اصفهان؛

خاتم سازی که خاتم را از مادرش آموخت

گروه سین جیم باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان به سراغ هنرمند خاتم ساز اصفهانی رفته که عنوان می کند خاتم را از مادرش آموخته است .

خاتم سازی  که خاتم را از مادرش آموختبه گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، در میدان نقش جهان که قدم می زنیم ، همه جور حرفه و صنایع دستی به چشم می خورد از قلم زنی گرفته تا صدای چکش های مس گرها تا ظروف فیروزه رنگ مینا اما همه این هنرها و کارگاه ها در میدان نقش جهان نیست بلکه هنرمندانی هستند که کارگاه هایی کوچک در گوشه و کنار این شهر دارند و بی ادعا به این هنرها مشغول هستند .

یکی از این هنرمندها که این هنر را از پدر ا ستادش که از نام آوران خاتم اصفهان در چندین دهه قبل بود آموخت استاد محمد ناطق پور است که هم اکنون در خیابان عبد الرزاق اصفهان خاتم سازی را متفاوت تر از خاتم سازان میدان نقش جهان کار می کند .

پرسان پرسان و مشتاقانه در کوچه پس کوچه های محله درب امام اصفهان ، سراغ استاد را گرفتم.

به کارگاه که رفتم ، خبری از جعبه دستمال کاغذی ها و جعبه جواهرات خاتم کاری شده و قاب عکس خاتم نبود. بلکه کارهایی بزرگتر و جدیدتر در این کارگاه خودنمایی می کرد .

میز خاتمی که بسیار هنرمندانه از اضلاع چسبانده شده و رنگ های خاتم نیز جلوه خاصی به اشیا تزیین شده داده بود.

نداشتن فرزند ذکور و علاقه نداشتن دختران استاد به این حرفه به نوعی میراث هنری این هنرمند را در دهه های آتی تحت الشعاع قرار می دهد.


سین : اولین خاتم سازی که انجام دادید چند ساله بودید و در چه سالی ؟

جیم : در سن 17 سالگی و در سال 1354

سین : چرا خاتم سازی را به عنوان شغل انتخاب کردید ؟

جیم : وقتی در هنرستان مشغول به تحصیل بودم ، با ساخت یک گردنبند خاتم سازی ، پدر مرا به این حرفه تشویق کرد و پس از مدتی کار در بازار ها و کارگاه ها به این رشته گرایش یافتم و همچنین در سن 5 سالگی از مادرم کار خاتم را یاد گرفتم. چون که مادرم در خاتم سازی به پدرم کمک می کرد.

سین : چندتا فرزند دارید ؟

جیم : دو فرزند دختر.

سین : آیا فرزندانتون به این هنر علاقمند هستند ؟

جیم : خیر.

سین :ویژگی یک خاتم کاری خوب چیست ؟

جیم : یکی از مهم ترین و حساس ترین قسمت خاتم کاری ، منظم و ظریف بودن مثلث های متساوی الاضلاع است که نشانه مرغوبیت خاتم سازی به شمار می رود که همه این ها در مهارت استادکار و البته تهیه مواد اولیه و چگونگی استفاده ازآن خلاصه می شود.

سین : چند ساله که به این هنر مشغولید ؟

جیم : 40 سال که در این حرفه مشغول به کار هستم.

سین : انجام یک خاتم کاری چه مدت طول می کشد ؟

جیم : انجام یک خاتم کاری بسته به نوع کالا متفاوت می باشد ، مثلا ساخت یک میز ناهار خوری هشت نفره حدود 2 سال طول می کشد.

سین : غیر از خاتم سازی کار شاخص دیگری انجام می دهید ؟

جیم : خیر. شغل اصلی من خاتم سازی است و به کار دیگری مشغول نیستم.

سین : بیشتر مشتریاتون چه کسانی هستند / آیا تا کنون صادرات هم داشتید ؟

جیم : تعدادی از اساتید هنر که تدریس ادوات موسیقی انجام می دهند از مشتریان هستند و تا کنون به اروپا و آمریکا کارهایم صادر شدند.

سین : به عنوان یک هنرمند ، خاتم سازی را تعریف کنید.

جیم : خاتم سازی هنری ترکیبی است که اساس آن مثلث متساوی الاضلاع است که جنس آن ها بیشتر از چوب های رنگی درخت چنار ، نارنج ، گردو و آبنوس و یا سیم های مفتولی که خود از جنس برنج و استخوان های شتر و گاو هستند.

سین : مراحل خاتم سازی را توضیح دهید.

جیم : ابتدا چوب ها و استخوان ها را در رنگ های مختلف تهیه کرده و با ابزار مخصوص به مقدار 1 تا 2 میلی متر می برند که مثلث های متساوی الاضلاع تشکیل شود .سپس طرح زمینه خاتم روی چوب طراحی می شود و مثلث های آماده چوبی ، استخوانی و یا فلزی با دست های با مهارت و استادانه هنرمند با سریش در کنار هم چسبانده و با نخ محکم می گردند که در اضطلاح به آن پره می گویند. بعد از چند ساعت نخ ها باز شده و ضلع های طرح مورد نظر سوهان زده و چهار عدد از پره های ساخته شده را در کنار هم قرار می دهند و دوباره با چسب به یکدیگر چسبانده می شود که در نتیجه تولگو بدست می آید.

در مرحله بعد که به گل بندی معروف است ، با سیم مفتولی دایره ایی که آن را به صورت شش ضلعی منتظم یا همان شمسه آماده می کنند که در اطراف هر ضلع ، شش سیم با چسب سفید چسبانده و با نخ محکم می شود که حاصل آن طرح ستاره است و آن قدر این کار را تکرار می کنیم تا به طرح مورد نظر برسیم. سپس در دستگاه فشار و پرس قرار گرفته و با چند مرحله برشکاری و چسباندن لایه های نازک چوب در اطراف آن به نقش اولیه یک خاتم می رسیم.

در پایان سطح خاتم را بتونه کاری و سپس با پلی استر که در برابر رطوبت و آفتاب مقاوم است ، به پرداخت می پردازیم.

گفتنی است که وی در هنگام کار حس لذت بخشی را احساس می کند که قابل توصیف نیست.

گزارشی از سمیرا زمانی



انتهای پیام/


اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۲۱ ۲۹ بهمن ۱۳۹۴
Besyar ziba
آخرین اخبار