انتظارات مقام معظم رهبری از شورای عالی فضای مجازی

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی شنبه 14 شهریور 1394 در حکمی اعضای جدید شورای عالی فضای مجازی را برای یک دوره چهارساله منصوب کردند. ایشان با تأکید بر اهمیت شورای عالی فضای مجازی، ده محور مهم وظایف و مأموریت‌های آن شورا را ابلاغ کردند. با نگاهی به محورهای مطرح‌شده، می توان با بخشی از دغدغه‌های معظم له در حوزه فضای مجازی آشنا شد. به‌ویژه اینکه روی برخی از این محورها بارها در احکام و سیاست‌های ابلاغی از سوی ایشان تأکید شده است.

اولین محور مورد تأکید مقام معظم رهبری انحلال شوراهای عالی مصوب گذشته است که به موازات شورای عالی فضای مجازی شده اند. شورای عالی فناوری اطلاعات، شورای عالی اطلاع‌رسانی، شورای عالی افتا و شورای عالی انفورماتیک ازجمله مجموعه‌هایی هستند که طی چند سال اخیر وظایفی همسو و همگام با شورای عالی فضای مجازی داشته‌اند. علیرغم اینکه می‌بایست با دستور رهبر معظم انقلاب، شورای عالی فضای مجازی نقطه کانونی و متمرکز تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌ها در فضای مجازی کشور باشد ولی از سال 90 شورای عالی فناوری اطلاعات و شورای عالی فضای مجازی در کنار هم کار می‌کنند و در اثر تداخل مسئولیت‌های این دو شورا، شورای عالی فضای مجازی تا حدودی کارایی اصلی خود را از دست داده است.

سه‌شنبه 22 اردیبهشت‌ماه سال جاری نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی طرح ادغام شورای عالی فناوری اطلاعات در شورای عالی فضای مجازی با کلیات این طرح موافقت کردند؛ سپس به دلیل برخی ابهامات در جزئیات طرح مذکور، علی لاریجانی رئیس مجلس پیشنهاد دو شوری بودن این طرح را مطرح کرد که نمایندگان با این پیشنهاد موافقت کردند؛ از این‌رو طرح مذکور برای بررسی و اصلاح به کمیسیون صنایع و معادن ارجاع شد تا پس از رفع ابهامات بار دیگر به صحن علنی مجلس ارسال شود. درحالی‌که این موضوع مخالفین و موافقینی در مجلس و نهادهای مرتبط داشت ولی محور اول مطرح‌شده در این حکم، با صراحت اشاره به حذف شوراهای عالی موازی ازجمله شورای عالی فناوری اطلاعات کرده‌اند.

محور دیگری که مقام معظم رهبری بر آن تأکید دارند این است که جمهوری اسلامی ایران می‌بایست به قدرت سایبری در طراز قدرت‌های تأثیرگذار جهانی تبدیل شود و از ابتکار عمل و قدرت تعامل با دیگر کشورها در جهت شکل‌دهی به قواعد و قوانین مرتبط با فضای مجازی در عرصه جهانی با رویکرد اخلاق‌مدار و عادلانه برخوردار شود.

توان سایبری جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر پیشرفت قابل‌توجهی کرده است، به طوری که برخی از کارشناسان اندیشکده "شورای آتلانتیک" تأکید کردند توان سایبری ایران بعد از حملات "استاکس نت" به تأسیسات هسته‌ای نطنز بسیار افزایش یافته و ایران به‌عنوان یک کشور قدرتمند سایبری از این قابلیت‌ها برای نفوذ اطلاعاتی و تأمین اهداف سیاسی خود در خاورمیانه بهره می‌گیرد. شورای آتلانتیک می نویسد: استاکس نت به نوعی عامل بیداری سایبری ایران بود و تهران به این نتیجه رسید که ایجاد توانمندی‌های ملی سایبری باید گام بعدی باشد.

باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا نیز در مصاحبه‌ای با یک پایگاه تخصصی فعال در زمینه مسائل فناوری و امنیت سایبری با اذعان به توانمندی‌های سایبری روسیه، چین و ایران گفت: واشنگتن برای مقابله با حملات سایبری این کشورها با آنها دائماً گفت‌وگو می‌کند.

