حسين پاينده:"چشم هايش" چرا نام اثر "بزرگ علوي" شد

به گزارش خبرنگار حوزه ادبيات باشگاه خبرنگاران مراسم نقد كتاب چشم هايش اثر بزرگ علوي عصر ديروز در فرهنگسراي ارسباران برگزار شد.
حسين پاينده منتقد ادبي گفت: راوي داستان كه مدير يا ناظم يك مدرسه هنري است مي‌خواهد راز تابلو را بفهمد و به همين خاطر چشم شايد توجه برانگيزترين بخش چهره هر كس باشد زيرا درجه اي از شفافيت دارد و رازها را برملا مي‌كند.
وي ادامه داد: در خواندن رمان چشم هايش بايد به اين پرسش پاسخ دهيم كه چرا نامش چشم هايش است و براي فهم بهتر جايگاه بزرگ علوي در داستان ايران بايد نكاتي رعايت شود اما اين تعيين كننده معناي اين رمان نيست زيرا فراتر از متن اين رمان جايگاه نويسنده آن را بايد در قياس با ساير نويسنده ها بسنجيم.
پاينده گفت: علوي در دوره اي كه ذائقه ادبي پيدا كرد ابتدا به سمت شعر روي آورده زيرا شعر آغاز داستان كوتاه است نه رمان، كسي كه با شعر آشنا باشد مي‌تواند داستان كوتاه بنويسد كه بزرگ علوي علاوه بر رمان ها چند داستان كوتاه هم دارد.
وي افزود: علوي با لحني تلخ از مردم هم دوران خودش نسبت به آثار خود ياد مي‌كند و مشكلات فرهنگي ما ريشه در امروز ندارد بلكه در ذات ما قرار دارد.
اين منتقد ادبي گفت: موضوع مهم در نقد هر رمان بررسي شيوه روايي و به اصطلاح زاويه ديدش است راوي داستان چشم هايش مدير يك هنرستان است كه در آن آثار استاد ماكان قرار دارد وجود يك تابلو باعث به وجود آمدن علامت سوال است ولي در اين رمان راوي شخصيت فرعي است و تمام جذابيت رمان در اين است زيرا اگر خود ماكان راوي بود تا انتهاي كار معلوم نمي‌شد كه چشم ها متعلق به كيست و اينكه در انتها مشخص مي‌شود رمان را لذت بخش كرده است.
وي تصريح كرد: اگر خود فرنگيس راوي مي‌شد باز هم به مشكل بر مي‌خورد اما از صفحه 77 به بعد كه صداي فرنگيس كه زندگي خود را به مدير مدرسه تعريف مي‌كند در داستان وجود دارد رمان را به رمان چند صدايي تبديل مي‌كند و اين چند صدايي شدن رمان انتخاب مستقيم با درون مايه داستان دارد.
پاينده گفت: بيان عشق از طرف زن ها با گفتار مستقيم نيست و زن ها با چشم هايشان ابراز عشق و علاقه مي‌كنند و انعكاس چشم جزء توانايي زنان است چشم در واقع پنجره اي به روح است و فرنگيس مي‌گويد او هرگز روح مرا ادراك نكرد و حتي در آخر كار مي‌گويد اين چشم هاي يك زن است و چشم هاي من نيست.
وي اظهار داشت: بزرگ علوي همچون بسياري از نويسندگان بزرگ ما نامكشوف مانده كه اين راه را نسل بعدي بايد به عنوان وظيفه ادامه دهند. همچنين وظيفه سنگيني بر دوش پژوهشگران ما است كه با ديد متفاوتي ادبيات را بكاوند./ي2