«مرگ بر آمریکا» یک راهبرد دیپلماتیک است

در شرایط فعلی شاهد هستیم که به‌رغم تلاش‌های ایران برای نشان دادن حسن‌نیت به طرف غربی که در مسائلی نظیر جمع‌آوری بيلبوردهاي ضدآمریکایی یا عدم برگزاری چند همایش ضدآمریکایی ابراز شد، از سوی مقامات رسمی و غیررسمی آمریکایی هر روزه اتهامات جدیدی علیه ایران بیان می‌شود و این در حالی است که میزان این هتاکی‌ها در چند روز اخیر افزایش چشمگیری هم داشت. سخنانی نظیر اینکه همچنان گزینه نظامی علیه ایران روی میز بوده یا ایران منشأ تروریسم در منطقه است. چرا آمریکایی‌ها در مقابل این رویکرد جدید ایران همچنان رویه گذشته خود را ادامه می‌دهند؟

آمریکایی‌ها ماهیتشان همین است. آنها با مسائل بین‌الملل آشناتر بوده و مسلط‌ترند و می‌دانند که اینگونه ابراز مخالفت‌ها با ایران یا حتی تحریم‌ها و تهدید‌ها خدشه‌ای بر مذاکرات آنها ایجاد نمی‌کند بلکه آنها با اتخاذ این مواضع سعی می‌کنند به ایران تفهیم کنند که مخالفانی در داخل آمریکا برای توافق با ایران دارند و برای این منظور ایران باید امتیازات بیشتری بدهد و از مواضع خود کوتاه بیاید. مخالفت با مذاکرات در ایران و اتخاذ مواضع از سوی رسانه‌ها، نمایندگان و اقشار مختلف نه تنها به ضرر طرف مذاکره‌کننده ایرانی نیست که حتی به نفع آنها هم هست.

یعنی شعار مرگ بر آمریکا یا طرح این موضوع که آمریکا در دنیا دست به جنایات زیادی زده است یا طرح اینکه تحریم داروی ایرانی یا وسایل یدکی هواپیما جنایت علیه بشریت به حساب می‌آید؛ اینجور حرف‌ها از سوی مردم یا حتی مسؤولانی از وزارتخانه بهداشت و امثالهم نه‌تنها موضع ایران را در مذاکرات تضعیف نمی‌کند بلکه به آنها کمک می‌کند و همچنین به غرب می‌فهماند که در ایران هم برای مذاکره با آمریکا مخالفانی وجود دارد و غرب باید امتیازاتی به جمهوری اسلامی بدهد. از این موضع می‌توان گفت که شعار مرگ بر آمریکا اساسا یک راهبرد دیپلماتیک است. با همه اینها من فکر می‌کنم این اشتباه است که عده‌ای دنبال این باشند که شعار مرگ بر آمریکا داده نشود یا مسؤولان و مردم ما موضع علیه آمریکا نگیرند. من این را پای اشتباه کسانی می‌گذارم که چنین ادعایی را مطرح می‌کنند.

همانطور که شما گفته‌اید طرح شعار مرگ بر آمریکا می‌تواند نقطه قوت ما در مذاکرات باشد و به‌عبارتی قیمت امتیازاتی که احتمالا باید مبادله شود را از سوی ایران بالا ببرد. سوال این است که به‌صورت فنی و دیپلماتیک این موضوع چگونه به افزایش قدرت چانه‌زنی دیپلمات‌های ایرانی کمک خواهد کرد؟

من فکر می‌کنم این تفاوت اساسی میان مواضع ما علیه آمریکا با مواضع آنها علیه ما به خاطر این است که مواضع آمریکا براساس دروغ و فریب و جنگ روانی و تهمت‌زنی استوار است در حالی که مواضعی که ایران علیه آمریکا می‌گیرد مواضع برحقی است و براساس ماهیت واقعی و عملکرد دولت آمریکا استوار است. با این وجود معتقدم برخی اقداماتی که دولت ما اتخاذ کرده مثل ملغی کردن اجلاس هالیوودیسم، برچیدن تابلو‌ها و پوسترهای صداقت آمریکایی و ... کار درستی نبوده و نفعی برای هیات ایرانی و مذاکره‌کنندگان ما نخواهد داشت.

آقای دکتر! به‌نظر می‌رسد برخی‌ها در داخل کشور قصد سوءاستفاده از شرایط به‌وجود آمده را داشته و می‌خواهند به بهانه حل مشکلات معیشتی مردم، قبح مذاکره با آمریکا را بشکنند و از این طریق از برخی خطوط قرمز نظام عبور کنند. شما منشأ این رفتارها را چه می‌دانید؟

مشکلات اقتصادی کشور ما 10 الی 15 درصد آن به تحریم‌ها و توطئه‌های خارجی بازمی‌گردد. 10 الی 15 درصد هم بگوییم که به‌خاطر تصمیمات غلط مسؤولان باشد اما مشکل اصلی جای دیگری است. حتی اگر آمریکا تمام تحریم‌های خود علیه ایران را بردارد باز مشکل تورم، مشکل تولید و بسیاری از مشکلات دیگر به جای خود باقی خواهد ماند. عمده مشکلات ما ناشی از سبک زندگی غلط ما در ایران است.