وبگاه خبری روزنامه "رأی الیوم" چاپ لندن در مقاله‌ای به قلم "زهیر اندرواس" اعلام کرد که رژیم صهیونیستی به قدرت سایبری ایران پی برده و در تلاش است با برنامه‌های مختلف با آن مقابله کند.

از سوی دیگر "الکس فیشمن" تحلیلگر روزنامه "یدیعوت آحارونوت" در این زمینه اعلام کرد: تجربه ثابت کرده که ایرانی‌ها قدرت انجام حملات الکترونیکی بسیار مهم را دارند؛ اگر ایران اخیراً توانسته کنترل مهم‌ترین و گران‌ترین پهپادهای آمریکایی را از طریق سایبر و تکنولوژی جدید در اختیار بگیرد پس آیا اینکه بتواند به کارت‌های اعتباری ده‌ها هزار اسرائیلی نفوذ سایبری کند، غیرممکن است؟

سخن گفتن از این توانمندی‌ها در حالی است که ادوارد اسنودن اسنادی را افشا کرده است که نشان می‌دهد سازمان‌های جاسوسی دنیا ازجمله NSA در قالب پروژه‌هایی مانند پریزم، اشلون، ایکس کی اسکور و با همکاری کشورهای موسوم به "پنج چشم" با جدیت به دنبال امپراطوری بلامنازع در فضای مجازی می‌باشند. جاسوسی از سران کشورهایی مانند فرانسه، آلمان و ژاپن که از همپیمانان ایالات‌متحده بشمار می‌آیند گواه این مطلب است که پروژه‌های جاسوسی به‌مراتب پیچیده‌تری برای کشورهایی مانند ایران در جریان است.

هنگامی که رهبر انقلاب از قدرت سایبری ایران صحبت می کنند منظور ایشان ارتقا مساله ای فرهنگی و انسان ساز است که نباید به دشمن سپرده شود، اما هنگامی که غرب و رژیم صهیونیستی از قدرت سایبری ایران صحبت می کند منظور؛ توان تخریبی سایبری ایران است. زیرا از زمانی که آندرس فوگ راسموسن دبیرکل ناتو؛ حملات سایبری را همطراز حملات نظامی نامید که می تواند با قدرت سخت نظامی پاسخ داده شود، تبلیغات زیادی را درباره توان تخریبی سایبری ایران آغاز کرده اند. حتی یکی از مدیران شرکت گوگل توان هک متخصصین ایرانی را ممتاز دانست!

شبکه‌‌ ملی اطلاعات ازجمله مطالباتی است که مقام معظم رهبری در برنامه‌های پنجم و ششم توسعه نیز بر لزوم توسعه هر چه سریع‌تر آن تأکید داشته‌اند. شبکه ملی اطلاعات متشکل از زیرساخت‌های ارتباطی، مراکز داده‌ی داخلی دولتی و غیردولتی و همچنین زیرساخت‌های نرم‌افزاری است که در سراسر کشور گسترده شده است. این شبکه ظرفیت لازم برای "نگهداری و تبادل امن اطلاعات داخلی در کشور به‌منظور توسعه‌ی خدمات الکترونیکی" و "دسترسی به اینترنت" از طریق بستر ارتباطی باند پهن‌ سرتاسری برای کاربران خانگی، کسب‌وکارها و دستگاه‌های اجرایی را  فراهم می‌کند.

