بزرگترین نبردهای تجاری تاریخ / از جنگ‌های تریاک تا زورآزمایی آمریکا و چین

به گزارش  گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، کشور‌ها به شیوه‌های مختلف سیاست‌های تجاری و اقتصادی خود را پیش می‌برند که یکی از آن‌ها راه اندازی «جنگ تجاری» است.

جنگ تجاری به نوعی تنش اقتصادی گفته می‌شود که به دنبال حمایت‌گرایی ( Protectionism) افراطی رخ می‌دهد. در این حالت کشور‌ها به منظور افزایش میزان حمایت از بازار‌های خود اقدام به اعمال یا افزایش تعرفه‌های واردات می‌کنند و یا محدودیت‌های تجاری بر کالا‌های خاص وارداتی یا صادراتی در نظر می‌گیرند.

از دیگر روش‌هایی که کشور‌ها بر اقتصاد و تجارت یکدیگر تاثیر می‌گذارند راه اندازی «جنگ ارزی»، «تحریم»، و «جنگ گمرکی» است که همگی شاخه‌ای از جنگ تجاری هستند.

در سال گذشته میلادی، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا با افزایش تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم، نخستین سنگ بنای جنگ تجاری را گذاشت. ترامپ با این اقدام سعی داشت درآمد آمریکا را از محل تعرفه واردات کالا افزایش دهد و از آنجا که چین یکی از بزرگترین صادرکنندگان انواع کالا به آمریکا بود، بیشترین واکنش را نشان داد.

ترامپ نه تنها تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم از چین را افزایش داد بلکه اواسط ماه اوت ۲۰۱۹ اعلام کرد قصد دارد بر ۵۵۰ میلیارد دلار از کالا‌های وارداتی از چین تعرفه ببندد و تعرفه برخی از کالا‌ها را نیز به دو برابر افزایش دهد. چین نیز در اقداماتی تلافی‌جویانه، بر واردات کالا‌های آمریکایی تعرفه بست.

جنگ تجاری آمریکا و چین نخستین تنش از این مقوله نیست. در ادامه این گزارش به معروفترین جنگ‌های تجاری که تاکنون رخ داده می‌پردازیم.

جنگ تجاری انگلیس و هلند
نخستین جنگ تجاری که تاکنون در تاریخ به ثبت رسیده، جنگ تجاری میان انگلیس و هلند است. این جنگ در چندین مرحله در قرن‌های ۱۷ و ۱۸ میلادی به وقوع پیوست. دو کشور بر سر سلطه و چیرگی در بازرگانی دریایی و سروری بر دریا‌ها باهم وارد جنگ شدند. نتیجه این جنگ به سود هلند به پایان رسید. هلند با تسخیر کشتی‌های اسپانیایی که از آمریکای جنوبی کالا‌هایی همچون طلا می‌آوردند بر انگلیس که متحد اسپانیا بود پیروز شد.

جنگ‌های تریاک
جنگ تریاک در دو مرحله رخ داد. جنگ تریاک نخست بین سال‌های ۱۸۴۰ تا ۱۸۴۲ میان انگلیس و چین به وقوع پیوست. این جنگ پس از آن رخ داد که انگلیس برای خرید چای از چین که کالای محبوب مردم انگلیس بود با کمبود ذخایر نقره مواجه شد. چراکه در ازای نقره از چین چای می‌خرید. به همین دلیل تاجران انگلیسی در هند که بخشی از تجارت این کشور را در دست داشتند پیشنهاد کِشت تریاک را دادند تا به جای نقره، تریاک را با چای چین معاوضه کنند. اما پس از مدتی به دلیل افزایش میزان اعتیاد چینی‌ها به تریاک، واردات این کالا ممنوع شد و همین امر موجب لشکرکشی انگلیس به مرز‌های آبی چین شد. انگلیس با این اقدام از ورود کالا‌های واراتی به چین ممانعت کرد. در نهایت، انگلیس با امضای پیمانی به نام «نانجینگ» امتیازات زیادی از چین دریافت کرد و اجازه واردات کالا به این کشور را صادر کرد.

جنگ تریاک دوم بین سال‌های ۱۸۵۶ تا ۱۸۶۰ رخ داد که شباهت زیادی به جنگ اول داشت. در این جنگ انگلیس و فرانسه با اعمال محدودیت‌های تجاری بر چین شرایط را برای قانونی کردن تجارت تریاک فراهم کرد.

جنگ موز
این جنگ تجاری برای نخستین بار در سال ۱۹۳۲ در هندوراس رخ داد، زمانی که کارگران موز پس از اخراج از شرکت آمریکایی یونایتد فروت، شورش کردند.

