رفاه؛ سراب دیروز حقیقت امروز

به گزارش خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛40 سال از حاکمیت جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد و به اندازه کافی زمان سپری شده است تا بتوانیم درباره نظام برآمده از انقلاب اسلامی داوری‌ بکنیم.

زمانی که بحث رفاه به میان می آید اکثرا ما، به سرعت به سراغ مسائل اقتصادی می رویم. اما به این نکته که رفاه شامل اقتصاد، بهداشت، فرهنگ و هنر، اجتماع، و امثال این موضوعات می شود، کمتر توجه کرده ایم.

یکی از شاخص‌های مهم برای سنجش میزان توسعه یافتگی و رفاه مردم، بررسی وضعیت اجتماعی و نوع زندگی مردم است.

براساس آمارهای رسمی، بخش بزرگی از شهر‌ها و روستاهای کشور در آستانه‌ انقلاب اسلامی محروم از خدمات و رفاه اجتماعی بودند و در این بین زنان و کودکان سهم بیشتری از این محرومیت داشتند.

 رفاه چیست؟

رفاه یعنی توانایی یک فرد ، گروه یا ملت برای فراهم کردن خوشبختی ، امنیت و تولید محصولات مناسب، که مردم می توانند خوب زندگی کنند همچنین رفاه به مردم کمک می کند تا آنها بر اساس اولویت های مد نظرشان به یک زندگی سالم دست یابند.

خوراک، پوشاک ،کفش، مسکن، آب، سوخت و روشنایی منازل مسکونی، حمل و نقل و ارتباطات، تفریحات و سرگرمی ها، خدمات فرهنگی خانوار و کالا ها و خدمات متفرقه از جمله ملزومات رفاه اجتماعی هستند، البته در  طول زمان این سطح رفاه می تواند تغییر کند.

حال سوال پیش می آید که پس از گذشت 40 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، آیا سطح رفاه مردم بهتر شده است یا خیر؟

رفاه اجتماعی، که شامل وضعیت زندگی، حاشیه نشینی، وسایل زندگی و معاش می شود بعد از پیروزی انقلاب اسلامی چه تغییراتی کرده اند؟

یکی از اهداف انقلاب اسلامی، بالا بردن سطح رفاه اجتماعی و ایجاد شرایط لازم برای دسترسی عادلانه و فراگیر آحاد مردم به خدمات اجتماعی مناسب بوده است.

افزایش همبستگی و افزایش مطالبه گری سیاسی مردم

محمد شاپوری جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛با اشاره به فراز و نشیب سبک زندگی بعد از انقلاب 57 گفت: از دیدگاه جامعه شناسی، فرآیند اجتماعی شدن نسل های امروز، در واقع باز تایید و بازتولید معانی نسل های گذشته است.

وی در ادامه افزود: استمرار این باز تولید در نسل های امروزی، منجر به یک نظم فرهنگی و اجتماعی می شود که در جامعه شاهد آن هستیم.

شاپوری با تاکید بر افزایش همبستگی مردم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: با افزایش گسترش ابزار رسانه ای، یک روند پیوستگی فهم در اتفاقات جامعه به وجود آمده است.

این  جامعه شناس تصریح کرد: به روز بودن مردم جامعه باعث یکپارچگی در زمینه های مختلف شده است بطوریکه در اتفاقات اخیرمانند زلزله کرمانشاه، سانحه کشتی سانچی، شاهد یکپارچگی جامعه بودیم.

نشانه های رفاه اجتماعی کدامند؟

رضا بافتی روانشناس اجتماعی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: لوازم زندگی ممکن است در طول دهه های مختلف متفاوت باشد، بطور مثال، اگر پدربزرگ ما تلویزیون نداشته است، این نشانه نداشتن رفاه نیست و اینکه ما الان تلویزیون داریم، نشانه رفاه نیست.

وی در ادامه تصریح کرد: در زمانی یک سری وسایل برای زندگی ضروری بوده است، اما باید ببینیم وسایل ضروری زندگی قبل انقلاب با وسایل ضروری زندگی بعد انقلاب چه طور تعریف می شود.