در این میان مهم‌ترین مزیت این شبکه امنیت فضای مجازی و تأمین امنیت اطلاعات ملی و شخصی است. با ایجاد شبکه ملی اطلاعات که مهم‌ترین دستاورد آن، ایجاد امنیت و مصون ماندن از حملات اینترنتی عنوان‌شده است، به‌طور قطع با یک تحول و انقلاب بزرگ در تأمین امنیت فضای مجازی کشور، روبرو خواهیم بود. شبکه ملی اطلاعات، نمونه‌های مشابهی در سطح دنیا داشته است که از آن جمله می‌توان از شبکه پهن باند استرالیا (NBN) و طرح پهنای باند ملی ایالات‌متحده آمریکا نام برد. شبکه Kwangmyong در کره شمالی و internet II میان برخی مراکز پژوهشی آمریکا، از مقیاس‌های محدودتر آن به شمار می‌رود. در کره شمالی، شبکه Kwangmyong  در کنار شبکه اینترنت و به ‌صورت مستقل از آن، با هدف محدود کردن ارتباطات خارجی کاربران و تأمین نیازهای ارتباطی داخلی راه‌اندازی شده است ولی پروژه‌های مشابه در استرالیا و آمریکا، در جهت تقویت دسترسی کاربران به منابع اطلاعاتی شبکه جهانی اینترنت با سرعت بیشتر و کیفیت بالاتر اجرا شده است.

باوجود افشاگری‌های اسنودن و سازمان‌های مختلف جاسوسی و پروژه‌های گوناگون آنها که هر از گاهی در رسانه های بین‌المللی منتشر می‌شود جای خالی شبکه ملی اطلاعات بیش‌ از پیش خودنمائی می‌کند.

مقام معظم رهبری بارها از تعابیری مانند تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی و ناتوی فرهنگی استفاده کرده‌اند که در سال‌های گذشته در قالب شبکه‌های ماهواره‌ای، فیلم‌های هالیوودی و موسیقی‌های مختلف مصداق پیدا کرده است. حال با ظهور فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مجازی بستری فراهم شده است که دشمنان به‌راحتی هرچه‌تمام‌تر با اشراف بر این فضا ایدئولوژی‌ها و پارادایم فکری و فرهنگی موردنظر خود را به خورد جوامع هدف می دهند. طبق آمارها در حال حاضر حدود 45 میلیون کاربر اینترنت داریم که از این حیث رتبه سیزدهم دنیا و بالاتر از کشورهایی مانند ایتالیا، اسپانیا و کره جنوبی قرار داریم.   

لذا با توجه به مخاطبین بسیار زیاد فضای مجازی در کشورمان، سالم‌سازی و حفظ امنیت همه‌جانبه فضای مجازی، ترویج هنجارها، ‌ارزش‌ها و سبک زندگی اسلامی ایرانی در این فضا و مقابله مؤثر با تهاجم همه‌جانبه فرهنگی از دغدغه های مهم مقام معظم رهبری است.

مقام معظم رهبری در آخرین محور بر این نکته تأکید دارند که فضای مجازی همانند فضای واقعی نیازمند نظام‌های امنیتی، حقوقی، قضایی و انتظامی است چراکه در حال حاضر بسیاری از گزاره‌های دنیای واقعی در دنیای مجازی مابه ازا دارد. با توجه به توسعه روزافزون خدمات الکترونیک در فضای مجازی ازجمله دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک، آموزش الکترونیک، بانکداری الکترونیک و افزایش کاربران این فضا و همچنین افزایش بیش‌از پیش جرائم مختلف در این فضا لازم است توجه ویژه‌ای به امنیت در این فضا شود. با توجه به رتبه نامطلوب ایران در رتبه بندی شاخص جهانی امنیت سایبری لازم است با عنایت به رهنمود مقام معظم رهبری، نهادهایی مانند پلیس فتا، قوه قضائیه و کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه بیش‌ از پیش به تدوین نظام‌های جدید پرداخته و قوانین و قواعد سابق را بازنگری کنند و خلأهای قانونی را پر کنند.

بی اعتنایی به پیچیدگی فضای مجازی و مساله ندیدن آن یکی از مهمترین مسائل موثر بر فرهنگ و جامعه است که نتایج منفی به دنبال دارد. درحالیکه کشورهای غربی با سرمایه گذاری سنگین بر روی فضای مجازی از فناوری های جدید به مثابه ابزاری برای تخریب استفاده می کنند؛ نباید به سادگی از شیوه جدید جنگ فرهنگی غافل بود.

منبع: تسنیم

انتهای پیام/