ما شاهد این هستیم که خیلی از کشورهای دیگر نظیر ایتالیا و یونان و اسپانیا که حتی مسائلی نظیر تحریم را هم بالای سر خود ندارند اما مجبور به اتخاذ سیاست‌های ریاضتی شدند. این در حالی است که آنها مساعدت‌هایی هم از بانک جهانی و اتحادیه اروپا دریافت می‌کنند که مبالغ کمی نیست. البته تحریم‌ها موثر است اما اینکه فکر کنیم می‌توانیم پس از رابطه با آمریکا مشکلات اقتصادی خود را حل کنیم این توهمی بیش نیست.

در همین راستا شاید از برخی جریانات یا رسانه‌های غربگرا خیلی انتظاری نباشد که مواضع اصولی اتخاذ کنند اما در این میان چه اتفاقی می‌افتد که آقای هاشمی هم خواهان حذف شعار مرگ بر آمریکا می‌شود؟

البته آقای هاشمی گفته است که آن خاطره را بدون هماهنگی وی منتشر کردند. اینکه برخی فکر کنند که شعار مرگ بر آمریکا به ضرر ایران تمام می‌شود یا برقراری رابطه با آمریکا به نفع ایران است اگر واقعا هدف خدمت به کشور را دارند این حرف را نزد مراجع مربوط مطرح کنند یعنی تصمیم‌گیری در این مورد با مقام معظم رهبری است و او هم باید به رهبری معظم اعلام کند.

آقای هاشمی در خاطره خود آورده که این مطلب را به‌صورت دستنویس محرمانه و مستقیم خدمت حضرت امام دادند الان هم اگر نظر دیگری دارند باید به همان صورت به ولی‌فقیه اعلام کنند نه در رسانه‌ها که حاشیه ایجاد کند. البته من معتقدم که شعار مرگ بر آمریکاي مردم ما و اینکه ما آمریکا را دشمن اصلی خود و دشمن همه مردم دنیا می‌دانیم این یک توهم نیست بلکه ناشی از رفتار آمریکا علیه ملت ما چه در گذشته و چه در حال حاضر است و برای اینکه این شعار حذف شود لازمه‌اش تغییر ماهیت آمریکاست نه اینکه یک امتیازی بدهد یا جایی یک عقب‌نشینی کرد ما بخواهیم از یکی از شعارهای اصلی خود دست بکشیم. به‌نظر من برای حمایت از دولت و وزارت امور خارجه در رابطه با مذاکره با آمریکا ما باید در 13 آبان شعار مرگ بر آمریکا را پرشورتر از هر سال بدهیم.

اخیرا خبری در رسانه‌ها مطرح شده است مبنی بر اینکه دستورالعملی از سوی یک نهاد دولتی صادر شده تا به‌وسیله آن از شدت شعارهای مردم در 13 آبان کاسته شود. آیا به‌نظر شما مردم ایران در رابطه با آمریکا براساس دستورالعمل تصمیم می‌گیرند و عمل می‌کنند؟

خشم مردم از آمریکا موقعی فروکش خواهد کرد که آمریکا در رفتار خود تغییر جدی ایجاد کند. آنها الان کدام تحریم ما را برداشته‌اند؟ آیا دست از حمایت از تروریست‌ها برداشته‌اند. ما هیچ رفتار اینچنینی را اخیرا مشاهده نکردیم. باید پرشورتر از سال‌های گذشته شعار مرگ بر آمریکا داده شود تا آمریکا بفهمد صرفا با تغییر لحن جزئی و موقت نمی‌تواند مردم ایران را خام کرده و فریب دهد.

برگزاری باشکوه و پرشور مراسم 13 آبان امسال چه پیام مهمی را به آمریکایی‌ها مخابره خواهد کرد؟

اینکه مردم ایران هشيارند و عمق دشمنی‌های آمریکا را می‌شناسند. فریب تبلیغات آنها را نخورده و همچنین مقابل تحریم و تهدیدات دشمن کوتاه نخواهند آمد. دیگر اینکه منتظرند تا این فرصتی که ایران با تئوری نرمش قهرمانانه به آمریکا داده، آمریکا اگر واقعا ادعای دوستی با مردم ایران را دارد رفتار خود را تغییر دهد. طبیعی است که در صورتی که آمریکا رفتار خود را تغییر دهد از سوی ایران هم تغییرات لازم را مشاهده خواهد کرد. البته آمریکا دیگر در موقعیت گذشته خود نیست و دیگر اینکه ایران خیلی قوی‌تر از گذشته شده و من امیدوارم دولت آمریکا که در حال سقوط از موقعیت ابرقدرتی خود هست به واقعیت‌ها پی برده و به حقیقت تن دهد. این آرزوی مااست که به قول حضرت امام، آمریکا آدم شود ولی چه آمریکا آدم شود و چه نشود ما دست از حقوق خود برنخواهیم داشت.