اروپا به منظور محدود کردن واردات موز به مستعمرات خود در آفریقا و کارائیب، در سال ۱۹۹۳ تعرفه‌های سنگینی را برای واردات موز‌های آمریکای لاتین اعمال کرد. از آنجا که شرکت‌های آمریکایی صاحب بیشتر مزارع موز در آمریکای لاتین هستند، آمریکا ۸ شکایت جداگانه را در سازمان تجارت جهانی مطرح کرد. اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۹ موافقت کرد که به تدریج تعرفه‌های موز از آمریکای لاتین را کاهش دهد. با این حال، تنها در سال ۲۰۱۲ بود که اتحادیه اروپا و ۱۰ کشور آمریکای لاتین توافقنامه‌ای را برای پایان‌دادن به این جنگ تجاری امضا کردند و به جنگ ۲۰ ساله موز پایان دادند.

جنگ تجاری جوجه
در اوایل دهه ۱۹۶۰، فرانسه و آلمان با کاهش تقاضا برای مرغ‌های اروپایی و افزایش تقاضا برای مرغ‌های ارزان قیمت آمریکایی مواجه شدند. به همین منظور، تعرفه‌های بالایی را بر مرغ‌های آمریکایی وضع کردند. آمریکا با اعمال تعرفه‌های بالاتر در مورد کالا‌های فرانسوی و اتوبوس‌های فولکس واگن تلافی کرد. حتی تهدید کرد که نیرو‌های ناتو را به اروپا می‌کِشد. با این حال، فرانسه و آلمان تحت فشار قرار نگرفتند؛ گرچه مصرف کنندگان هر دو طرف اقیانوس اطلس بازنده واقعی بودند.

قانون تعرفه اسموت-هاولی
به منظور محافظت از سقوط بازار سهام و صنعت داخلی، هربرت هوور، رئیس جمهور وقت آمریکا (سی‌ویکمین رئیس‌جمهور آمریکا بین سالهای۱۹۲۹ تا ۱۹۳۳)  قانون تعرفه Smoot-Hawley را که توسط سناتور‌ها «رید اسموست و ویلیس C. هاولی» معرفی شده بود، در ابتدا برای حمایت از بخش کشاورزی آمریکا امضا کرد. با این حال، هوور دامنه این قانون را گسترش داد تا حدود ۲۰ هزار محصول از بخش‌های مختلف را در بر بگیرد. در حالی که آمریکا وابستگی واردات خود را در عرض دو سال کاهش داد، اقدامات تلافی‌جویانه از دیگر کشور‌ها منجر به افت ۶۱ درصدی در صادرات آمریکا تا سال ۱۹۳۳ شد. جنگ تجاری به رکود بزرگ در آمریکا منجر شد. با این حال، این قانون با تصویب توافق نامه معاملات متقابل در سال ۱۹۳۴ لغو شد.

جنگ آنگلو- ایرلند

این یک جنگ تلافی‌جویانه بین کشور ایرلند و انگلیس بود که بین سال‌ها ۱۹۳۲ تا ۱۹۳۸ رخ داد. در این جنگ، دولت ایرلند از باز پرداخت وام‌هایی که برای خرید زمین از انگلیس دریافت کرده بود، امتناع کرد. این اقدام باعث شد انگلیس محدودیت‌های تجاری علیه ایرلند اعمال کند که خسارات شدیدی به اقتصاد ایرلند وارد کرد.

جنگ تجاری چین و آمریکا
در ژوئیه ۲۰۱۸، دونالد ترامپ، رئیس جمهور کنونی آمریکا بر ۳۴ میلیارد دلار از کالا‌های وارداتی چین تعرفه گمرکی اعمال کرد که اقدام متقابل چین را به دنبال داشت. این جنگ تا سال ۲۰۱۹ ادامه داشته و حجم کالا‌هایی که مشمول این تعرفه‌ها می‌شوند همچنان در حال افزایش است. رئیس جمهور آمریکا اخیرا پیشنهاد اعمال تعرفه بر ۵۵۰ میلیارد دلار از کالا‌های وارداتی چین را مطرح کرد. این جنگ خسارات جبران ناپذیری به اقتصاد دو کشور وارد کرده است. (اینجا)

جنگ تجاری ژاپن و کره جنوبی
تنش تجاری میان دو کشور از زمانی آغاز شد که دولت ژاپن در ژوئیه ۲۰۱۹ تصمیم گرفت صادرات برخی از کالا‌های حساس از جمله موادشیمیایی به کره جنوبی را محدود کند. تحلیلگران معتقدند این تنش به جنگ تجاری میان دو کشور منجر خواهد شد.

انتهای پیام/