گشت و گذار در شهر پشت​بام​هاي سفالي

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، در بالای گوشه سمت راست نقشه ایران شهری به زیبایی تمام جلوه​نمایی می​کند. این شهر در میان تالش از جنوب، اردبیل از غرب، دریای​خزر از شرق و آستارای کشور آذربایجان از شمال همچون گوهري درخشان می​درخشد.

آستارا در واقع بندری است که در مرز ایران و آذربایجان واقع شده است. این شهر علاوه بر نقطه مرزی دو کشور ایران و آذربایجان در واقع نقطه مرزی دو استان گیلان و اردبیل نیز هست. شهری قشنگ با مردمانی بسیار مهربان و بامحبت که پذیرای گردشگران داخلی و خارجی هستند و در مهمان نوازی شهره خاص و عام مي​باشند.


 رودخانه کوچک آستاراچای همانند خطی بر صفحه کاغذ دو آستارای ایران و آذربایجان را از هم جدا کرده است. این رودخانه درست در خط مرزی دو کشور و دو آستارا در حال عبور است و به دریای خزر می​ریزد. جاده​ای هم در موازات این رودخانه و در مقابل با آن همانند بازی مار و پله از آستارا به سمت اردبیل و درست برعکس رودخانه در حرکت است. این دو به نوعی مکمل هم هستند و در قشنگی هم دخیل شده​اند.

در مورد گویش مردم منطقه اين را بگویم که با هر بزرگواری صحبت کردیم به زبان شیرین و زیبای آذری صحبت می​کردند، اما زبان رایج آستارا تنها ترکی نیست بلکه عده​ای از مردم عزیز این شهر نیز به لهجه تالشی صحبت می​کنند. آستارا در سر راه اردبیل و کشور آذربایجان است و همچنین ارتباطش با شهر‌ها و استان‌های جنوبی​اش مانند یک سه​راه عمل می​کند و به لحاظ اقتصادی سهم بسزایی در اقتصاد منطقه دارد.

آستارا شهر پشت​بام​هاي سفالي

در کوچه و خیابان‌های آستارا که قدم می​زنی متوجه مي​شوي سقف​خانه​‌هايش با پوشش سفال پوشيده شده​اند. اين نوع پوشش هم جنبه تزئیني دارد و هم اينکه از نظر معماري باعث مي​شود تا دمای خانه​‌ها در تابستان خنک​تر از سقف​هاي شيرواني باشد. پوشاندن سقف در قدیم در روستا‌های اطراف به‌وسیله ساقه​‌های خشک شده برنج انجام می​شد که این کار خطراتی از جمله آتش​سوزی و در هجوم باد قرار گرفتن را به همراه داشت، اما با تولید سفال این شکل سنتی پوشش در سقف جای خودش را به سفال داد که امروزه در اکثر پشت​بام‌های منطقه شاهد آن هستیم.

 اما چه جوری به آستارا برویم. بعد از معرفی کمی از خصوصیات منطقه برایتان بگويم که به چه شکلی می​توان به آستارا رفت.اگر مبدأ سفرتان از پایتخت باشد باید514 کیلومتر را طی کنید تا به آستارا برسید. طی این مسیر از شهر‌های قزوین، رودبار، منجیل، رشت، بندرانزلی، رضوانشهر، تالش و چوبر می​گذرید.


آب و هوای آستارا مرطوب و معدل است ضمن این که دارای دو جور آب و هوا است، هم جلگه​ای و هم کوهستانی. آب و هوای جلگه​ای تابستان‌های گرم و شرجی و مرطوب دارد و زمستان‌های معتدل. اما در کوهستان تابستان‌های خنک و زمستان‌های سرد و یخبندان دارد.