 بافتی افزود: از اینکه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد افزایش تکنولوژی، علم و فناوری و امثال این موضوعات بوده ایم، شکی نیست. اما آیا در رفاه مردم تاثیری داشته است یا خیر؟

این روانشناس با تاکید بر نوع استفاده هر فرد از این فضا بیان کرد: چرا با وجود این دستاوردها و تلاشهای غیرقابل انكار از سوی كارگزاران نظام جمهوری اسلامی، عده ای از مردم و حتی نخبگان از وضعیت موجود اظهار نارضایتی می كنند؟

بافتی با اشاره به تغییر الگوی مصرف جامعه و بهتر شدن نسبی سطح زندگی مردم، به خصوص از دهه دوم انقلاب به بعد، گفت: این امر به تدریج باعث افزایش سطح انتظارات آنان از زندگی شده است.

 بافتی ادامه داد: افزایش چشمگیر سطح آگاهیهای اجتماعی و اقتصادی افراد جامعه پس از انقلاب، به صورتی كه افراد، رفع تمامی مشكلات را تنها از حكومت و دولت، آن هم در كوتاه مدت انتظار دارند، از جمله دیدگاه های منفی به موضوعات اجتماعی است.

البته سطح اجتماعی افراد در پیش و پس از انقلاب را می توان از افرادی که شرایط پیش از انقلاب را لمس کرده اند، پرسید.

حاج مرتضی که 63 سال دارد، می گوید: خداوند پدر و مادر امام خمینی (ره) را بیامرزد.

او می گوید: قبل انقلاب هیچ راه ارتباطی با شهر نداشتیم و زمانی که افراد روستا مریض می شدند، به دلیل اینکه دسترسی به خارج روستا را نداشتیم، یا فوت می کردند یا بعد از مدت ها خودشان خوب می شدند.

حاج مرتضی از خاطره تلخش در کمبود مراکز درمانی و پزشک به ما گفت که به دلیل نبود پزشک، خواهر تازه متولد شده اش را از دست داد.

مشهدی حسین با ابراز رضایت از بهبود وضعیت مردم گفت: از برکات این انقلاب این است که جایی را که دوست دارم می توانم بروم .

او می گوید: زمانی که 20 ساله بودم انقلاب شد. و از همان هایی بودم که با شعار مرگ بر شاه، پیروزی انقلاب را اعلام کردیم.

دستاوردهای نظام جمهوری اسلامی ایران بعد از سال 57، در حوزه فرهنگی، علمی و اجتماعی

انقلاب در کشوری اتفاق افتاد که قادربود تنها غذای مورد نیاز 33 روز کشور را در داخل تهیه کند، به گونه‌ای که مرغ از فرانسه ، تخم مرغ از رژیم صهیونیستی، سیب از لبنان ، لبنیات از دانمارک و ... وارد می شد.

امید به زندگی فقط 58 سال بود امروزه در حالی که جمعیت چند برابر شده، کشور ما می‌تواند غذای 300 روز را در داخل تهیه کند و البته امید به زندگی نیز به بالای 72 سال رسیده و نرخ مرگ و میر کودکان از 111 نفر در هزار به 26 نفر کاهش یافته است.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی به موازات توسعه در بخش های اقتصادی، در حوزه فرهنگی، علمی و اجتماعی نیز اقدام های شایسته ای صورت گرفته است.

برخلاف رژیم گذشته كه تنها به توسعه و آبادانی تهران و شهرهای بزرگ اكتفا کرده بود، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، توجه به روستاها و مناطق محروم كشور برای دولت و برنامه ریزان از اولویت خاصی برخوردار بوده است.

تحت پوشش قرار گرفتن روستاییان و عشایر در بیمه اجتماعی روستایی و عشایری از قدم های ارزشمند نظام مقدس جمهوری اسلامی بوده که قبل از انقلاب و تا سال ۵۸ اقدامی در این زمینه صورت نگرفته بود.

