آفت سرخرطومی حنایی خرما، تهدیدی برای زندگی نخل‌های لارستان

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ سرخوطومی حنایی خرما با نام علمی Rhynchophorus ferrugineus، نوعی آفت قرنطینه‌ای است که در صورت بی توجهی برای مبارزه با آن ، خسارات اقتصادی زیادی را به بار می‌آورد.

مهم‌ترین میزبان‌های این آفت، درختان نخل خرما، نارگیل و نخل‌های زینتی است. این آفت نخستین بار در شهرستان سراوان سیستان و بلوچستان مشاهده شد، اما به علت رعایت نکردن قوانین قرنطینه گیاهی و انتقال پاجوش از مناطق آلوده، از جمله کشور‌های جنوبی حاشیه خلیج فارس در اردیبهشت ماه امسال در استان فارس هم مشاهده شد.

۲۸ هزار و ۶۰۰ هکتار نخلیات در استان فارس وجود دارد که ورود این آفت به روستای فیشور لارستان نه تنها زندگی ۴ هکتار از نخل‌های این روستا را نابود کرد بلکه روزگار نخل‌های این منطقه و دیگر شهرستان‌های خرما خیز استان را مورد تهدید قرار داد.

جاوید عباسی کارشناس مسئول قرنطینه مدیریت حفظ نباتات استان فارس در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ با اشاره به اینکه ۲۸ هزار و ۶۰۰ هکتار نخل در استان فارس وجود دارد گفت: آفت سرخوطومی حنایی خرما هنوز در استان پراکنده نشده و فقط در منطقه محدود روستای فیشور لارستان مشاهده است و از ۲۵۰ هکتار نخلیات که در باغات و منازل پراکنده شده فقط ۴ هکتار به این آفت آلوده شده است.

وی افزود: با توجه به ورود این آفت به روستای فیشور لارستان شهرستان‌های خرما خیز استان بویژه شهرستان‌های همجوار لارستان در معرض هجوم این آفت هستند.

عباسی در خصوص نحوه گسترش آفت بیان کرد: به طور قطع یکی از راه‌های مهم انتقال این آفت، نقل و انتقال پاجوش‌های آلوده خرما از مناطق آلوده کشور‌های حوزه خلیج فارس به مناطق سالم است.

مرحله لاروی آفت سرخوطومی حنایی خرما عامل اصلی خسارت نخل‌ها

کارشناس مسئول قرنطینه مدیریت حفظ نباتات استان فارس تصریح کرد: خسارت اصلی این آفت در مراحل لاروی به درختان وارد می‌شود. لارو‌ها با نفوذ به تنه نخل، از دستجات آوندی، جوانة مرکزی، غلاف‌های تازه و لیفی نشده تغذیه و کانال‌هایی در جهات مختلف (بالا و پایین) در تنه ایجاد می‌کنند. همچنین لارو‌ها از بافت دمبرگ نیز تغذیه می‌کنند.

عباسی اضافه کرد: تغذیه لارو‌های سفیدشیری مایل به زرد این آفت حنایی از دستجات آوندی، درختان را تشنه نشان می‌دهد. در اثر خسارت آفت، جوانه مرکزی درخت کج شده و خشک می‌شود که در نهایت منجر به خشکیدگی کامل و مرگ درختان خرما شده و درختان آلوده از ناحیه تنه شکسته می‌شود و از پا در می‌آیند.

 وی  گفت: تشخیص علائم خسارت در مراحل اولیه آلودگی بسیار دشوار است. زمانی علائم مشاهده می‌شوند که درختان خرما دچار خسارت شدید و جبران ناپذیر شده اند. در مراحل ابتدایی برای تشخیص وجود آفت در داخل تنه خرما نیاز به افراد ماهر و با تجربه است که این افراد باید دارای حس بویایی، شنوایی و بینایی قویی باشند.

کارشناس مسئول قرنطینه مدیریت حفظ نباتات استان فارس ادامه داد: ترشح شیرابه قهوه‌ای رنگ در محل ورود لارو‌ها به تنه، انتشار بوی خاص لهیدگی و پوسیدگی از تنه درختان آلوده، وجود و مشاهده بافت جویده شده و مواد فیبری شبیه خاک اره در محل ورودی سوراخ‌های روی تنه همراه با شیرابه قهوه ای، شنیدن صدای تغذیه لارو‌ها به صورت خراطی در زمان تغذیه از الیاف داخل تنه، وجود سوراخ‌های متعدد در روی تنه درخت، وجود پیله‌های شفیرگی خالی، افتاده در پای درخت و یا روی تنه و همچنین در آلودگی شدید مشاهده حشرات کامل مرده روی تنه درخت و سوراخ‌ها از جمله خسارت‌های این آفت است.

ردیابی و شناسایی بیش از ۵۰۰ درخت آلوده بوسیله جهادکشاورزی

شناسایی درختان و کانون‌های آلوده، در مدیریت کنترل این آفت، اقدامی ضروری و در عین حال مشکل است؛ بنابراین بازرسی مستمر تک تک درختان نخل در باغ‌ها و منازل و حتی بلوار‌ها در روستا‌ها و شهر‌ها برای اطمینان از آلوده نبودن و شناسایی کانون‌های آلوده باید در دستور کار قرار گیرد.

عزیزالله امیری مدیرحفظ نباتات استان فارس نیز در گفتگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ گفت: با مشاهده این آفت، سازمان جهادکشاورزی با بسیج تمام امکانات و نیرو‌های فنی نسبت به ردیابی درختان آلوده اقدام کرد و تاکنون بیش از ۵۰۰ درخت آلوده شناسایی و عملیات کنترل آفت در مورد آن‌ها انجام شده است.

وی افزود: با اجرای برنامه‌های سریع و به موقع و همچنین تلاش جدی همکاران جهادکشاورزی لارستان و دستگاه‌های مرتبط ملی و استانی این آفت به نحو موثری در کانون اولیه، کنترل و از انتقال آن به سراسر استان جلوگیری شد.

امیری تصریح کرد: با توجه به آلودگی منطقه فیشور لارستان این منطقه به عنوان قرنطینه اعلام شده است و از نخلداران درخواست می‌شود از نقل و انتقال هرگونه از اندام تکثیری نخل از این منطقه به سایر نقاط استان خودداری کنند.

وی ادامه داد: از آن جا که شناسایی و کنترل آفت تا زمان اطمینان کامل از ریشه کنی آن در کانون آلودگی ادامه خواهد داشت، نخلداران استان به ویژه منطقه فیشور لارستان می‌بایست به جهادکشاورزی محل مراجعه کنند و با تیم ردیابی همکاری لازم داشته باشند.

در صورت نبود کنترل، درختان آلوده خشک شده و از بین می‌روند و خسارات جبران ناپذیری متوجه باغداران می‌شود، از آنجایی که مهم‌ترین علت و شاید تنها راه گسترش آفت سرخرطومی حنایی خرما، انتقال اندام‌های آلوده بخصوص پاجوش‌های آلوده به آفت از مناطق آلوده به مناطق سالم است به همین دلیل لازم است از انتقال پاجوش و سایر اندام‌های گیاهی از مناطق آلوده و همچنین از سایر کشور‌های آلوده به آفت در حاشیه جنوبی خلیج فارس به استان فارس جلوگیری شود.

انتهای پیام/ن