویژه که در عرصه بین‌المللی، معمولاً ساخت چنین ماهواره‌هایی به صورت همزمان، وظیفه‌ای است که توسط سه تا چهار کشور انجام می‌پذیرد.

او افزود: هر سه ماهواره یادشده در دسته ماهواره‌های سنجشی قرار می‌گیرند و در زمینه تصویربرداری دارای کاربرد‌های مشترکی هستند، هرچند دقت و کارایی آنها متفاوت است. ماهواره ظفر ۲ علاوه بر قابلیت تصویربرداری، مجهز به سیستم‌های ذخیره و ارسال داده‌ها بوده و دارای محموله‌ای برای اندازه‌گیری تشعشعات فضایی است.

علوی بیان کرد: ماهواره طلوع ۳ یا پایا که به عنوان سنگین‌ترین ماهواره ساخته شده در کشور شناخته می‌شود، کاربرد اصلی خود را در حوزه تصویربرداری با کیفیت بالا متمرکز کرده است. در این ماهواره از دو سنسور تصویربرداری (یکی سیاه و سفید و دیگری رنگی) استفاده شده است. 

بیشتر بخوانید

استاد دانشگاه ادامه داد: نوآوری قابل توجه در ماهواره پایا، به‌کارگیری هوش مصنوعی برای دستیابی به دقتی بسیار نزدیک به صفر در تصاویر است. دانشمندان کاربرد اصلی این ماهواره را در حوزه‌های رصد و کشاورزی تعریف کرده‌اند، به گونه‌ای که مدیران حوزه کشاورزی می‌توانند وسعت اراضی زیر کشت، نوع کشت‌ها و همچنین آفات را شناسایی کنند.

او عنوان کرد: علاوه بر حوزه کشاورزی، این ماهواره در مدیریت منابع آب، بررسی‌های شهری، پایش محیط زیست (از جمله گرد و غبار و طوفان‌ها) و همچنین در مدیریت بحران می‌تواند نقش یاری‌رسانی ایفا کند. تمرکز اصلی ماهواره طلوع ۳ بر بهبود کیفیت و کارایی داده‌های تصویربرداری است.

علوی تصریح کرد: ماهواره کوثر ۲ که نسخه ارتقاء یافته ماهواره‌های کوثر ۱ و هدهد محسوب می‌شود، توسط شرکت دانش‌بنیان امید فضا طراحی شده است، شرکتی که طراحی دو ماهواره قبلی نیز در کارنامه آن قرار دارد. این شرکت توانسته است حوزه فعالیت خود را از تصویربرداری به بسته‌های مخابراتی و اینترنت اشیا (IoT) گسترش دهد و فوکوس اصلی این ماهواره نیز بر حوزه کشاورزی متمرکز است.

استاد دانشگاه اظهار کرد: ماهواره کوثر ۲ نسبت به طلوع ۳، کوچکتر و سبک‌تر است و قرار است در مدار تقریبی ۵۰۰ کیلومتری زمین، که همگی در لایه لئو (مدار پایینی زمین) قرار می‌گیرند، مستقر شود. ماهواره سوم، یعنی ظفر ۲، توسط دانشگاه علم و صنعت طراحی و ساخته شده است که این چهارمین ماهواره طراحی شده توسط این دانشگاه پس از ماهواره‌های نوید، تدبیر و ظفر ۱ محسوب می‌شود.

او گفت: تعداد بالای ماهواره‌های طراحی شده توسط دانشگاه علم و صنعت نشان‌دهنده رشد دانشگاه‌ها در حرکت به سمت صنایع کاربردی و تلفیق علم با حوزه کاربردی است. ماهواره ظفر ۲ علاوه بر محموله تصویربرداری، دارای محموله دریافت و ارسال داده‌ها و همچنین محموله‌ای برای اندازه‌گیری تشعشعات فضایی است.

علوی افزود: برای اولین بار، با ماهواره ظفر ۲ امکان دریافت و ارسال داده‌ها به صورت همزمان فراهم شده است. همچنین، این ماهواره قادر است تماس صوتی بین دو نفر را در محدوده مخابراتی برقرار سازد. سومین قابلیت مهم آن، امکان ارسال داده‌ها و اطلاعات در گستره جهانی است؛ به عنوان مثال، برای ارسال داده‌های مورد نیاز کشتی‌ها، می‌توان از این ماهواره خودی به جای ماهواره‌های خارجی استفاده کرد؛ علاوه بر این، وضعیت خود ماهواره نیز توسط این سیستم رصد و ارسال می‌گردد.

استاد دانشگاه بیان کرد: قابلیت ساخت و پرتاب ماهواره، کشور را در زمره ۱۱ کشور صاحب این فناوری در دنیا قرار می‌دهد که نشان‌دهنده رشد جایگاه علمی کشور است. استفاده از پرتابگر روسیه رویه متداول در دنیا است، نه لزوماً به دلیل فقدان توانمندی ماهواره‌بر داخلی؛ بلکه برای ارسال همزمان سه ماهواره سنگین (مانند طلوع با وزن تقریبی ۱۵۰ کیلوگرم) به دقت بسیار بالا نیاز است که استفاده از یکی از پرکاربردترین و دقیق‌ترین ماهواره‌بر‌ها در جهان این ضریب خطا را کاهش می‌دهد و همکاری با سازمان فضایی روسیه می‌تواند به رشد ما در حوزه‌هایی مانند ماهواره‌بر‌ها کمک کند، قابلیتی که هم پیمانانی، چون روسیه و حتی آمریکا از آن بهره می‌برند و پیام استفاده از توان کل دنیا را مخابره می‌نماید.