یادآور می​شوم که بنا به نوشته​‌های تاریخی آستارای کنونی از بعد از دوران حکومت صفویان به مرور زمان و برحسب واقع شدن بر نقطه مرزی ایران و آذربایجان که در توسعه صادرات و واردات نقش داشته و دارد رونق یافته و هم اکنون نیز گمرک آستارا در اقتصاد منطقه نقش بسزایی دارد. آثار تاریخی موجود در آستار ا نشان از توجه حاکمان در دوران‌های مختلف به این شهر بوده است. یک نمونه آن می​توان به ساخت گمرک در آستارا اشاره کرد که به دوران قاجاریه و قبل از آن برمی​گردد.

در سال‌های اخیر و پس از انقلاب به علت فروپاشی شوروی سابق اجناس و کالا‌های زیادی از این کشور از مرز آستارا وارد ایران می‌شد که علاوه بر رونق بازار‌های آستارا به صنعت گردشگری در این شهر نیز کمک کرد. به این شکل که پای وارد‌کنندگان خارجی و خریداران داخلی به اين شهر توریستی باز شد و این خود تبلیغی جهت گردشگری منطقه شد.

 از گمرک، واردات و صادرات و همچنین از صنعت گردشگری که بگذریم، کشاورزی و دامداری در آستارا هم حرف زیادی برای گفتن دارد. برنجکاری، گندم، جو، ​ سبزیکاری و محصولات جالیزی از عمده کار‌های کشاورزی در منطقه است که سالانه با به زیر کشت بردن چندین هکتار از زمین‌های منطقه به درآمدزایی در آستارا کمک می​کند. باغ‌‌هاي مرکبات و کیوی آستارا از باغ‌‌هاي پرمحصول در نوع خودشان محسوب می​شوند که میوه آنها هم جزو مرغوب‌ترین میوه​هاست.

منطقه آستارا به دلیل وجود مناطق و مراتع سرسبز از نظر تولید علوفه غنی است که این امر موجب تقویت دامپروری در منطقه شده است. زنبورداری یکی از کار‌های پررونق در این منطقه است. وجود گل‌ها و گیاهان معطر در آستارا و حومه آن، پرورش زنبور را در این منطقه نسبت به مناطق کم​گل و گیاه سهل​تر کرده است، ​طوری که تولید عسل مرغوب در این شهر کمک قابل توجهی در درآمد اقتصادی آستارا کرده است.

باغ​‌های دیدنی آستارا

در منطقه آستارا می‌توانید از باغ‌هايي زيبا و تاریخی دیدن کنید. از جمله این باغها، باغ پرندگان، باغ ملی و باغ چای عباس​آباد است. برای رفتن به باغ پرندگان آستارا می‌توانید در اول جاده ورودی آستارا به این باغ زیبا با گونه​‌های مختلفی از پرندگان کمیاب بروید. در این باغ بیش از 200 تا 300 نوع پرنده از گونه​‌های کمیاب جمع شده است که بی​نظیر است.

 از پرندگان موجود در این باغ بیش از هزار مترمربعی می​توان از کبک، ​ بلدرچین، بلبل، مرغ عشق، طاووس‌های بسیارزیبا، انواع قرقاول، طوطی، قناری، مینای سخنگو و انواع پرندگان دیگری که علاوه بر زینتی بودن کمیاب هم هستند نام برد. به همراه گردشگران داخلی، گردشگرانی هم از کشور‌های دیگر در این مجموعه مشاهده می​شوند که نشان از ارزشمندی و توجه خاص گردشگران به این باغ است.


باغ دیگری که در این نوشته به معرفی آن پرداخته می​شود، «باغ ملی» است. این باغ در نزدیکی گمرک آستارا می​باشد. داخل باغ امکاناتي جهت تفریح و سرگرمی است. از وسایل بازی جهت سرگرمی کودکان گرفته تا کانون پرورش فکری کودک و نوجوان، سالن آمفی تئاتر، کتابخانه و محل‌های استراحت برای خانواده​ها. بنا به گفته​‌ها این باغ در دوره قاجاریه در این مکان ساخته شده است.

