باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - طرح مسکن ملی، که گاه تحت عنوان «نهضت ملی مسکن» نیز شناخته می‌شود، یکی از برنامه‌های کلان دولت ایران برای کمک به خانه‌دار شدن اقشار متوسط و کم‌درآمد جامعه است. این طرح جانشین یا مکمل مسکن مهر است و هدف آن تأمین مسکن نسبتاً مقرون‌به‌صرفه با مشارکت دولت، بانک‌ها و انبوه‌سازان است.
متقاضیان باید شرایط عمومی از قبیل نداشتن سابقه مالکیت مسکن یا زمین (از تاریخ مشخص)، متأهل بودن یا سرپرست خانوار بودن، داشتن سابقه سکونت در شهری که تقاضا داده‌اند، عدم داشتن سابقه استفاده از تسهیلات دولتی مسکن قبلی و شرایط مالی مناسب باشند.
بخشی از هزینه ساخت یا خرید واحد مسکونی از طریق تسهیلات بانکی به متقاضیان پرداخت می‌شود (وام مسکن ملی). دولت و بانک‌ها نقش واسطه یا تضمین‌کننده آن را دارند.
سقف وام، نرخ سود، دوره بازپرداخت و شرایط اقساط تابع مقررات بانکی و تصمیمات شورای عالی مسکن، بانک مرکزی و وزارت راه و شهرسازی است.
ممکن است در مناطق مختلف (کلان‌شهرها، مراکز استان، شهرستان‌های کوچک، روستاها) تفاوت سقف وام وجود داشته باشد به دلیل تفاوت هزینه زمین، ساخت و هزینه تمام‌شده است.
لرستان به عنوان استانی دارای شهر‌ها و روستا‌های متعدد، با ترکیبی از مناطق شهری متوسط، کوچک و روستایی، با چالش مسکن مواجه است. در برخی شهرستان‌ها هزینه زمین و ساخت کمتر از کلان‌شهرهاست، اما در عین حال امکانات زیرساختی، دسترسی به مصالح و نیروی کار در بعضی نواحی محدودتر است.
تقاضا برای مسکن ملی در لرستان کم نیست: بسیاری از جوانان متأهل، زوج‌هایی که در تأمین سرپناه دچار مشکل هستند و خانواده‌هایی که در بافت فرسوده زندگی می‌کنند، خواهان بهره‌مندی از تسهیلات دولتی‌اند.
تنها ۵۰ درصد از متقاضیان به تسهیلات بانکی متصل شده‌اند
مجیدی معاون استاندار با اشاره به روند اجرای طرح نهضت ملی مسکن گفت: متأسفانه فقط ۵۰ درصد از متقاضیان به تسهیلات بانکی متصل شده‌اند و افزایش هزینه‌ها باعث شده بسیاری از مردم توان پرداخت آورده‌های جدید را نداشته باشند.
وی افزود: اگر از سال ۱۴۰۱ که نهضت ملی مسکن آغاز شد تسهیلات به‌موقع پرداخت می‌شد، امروز بسیاری از واحد‌ها تکمیل شده بودند.
وی اظهار داشت:وام فعلی ۵۵۰ میلیون تومانی دیگر پاسخگوی هزینه ساخت نیست و با افزایش قیمت مصالح، نیاز است بانک‌ها همکاری بیشتری با استان داشته باشند تا پروژه‌ها متوقف نشوند.
بانک‌ها مقصر اصلی‌اند؛ چرا تسهیلات مسکن ملی در لرستان پرداخت نمی‌شود؟
بانک مسکن یکی از بانک‌های اصلی عامل پرداخت تسهیلات مسکن انبوه یا ساخت در طرح ملی است. متقاضیان در لرستان باید به شعب بانک مسکن مراجعه کنند تا درخواست خود را ثبت و مراحل را طی کنند. در یکی از گزارش‌ها آمده است که «شرایط جدید تسهیلات مسکن در لرستان اعلام شد»، و متقاضیان می‌توانند به بانک مسکن رجوع کنند.
اما نکته‌اش این است که در بسیاری از استان‌ها، تأخیرها، نبود شعب فعال، کمبود آشنایی کارمندان بانکی با مقررات جدید و پیچیدگی فرآیند‌ها باعث کندی اجرا می‌شود.
در سطح ملی، اخیراً سقف وام نهضت ملی مسکن به ۶۵۰ میلیون تومان افزایش یافته است. نرخ سود وام نیز در بازپرداخت ساده و پلکانی محاسبه می‌شود. به عنوان مثال، سود وام ۶۵۰ میلیون تومان در بازپرداخت ساده ممکن است بیش از ۱.۷۵۷ میلیارد تومان باشد.