بررسی گستره فناوری دیجیتال در عصر کنونی و پیامدهای آن

به گزارش حوزه ارتباطات گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ سال ها پیش مک لوهان از دهکده ای جهانی سخن گفت. شاید در آن زمان قدری به دور از ذهن به نظر می‌رسید که مردمان جهان بتوانند به طریقی با یکدیگر در فضایی واحد به زیست بپردازند اما دیری نپایید که آن رویای حیرت انگیز به وقوع پیوست.

فناوری دیجیتال در عصر نوین همان ابزاری است که دهکده جهانی مورد نظر لوهان را پدید آورد. اکنون نمی توان نقش و جایگاه سیستم های دیجیتال را در ابعاد مختلف زندگی انسان نادیده گرفت. به نحوی که تمام حیات بشری به انحا مختلف متاثر از ساختار نوینی است که هر روز هم در حال رشد است. به نظر می رسد نادیده انگاشتن و انکار این مهم نه تنها واقع گرایانه و مبتنی بر خرد نیست که عاملی بازدارنده در مسیر توسعه یک ملت قلمداد می شود. از این رو تا حد امکان باید هم در آگاهی بخشی اجتماعی برای استفاده صحیح از فناوری دیجیتال همت نهاد، هم بینشی روشن و واضح برای مدیران و مسئولان ایجاد کرد تا دافعه آن‌ها نسبت به مدرنیته شدن سیستم ها نیز کم شود.

علی منافی کارشناس ارتباطات و فناوری دیجیتال با اشاره به تفاوت های عصر دیجیتال با فناوری دیجیتال، گفت: تقریبا از اوایل دهه 80 میلادی، یعنی زمانی که استفاده از رایانه های شخصی باب شد، انقلابی در حوزه دیجیتال شکل گرفت، به نحوی که این انقلاب تاثیر چشم گیری در تمام ابعاد حیات بشری گذاشت. از این برهه که شکل زندگی اجتماعی دستخوش تغییرات گسترده ای شد، تحت عنوان عصر دیجیتال سخن گفته می شود. اما فناوری دیجیتال به مجموعه دست یافته‌های بشری که تامین کننده نیازهای مختلف انسان است گفته می شود، به نحوی که عصر دیجیتال ظرفی است برای مظروف که همان فناوری دیجیتال است.

وی در رابطه با تأثیر فناوری‌های نوین بر حوزه اشتغال انسان تصریح کرد: اصولا فناوری دیجیتال بر شکل زندگی انسان بسیار تاثیرگذار بوده است. طبیعی است که وجهی مهم از زندگی انسان اشتغال است. وقتی فناوری دیجیتال سازمان های مجازی ایجاد می کند، می توان انتظار داشت در مشاغل افراد دگرگونی گسترده صورت گیرد. زیرا همین سازمان های مجازی شغل های مجازی پدید می آورند و از سویی شغل های سنتی را یا از بین می‌برند یا شکل‌شان را تغییر می دهند. شغل های سنتی در عصر کنونی اگر بخواهند به حیاتشان ادامه دهند باید خود را با فناوری های دیجیتال همسان کنند، وگرنه از چرخه رقابت خارج می شوند.

منافی در رابطه با تأثیر فناوری های نوین در حوزه تولید گفت: چه بخواهیم یا نه، دست یافته‌های بشری و رسیدن به تکنولوژی چنین شرایطی را رقم زده است و آن چه پیش روی ما قرار دارد، جز با پذیرش و به روز رسانی زندگی شخصی و اجتماعی خود با فناوری های دیجیتال میسر نیست. تولید هم یکی از مصادیق این موضوع است به نحوی که در آینده انسان تعطیلات بیشتری خواهد داشت. به این معنی که فعالیت های یدی به میزان قابل توجهی کم خواهد شد و قدرت خلاقیت و اندیشه بالا خواهد رفت. در حقیقت بحثی که در آینده ای نه جندان دور مطرح است، برده داری نوین است. برده داری نوین یعنی انسان تکنولوژی را برای کار یدی کم تر و خلاقیت بیشتر به خدمت خواهد گرفت.

این کارشناس در رابطه با پیامدهای کمی و کیفی فناوری های دیجیتال برای انسان تصریح کرد: تکنولوژی مانند تیغی دو لبه است که یک سوی آن پیامدهای مثبتی دارد و سوی دیگر حامل پیامدهای منفی است و نمی توان به راحتی از کنار این پیامدها گذشت. در خصوص وجوه مثبت آن می توان به ارتباط کلان افراد با یکدیگر اشاره کرد. در حقیقت گستره ارتباطات آن قدر وسیع شده که در عمل مرزهای جغرافیایی و مسافت معنای سابق خود را از دست داده اند.

وی افزود: وجه مهم دیگر بحث نظارت است به خصوص در مورد نظارت مردم بر مسئولان، به نحوی که مردم این توانایی را دارند تا بر اعمال مدیران و مسئولان هر حوزه ای به طور دقیق نظارت کنند. در عین حال نمی توان پیامدهای منفی تکنولوژی را هم نادیده گرفت. مهم ترین پیامد منفی آن حجم اطلاعات بالایی است که به دلیل کمیت بالا و پراکندگی موضوعی اطلاعاتی سطحی به افراد می دهد و همین موضوع باعث می شود، دانش و خرد خاصی برای اشخاص به وجود نیاید. دیگر آن که ممکن است بر اثر استفاده افراطی و نادرست شخص دچار جامعه گریزی و اعتیاد به فضای مجازی شود. به هر روی فناوری دیجیتال یک فرصت در اختیار انسان است که البته باید با کنترل دقیق از آن استفاده شود.

منافی درباره جایگاه ایران در حوزه فناوری دیجیتال در بین کشورهای در حال توسعه گفت: خوشبختانه در ایران پیشرفت فناوری دیجیتال با رشد قابل قبولی صورت گرفته است. بر اساس رتبه بندی هایی که عرضه می شود، ایران در بین 139 کشور در حال توسعه رتبه 39 را در اختیار دارد. یعنی حدود 52 درصد خانواده های ایرانی دسترسی به اینترنت دارند و به نظر می رسد بسترهای لازم برای توسعه بیشتر در تکنولوژی فراهم شده است. البته باید خاطر نشان کرد که دیدگاه مسئولان ذی ربط همچنان دیدگاهی سلبی است، یعنی به طور کامل این درک به وجود نیامده است که فناوری دیجیتال در ارتقا شاخص های رشد و توسعه می‌تواند به شدت مفید باشد.

انتهای پیام/