 واما باغ چای عباس​آباد که در روستایی با همین نام در نزدیکی آستارا و در دامنه​‌های کوه اسپیناس واقع شده است. به یاد داشته باشید که این عباس​آباد با عباس​آباد تنکابن فرق دارد. این روستا به دلیل داشتن جاذبه​‌های بکر طبیعی مورد توجه گردشگران است. برنجکاری در کنار کشت چای یکی از شغل‌های مردم زحمتکش این روستا است که برنج آن از محصولات مرغوب منطقه محسوب می​شود.

وصف زیبایی روستای عباس​آباد ما را از اصل مسئله دور کرد، فراموش کردیم که باید باغ چای عباس​آباد را به شما معرفی کنیم. البته زیبایی​‌هاي منطقه عباس​آباد تنها به باغ چای آن خلاصه نمی​شود. این روستا بدون باغ چای معروفش هم قشنگ و دیدنی است.

 اما به جرأت می​توان گفت که یکی از نقاط دیدنی و تماشایی منطقه، باغ عباس​آباد است که خیلی هم دیدنی و زیباست. در این باغ چای کشت می​شود، که از دوران‌های قدیم نیز سابقه کشت چای را داشته است. بنا به روایتی این باغ در دوران قاجار ساخته شده است.
پارک جنگلی بی​بی​یانلو پارکی با وسعت بیش از هزارو پانصد هکتار در جنوب شهر آستارا ساخته شده است که یکی از مناطق گردشگری استان گیلان محسوب می​شود.

این پارک در فاصله 5 کیلومتری و در کنار جاده آستارا به اردبیل است که تبديل به محلی برای استراحت بین راهی گردشگران در این مسیر شده است. این محوطه زیبا در واقع جنگلی است که با رسيدگي و حفاظت و همچنین با تعبیه امکاناتی در آن این امکان را برای گردشگران ایجاد کرده که همانند پارک ناهارخوران در استان گلستان مسافران خسته از راه را در دل خود جای دهد و به آنها فرصت استراحت با خیالی آسوده را بدهد. دامنه​‌های شیب​دار و پوشیده از انواع درختان جنگلی و قله​‌های موجود در این فضای زیبا، ​ به قشنگی و چشم​انداز زیبای آن افزوده است.

تالاب استیل


به آستارا که رفتید حتماً​ تالاب استیل آستارا را ببینید. این تالاب زیبا در کنار جاده آستارا واقع شده است که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در این پدیده زیبای طبیعت شما درختانی را مشاهده می​کنید که شناور هستند و منظره​ای دیدنی را به نمایش گذاشته​اند. علت گردش و حرکت درختان در این تالاب هم این است که ریشه آنها در آب است و بر اثر وزش باد به سطح آب تالاب به مرور این درختان جابه‌جا می​شوند. در فصل‌های گرم سال کنار این تالاب زیبا بهترین جا برای استراحت و پرداختن به گردش و تفریح است، چون علاوه بر زیبایی تالاب مناظر اطراف و چشم​انداز کوه و جنگل و دشت‌های سرسبز، قشنگی خاصی به آن بخشیده است.

تالاب استیل محل زیست ماهی کپور و اردک​ماهی است، ضمن این که پرندگان بسیار زیبا و کمیابی نیز از نقاط مختلف دیگر کشور‌ها به این تالاب مهاجرت می​کنند. این تالاب با وسعتی بالغ بر بیش از یکصد هکتار با داشتن این همه جاذبه زیبا جزو مناطق نمونه گردشگری استان گیلان نیز است.

 گردنه حیران

در مملکت ما کمتر کسی هست که به گردنه حیران نرفته باشد یا نام این منطقه را نشنیده باشد. اکثر مردم کشورمان برای یک​بار هم که شده به این منطقه رفته​اند. در جاده آستارا به سمت اردبیل، ​روستایی است که نام این روستا «حیران» است. این روستا جزو توابع آستارا در استان گیلان محسوب می​شود و از مناطق نمونه گردشگری در استان گیلان است. آب و هوای کوهستانی و بسیار خوب این منطقه باعث جلب توجه ویژه مردم ایران به این روستا شده است.