بعد از انقلاب و تا سال ۸۵ تعداد ۱۷۳۱۶۶ خانوار روستایی و عشایری تحت پوشش بیمه اجتماعی بودند که تا سال ۹۳ نزدیک به ۱۰۰۰۳۰۰ خانوار از بیمه اجتماعی روستایی و عشایری بهره مند شده اند.

در همین زمینه، مردی که 58 سال دارد، می گوید: در زمان ما هر فردی که کلاس ششم را داشت، می گفتند خیلی با سواد است.

او می گوید: در نزدیکی ما هیچ مدرسه ای نبود که بخواهیم برویم. اما در حال حاضر خدا را شکر،دور هر میدان یک مرکز آموزشی است. رفاه از این بهتر؟

مرد دیگری که همراه نوه اش بود، گفت: قدر این انقلاب را بدانید. ما جرات نداشتیم در شب زن و بچه را تنها بگذاریم. اکنون من با خیال راحت به مسافرت می روم و از این امنیت خیلی خوشحالم.

 صفر کردن ضریب بی سوادی روستاییان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی

واحدهای آموزشی روزانه روستایی از جمله مهم ترین دغدغه ها بوده که تا سال ۱۳۵۸ تعداد ۲۲۲۴۴ روستا از آن برخوردار بود اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در نتیجه دستاوردهای آن این رقم با افزایش خوبی مواجه شده و هم اکنون این تعداد به ۵۵۰۰۰ روستا رسیده است.

افزایش واحدهای آموزشی شبانه روزی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی

در سال ۵۸ تنها ۹ روستای کشور مراکز آموزشی شبانه روزی داشتند که در سال ۸۵ به ۱۳۸۷ روستا افزایش پیدا کرد.

این موارد از جمله مواردی هستند که بر رفاه اجتماعی تاثیر بسزایی دارد.

 لازم به ذکر است؛ دربعضی موارد هیچ آماری از پیش از انقلاب وجود ندارد تا مقایسه ای بین آنها و پس از انقلاب صورت گیرد و این می تواند ناشی از عدم وجود برخی فعالیت ها در راستای آموزش و تعلیم در پیش از انقلاب باشد.

مجید ابهری کارشناس رفتارشناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با تاکید بر اینکه اصلی ترین نقشه راه برای طرز تفکر و روابط فردی و اجتماعی، سبک زندگی است، گفت: دهه اول انقلاب، دهه شور و هیجان و  توجه نداشتن به اشرافیت و مصرف زندگی  بود.

وی افزود: علی رغم جنگ تحمیلی در دهه اول انقلاب، مردم با ساده زیستی و قناعت، زندگی خود را سپری می کردند و زمینه همدلی و حمایت از یکدیگر اصلی ترین فاکتور زندگی شهری بود.

ابهری تصریح کرد: بعد از انقلاب و دهه اخیر، تاثیر شبکه های ماهواره ای و فضای مجازی بر مردم، باعث شد، سبک زندگی به سمت مصرف زدگی و خلق و خوی اشرافیت گرایش پیدا کند.

این کارشناس آسیب شناس، در خصوص ظهور رقابت های نامطلوب، معتقد است: متاسفانه رقابت های نا مطلوب در مصرف، باعث ظهور قارچ گونه  انواع پاساژها و مال ها شده است.

 ابهری با توجه به پیشرفت ها و بهتر شدن المان ها نسبت به قبل انقلاب، بیان کرد: از نگاه اقتصادی و رفاهی در دوران بعد از انقلاب، اتوبان ها، جاده ها، خودروها و بسیاری از المان های زندگی، پیشرفت کرده است.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه، در دوران قبل از انقلاب بسیاری از مواهب شهری تعلق به گروه های خاصی داشتند، افزود: در حال حاضر و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این مواهب شهری، جنبه عمومی پیدا کردند.

 آسیب شناس اجتماعی با توجه به افزایش ضروریات زندگی تصریح کرد: افزایش مدارس و دانشگاه ها، روشنایی منازل، گاز، برق، جاده ها، خودروها، مدارس، مکان های بهداشتی و بیمارستان ها، باعث افزایش امید به زندگی و بالا رفتن نشاط اجتماعی می شود.

انتهای پیام/

رفاه اجتماعی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران