حافظان بی محافظ جنگل ها / پاسداری از پوشش گیاهی، وظیفه ملی
حفظ و نگهداری از درختان در تمام جهان از اهمیت ویژه برخوردار است. در ایران باستان نیز درخت جایگاه ویژه نزد مردم داشته، اما از حفظ جنگل و شغل جنگلبانی چه می دانید.
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز ، منابع طبیعی در هر سرزمینی جزء داراییها و ثروتهای آن به حساب میآید. مراتع و جنگل‌ها یکی از مهم ترین منابع طبیعی هستند که در حفظ و نگهداری آن باید برنامه ریزی و اقدام شود. متاسفانه در کشورهای در حال توسعه، معمولا توجه لازم به این منابع نمیشود و ارزش آنان در بسیاری مواقع نادیده گرفته میشود.
در واقع حفاظت از منابع طبیعی وظیفه همه مردم کشور بوده و باید به صورت فرهنگ بین آنها درآید. ولی در کنار آن در حوزه تخصصی، نیاز به افرادی است که کار نگهداری از جنگل ها و مراتع را بر عهده بگیرند. جنگلبانها مسئول نگهداری و پاسداری از جنگل‌ها هستند. رضا خان در سال ۱۳۱۳، حکم به انحلال جنگلبانی داد زیرا بسیاری از شهرهای ایران فاقد گازکشی بودند اما از آنجا که این عمل باعث قطع بیرویه درختان میشد و اقدام جنگلبانان در جهت جلوگیری از بریدن بی حد درختان بوده است، او بودجه جنگلبانی را نیز از لیست استانداری‌ها حذف کرد.
جنگلبانان نقش مهمی را در حفاظت از جنگل‌ها برای آیندگان دارند. آنها با دانش و شناختی که از طبیعت دارند به کمک شیوههای گوناگون، وظیفه پاسداری از طبیعت را بر عهده دارند. ایشان در شرایط آب و هوایی سخت اعم از گرما و سرمای شدید و طاقت فرسای برخی مناطق باید کار کنند.
خوزستان با توجه به طبیعت خاص و تنوع زیستی آن همیشه مکانی مهم برای افرادی بوده که به دنبال سوء استفاده از طبیعت در جهت منافع شخصی خود هستند (مانند قاچاقچیان چوب)، این افراد یکی از بزرگترین خطرات موجود برای جنگل و جنگلبانان به حساب میآیند. به طوری که در سالیان اخیر چندین جنگلبان به دست این افراد به شهادت رسیدهاند. علاوه بر خطر بالا، خطرات طبیعی نیز برای جنگلبان وجود دارد که همه اینها بخشی از سختیهای این شغل است. جنگلبان باید فردی مسئول و آگاه از مسایل ایمنی باشد. همچنین باید دارای توانایی خوب جسمی بوده و در حل مسائل و مشکلات توانایی و سرعت عمل داشته باشد.
فرزاد امین، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری اهواز در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، با بیان اینکه حوزه کار ما شهرستان اهواز، باوی و حمیدیه است، گفت: «وسعت جنگل‌ها در این مناطق بالغ بر ۴۱٧ هزار هکتار است که در واقع مجموع عرصه‌های ملی است و این عرصه ها تحت عنوان اموال هستند که پاسداری از آن ها جزء وظایف ما است، قطعا مسائل و مشکلاتی وجود دارد و در همین حوزه کوچک نسبت به کشور، از لحاظ نیروی حفاظتی در تنگنا قرار داریم اما وظیفه ما ایجاب می‌کند تا کار خود را به هر شکلی انجام دهیم.»
وی افزود: «نسبت حفاظت از جنگل، هر ۱۰ هزار هکتار به یک نفر است، یعنی یک نفر باید از ۱۰ هزار هکتار حفاظت می‌کند و با توجه به وسعت جنگل‌های مناطق ذکر شده بالای ۴۰ نفر نیروی حفاظتی نیاز است که این تعداد وجود ندارد. ناگفته نماند که با توجه به وسعت کار موضوع تردد نیز مطرح است. مشکلات در زمینه خودرو و سرعت عمل در رسیدن به محل برای مقابله با رخداد‌های طبیعی مانند آتش سوزی و تخریب جنگل‌ها و مراتع نیز وجود دارد، که امیدواریم در این زمینه تجهیزات مورد نیاز در اختیار ما قرار بگیرد تا کمکی باشد به حفظ و حراست از عرصه‌های ملی که متعلق به تک تک ایرانیان است.»
امین در پایان با اشاره به اینکه یکی از وسایل مورد نیاز، ماشین آلات اطفای حریق برای آتش سوزی در جنگل است، بیان داشت: «در واقع جهت مهار آتش با مشکلات زیادی مواجه هستیم که این ضرورت آتش نشانی را یادآور میشود، همچنین وسایل و ماشین آلاتی که بتوانند در ماسهزارها، برای رفت و آمد به جنگلهایی که با ماسه احاطه شدهاند تردد کنند.»
علیرضا جمشیدیان، مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، با بیان اینکه ۹۸۰ هزار هکتار جنگل در کل استان خوزستان وجود دارد، گفت: «این جنگل‌ها عمدتا در حوزه زاگرس هستند و پراکندگی آن ها در ۶ شهرستان و هم مرز با استان‌های لرستان، کهگلویه و بویر احمد و چهارمحال و بختیاری است. تعداد نیروی مشغول به کار در این عرصه‌ها ۴۸ نفر است و چند نفر هم امریه هستند که خدمت سربازی را می‌گذرانند. باید در هر ۵ هزار هکتار یک تن نیروی جنگلبان وجود داشته باشد که در حال حاضر یک دهم این نیرو‌ها در اختیار ما هستند و قاعدتا باید از راه استخدام سراسری و یا از راه مشارکت مردمی مانند قرقبانهای افتخاری و گرفتن نیرو‌های امریه متخصص، به دنبال افزایش ظرفیت باشیم تا این نیاز مرتفع گردد.»
وی در ادامه با اشاره به استخدام سراسری، که در دست منابع طبیعی نیست و عهده دار آن مجلس است، اظهار کرد: «ظرفیت برای جنگلبانی از طرف مجلس اعلام میشود و بر اساس آن، روال قانونی نیز طی میگردد و ما هیچ گونه اختیاری در این خصوص نداریم و تمامی مجوزها در دست مجلس است هر چند ما ظرفیت نیاز را اعلام میکنیم، اما چه تعداد تامین میشود موضوعی است که از حوزه توانایی ما خارج است.» او درباره سازمانهای مردم نهاد که تلاشهای زیادی را در این راستا انجام میدهند، گفت: «برخی قرقبانهای افتخاری وجود دارند که هنگام آتش سوزی ما را یاری میرسانند یا زمان قطع غیرقانونی درختها به ما اطلاع میدهند.»
ابوذر دانایی، محافظ یگان حفاظت منابع طبیعی شهرستان اهواز در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، در خصوص وظایف یگان حفاظت از محیط زیست که حفاظت از اراضی ملی را بر عهده دارند، گفت: یکی از پیشههای این ارگان پاسداری از عرصه‌های ملی و دولتی طبق قوانین تصویب شده است، ضمن آنکه حق هیچگونه شلیک برای ما وجود ندارد حتی اگر همکاران ما نیز مورد اصابت گلوله قرار گیرند باز هم حق شلیک نداریم در حقیقت حکم تیراندازی برای ما وجود ندارد.
وی مشکلات دیگر شغل جنگلبانی را اینگونه بیان کرد: کمبود نیروی انسانی یکی از دشواریهای موجود است و البته بحث حقوقی و مالی؛ قراردادهایی که بسته میشود با مبالغ آن، گروهبانها در خرج و مخارج زندگی دچار مشکل هستند و انتظار میرود حمایت مالی لازم صورت گیرد. با توجه به وسعت زیاد این منطقه در حالی که باید توسط ۳ نفر اداره شود فقط یک نفر در حال کار است و با توجه به کمبود نیرو قرقبان باید به صورت ۲۴ ساعته و تمام وقت آماده باش باشد.
طبق آمار سازمان منابع طبیعی خوزستان در سال ٩٧ هزاران درخت قطع شده و هزار هکتار زمین در آتش سوخته است، اگر میخواهیم صدای آزار دهنده قطع درختان گوشمان را نخراشد یا دیدن تصاویر سوختن درختان در جنگل دلهایمان را به درد نیاورد، باید به فکر باشیم تا با حمایت از جنگلبانها، طبیعت را هم برای خود نگه داریم و هم به آیندگان هدیه دهیم تا آنان نیز پاسدار درختان باشند. در پایان فراموش نکنیم که انوشیروان دادگر نیز ۱۵۰۰ سال پیش گفته است: دیگران کاشتند تا ما برداشت کنیم، ما نیز بکاریم تا آیندگان برداشت کنند.
گزارش از ساسان ناصری زاده
انتهای پیام/