مهم‌ترین جاذبه​ای که در این منطقه مورد توجه گردشگران قرار گرفته گردنه​ای است که در مسیر جاده واقع و باعث شده تا همه مردم، این منطقه را به نام گردنه حیران بشناسند. این گردنه بسیار قشنگ که استان گیلان را از استان اردبیل جدا می​کند در کنار کوهی سرسبز و دره​ای زیبا واقع شده که در اکثر اوقات پوشیده از مه است. دامنه​‌های شیب​دار حیران در فصل بهار پر از گل‌های زیبا است.

 اسناد و نوشته​‌ها حیران را به عنوان روستایی که در زمان‌های گذشته جزو گردشگاه و از ییلاقات بوده معرفی می​کنند. اما در سال‌های اخیر با گسترش امکانات در این منطقه و ساخت تله​کابین، گردنه حیران و روستای حیران بیشتر مورد توجه مردم قرار گرفته و در فصل‌های گرم سال پذیرای جمعیت زیادی از سراسر ایران است. تله​کابین حیران از روستا‌های حاجی امیر و ونه​بین شروع می​شود و اوج می​گیرد تا به ارتفاع حدود 1500 متری برسد و پارک جنگلی فندقلو در نمین را به این منطقه وصل می کند.

منطقه حفاظت شده حیات وحش آستارا

این منطقه با عنوان پناهگاه حیات وحش در لوندویل آستارا واقع شده است. مساحت پارک حفاظت شده بیش از هزار هکتار است که از سمت شرق به دریای خزر می​رسد، از شمال با شهرستان آستارا همسایه است، از جنوب به شهر لوندویل می‌رسد و از غرب به جاده آستارا وصل می​شود. در این منطقه گونه​‌های گیاهی متنوع زیادی وجود دارد که از جمله آنها می​توان به اناروحشی، ازگیل کوهی، تمشک وحشی و.... اشاره کرد. بیش از صدگونه از جانوران و پرندگان کمیاب و زیبا زندگي​جانوري این منطقه را تشکیل می‌دهند.


 جهت شناخت بیشتر این‌گونه​‌های جانوری می​توان از عقاب​، پرستو، روباه، ​ حواصیل، سهره، درنا، قرقاول، گراز، سمورآبی، انواع اردک، آبچیلک، فوک دریایی، قوی فریادکش و ده‌ها گونه دیگر نام برد. این مجموعه دارای آبگیر‌های متنوع و تالاب‌های زیبایی است که در آنها پرندگان و جانواران آبزی زیادی زندگی می​کنند. به علت پائین بودن سطح این محوطه از آب‌های آزاد، رطوبت بسیار زیادی دارد که این خودش امتیازی برای بارندگی بیشتر در این فضا محسوب می​شود.

 بارندگی زیاد باعث رشد روییدنی‌های سطح زمین و به وجود آمدن آبگیر‌های زیادی می​شود و به تنوع زندگی جانوری در این منطقه حفاظت شده کمک زیادی می​کند. این منطقه بنا به گفته​‌ها از باقیمانده مناطق جلگه​ای جنگل‌های هیرکانی بوده است که در نوع خود منحصر بفرد محسوب می‌شود. جنگل‌های هیرکانی به جنگل‌های سبز و پهن برگی که در فصل تابستان سرسبز هستند و در پاییز برگ​ریزان دارند گفته می​شود. این جنگل‌ها به واسطه آب و هوای مرطوبی که دارند دارای خاکی حاصلخیز هستند.
جنگل‌های هیرکانی مانند نوار باریکی از آستارا شروع می‌شوند و به گرگان می​رسند.

همان‌طوری که گفتیم منطقه حفاظت شده حیات وحش در لوندویل آستارا روی این نوار جنگلی واقع شده است. اما عوامل زیادی از جمله شکار کردن بدون مجوز، ر‌ها کردن زباله توسط گردشگران و... این منطقه زیبا را تهدید می‌کند.

لوندویل


معنی و ریشه کلمه«لوندویل» مشخص نیست اما در گویش مردم منطقه که به لهجه تالشی صحبت می​کنند، ​ لوندویل به معنی جایی است که در آن گل می​روید. از معنی زیبایش که بگذریم، ​ این کلمه نام شهری زیبا است که الحق با معنی کلمه لوندویل همخوانی دارد. شهر کوچک و قشنگ لوندویل محل رویش گل‌های بنفش در فصل زیبای بهار است. برای رفتن به این شهر که در مسیر تالش به آستارا واقع شده است، در حدود 16 کیلومتر قبل از رسیدن آستارا به تابلویی که شما را به جاده فرعی لوندویل راهنمایی می​کند می​رسید.

 در ادامه این جاده به شهری که از نظر آب و هوا و زیبایی بی​نظیر است می​رسید. شهری ساحلی که اکثر مسافران و گردشگران منطقه آستارا، گردنه حیران، اردبیل و شهر‌های دیگر منطقه از آن عبور می​کنند و شاید هم عده​ای در آن توقف می​کنند تا استراحتی کرده​ باشند.

اما به شما گردشگران خوش ذوق توصیه می​کنیم، ​ اگر مسافر این جاده هستید حتماً​ برای یک بار هم که شده به این شهر سری بزنید، مطمئن باشید که مشتری گردشگری هرساله این منطقه خواهید شد. چون در شهر لوندویل ساحل، کوه، ییلاق، جنگل و دشت‌های زیبای پر از گل در دسترس شماست. شما در این شهر به رؤیا‌های یک سفر دلچسب می​رسید که تا همیشه لذتش را حس خواهید کرد.

 در این شهر اقوام گوناگونی از ترک، تالش و گیلک در کمال صمیمیت در کنار هم زندگی می​کنند. مردمانی مهربان و باصفا که در
مهمان​نوازی سرآمدند. موقعیت استثنایی و طبیعت بکر لوندویل مورد توجه قشر وسیعی از گردشگران است. از کوهنوردان، جنگل​دوستان و کسانی که سواحلش را دوست دارند گرفته تا خانواده​‌هایی که دوست دارند در محیطی دنج و آرام و به دور از دغدغه و آلودگی هوا و آلودگی صوتی در زندگی شهرنشینی در ییلاقی به استراحت بپردازند.

همه این امکانات برای سلیقه​‌های مختلف در این شهر وجود دارد. این را هم بگویم که اگر مسافر ییلاقات این منطقه هستید، یادتان باشد که در مسیرتان تا رسیدن به ییلاقات، اماکن مذهبی و آرامگاه‌های عارفانی را می​توانید زیارت کنید. از جمله این امکان مقدس می​توان به امامزاده قاسم، امامزاده ابراهیم، آرامگاه بابا علی و آرامگاه بابا حسن اشاره کرد.

کوته کومه و آب گرم


حالا که مبنای سفر را شهر لوندویل انتخاب کرده​ایم، باز از لوندویل و از طریق جاده​ای محلی می​توان با پشت​سر گذاشتن حدود 10 کیلومتر از جاده به روستای کوته کومه رسید. این روستا به واسطه داشتن چشمه​ آب گرم معدنی هر ساله پذیرای عده​ای زیاد از گردشگران است.

چشمه​ای به همین نام که ظاهراً مردم منطقه و گردشگرانی که به این چشمه آب گرم می‌روند معتقدند که آب این چشمه جهت درمان بیماری‌های روماتیسم و درد مفاصل مناسب است. امکانات اقامتی در این روستا وجود دارد تا که گردشگران با خیالی راحت به آنجا سفر کنند و نگران اقامت در کنار این پدیده زیبای طبیعت نباشند. این را هم بگویم که همه جاذبه​‌های کوته​کومه به چشمه آب گرمش نیست بلکه طبیعت زیبا و کوهستان‌های جنگلی در این روستا هر ببیننده​ای را مسحور خود می​کند.