دانستنی‌های حقوقی؛
انواع مهریه در قانون را بشناسیم
برخلاف باور عموم مبنی بر اینکه فقط یک نوع مهریه وجود دارد، اما در قانون برای مهریه انواع مختلفی در نظر گرفته شده است.
علی اکبر آقایاری مدرس دانشگاه و کارشناس رسمی دادگستری در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان گفت: مهریه در لغت به معنای کابین و جنسی است که در وقت نکاح بر عهده شوهر می‌باشد و در اصطلاح حقوقی نیز مهر یا صداق مالی است که زن بر اثر ازدواج مالک آن می‌گردد و مرد ملزم است آن را به زن پرداخت نماید.
او ادامه داد: به استناد ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی «به مجرد عقد زن مالک مهر است و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن انجام دهند.»
این کارشناس رسمی دادگستری گفت: اگر مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر این که زوجین در حال اجرای عقد به نحو دیگری توافق کرده باشند.
آقایاری در خصوص انواع مختلف مهریه بیان کرد: برخلاف باور عموم مبنی بر اینکه فقط یک نوع مهریه وجود دارد، اما در قانون برای مهریه انواع مختلفی نام بیان شده است. از رایج‌ترین انواع مهریه در حقوق ما می‌توان: مهرالمسمّی، مهرالمثل، مهرالمتعه و مهرالسنه را نام برد.
او با اشاره به اینکه تعریفی از مهرالمسمّی در قانون بیان نشده گفت: مهرالمسمّی یکی از انواع مهریه است که در قانون مدنی تعریفی از آن ارائه نشده است، اما آن گونه که از فقه و مواد قانون مدنی در مورد مهریه بر می‌آید، می‌توان گفت مهرالمسمّی مال معین و مشخصی است که با توافق زن و شوهر تعیین می‌شود.
این کارشناس رسمی دادگستری افزود: در واقع مهرالمسمّی همان مهری است که اکثر افراد به هنگام انعقاد عقد ازدواج درباره آن توافق می‌کنند و آن را در سند ازدواج ثبت می‌کنند. زوجین می‌توانند شخصی را تعیین کنند تا میزان مهریه را مشخص کند که اصطلاحا به آن داور گفته می‌شود.
آقایاری عنوان کرد: ممکن است در زمان عقد دائم، طرفین مهریه و میزان آن را تعیین نکرده باشند. اما اینکه مهریه به موجب توافق طرفین در زمان انعقاد عقد تعیین نشده باشد، سبب نمی‌شود که زن حق خود را بابت مطالبه مهریه از دست بدهد و مستحق مهریه نباشد.
او ادامه داد: یکی از مهمترین مواردی که مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد این است که مهریه تعیین نشده باشد و مرد بعد از وقوع رابطه زناشویی بخواهد همسر خود را طلاق بدهد که در این صورت مهریه براساس شرافت، اوضاع و احوال زوجه مشخص می‌گردد.
این کارشناس رسمی دادگستری در خصوص تعریف مهرالسنه گفت: مهر السنه به مهریه‌ای گفته می‌شود که بر اساس روایات تاریخی مهریه حضرت فاطمه زهرا (س) بوده است. میزان آن از پانصد درهم بیش‌تر و از چهارصد درهم کم‌تر نبوده است. به همین دلیل این مقدار مهر از طرف حضرت محمد (ص) برای تمامی زنان و دخترهایش تعیین شده و نامش مهر السنه است.
آقایاری در خصوص تعریف مهرالمتعه از دیدگاه قانون بیان کرد: مهرالمتعه مهریه‌ای است که در شرایط وقوع طلاق قبل از تعیین کردن مهر و رابطه زناشویی، پرداخت آن برعهده مرد خواهد بود و در صورتی که دلیل جدایی زوجین فوت یا فسخ نکاح باشد، این مهر بر عهده‌ی مرد نخواهد بود.
او افزود: در مهر المتعه، وضعیت اقتصادی و استطاعت مالی زوج جهت تعیین مقدار آن مورد لحاظ قرار می‌گیرد، ولی در تعیین مقدار مهرالمتعه وضعیت و شئونات زن ملاک عمل خواهد بود.
این کارشناس رسمی دادگستری در پایان اضافه کرد: مهریه در نظام حقوقی خانواده از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و به عنوان یکی از حقوق مالی زن در جریان ازدواج از آن نام برده می‌شود. باتوجه به این مهم که زوجه بلافاصله پس از وقوع عقد نکاح مالک مهریه می‌شود و در هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را مطالبه کند، آشنایی با انواع مهریه باعث می‌شود زوجین حقوق خود را شناخته و در انتخاب مهریه دچار اشتباه نشوند.
او ادامه داد: به استناد ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی «به مجرد عقد زن مالک مهر است و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن انجام دهند.»
این کارشناس رسمی دادگستری گفت: اگر مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر این که زوجین در حال اجرای عقد به نحو دیگری توافق کرده باشند.
آقایاری در خصوص انواع مختلف مهریه بیان کرد: برخلاف باور عموم مبنی بر اینکه فقط یک نوع مهریه وجود دارد، اما در قانون برای مهریه انواع مختلفی نام بیان شده است. از رایج‌ترین انواع مهریه در حقوق ما می‌توان: مهرالمسمّی، مهرالمثل، مهرالمتعه و مهرالسنه را نام برد.
او با اشاره به اینکه تعریفی از مهرالمسمّی در قانون بیان نشده گفت: مهرالمسمّی یکی از انواع مهریه است که در قانون مدنی تعریفی از آن ارائه نشده است، اما آن گونه که از فقه و مواد قانون مدنی در مورد مهریه بر می‌آید، می‌توان گفت مهرالمسمّی مال معین و مشخصی است که با توافق زن و شوهر تعیین می‌شود.
این کارشناس رسمی دادگستری افزود: در واقع مهرالمسمّی همان مهری است که اکثر افراد به هنگام انعقاد عقد ازدواج درباره آن توافق می‌کنند و آن را در سند ازدواج ثبت می‌کنند. زوجین می‌توانند شخصی را تعیین کنند تا میزان مهریه را مشخص کند که اصطلاحا به آن داور گفته می‌شود.
آقایاری عنوان کرد: ممکن است در زمان عقد دائم، طرفین مهریه و میزان آن را تعیین نکرده باشند. اما اینکه مهریه به موجب توافق طرفین در زمان انعقاد عقد تعیین نشده باشد، سبب نمی‌شود که زن حق خود را بابت مطالبه مهریه از دست بدهد و مستحق مهریه نباشد.
او ادامه داد: یکی از مهمترین مواردی که مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد این است که مهریه تعیین نشده باشد و مرد بعد از وقوع رابطه زناشویی بخواهد همسر خود را طلاق بدهد که در این صورت مهریه براساس شرافت، اوضاع و احوال زوجه مشخص می‌گردد.
این کارشناس رسمی دادگستری در خصوص تعریف مهرالسنه گفت: مهر السنه به مهریه‌ای گفته می‌شود که بر اساس روایات تاریخی مهریه حضرت فاطمه زهرا (س) بوده است. میزان آن از پانصد درهم بیش‌تر و از چهارصد درهم کم‌تر نبوده است. به همین دلیل این مقدار مهر از طرف حضرت محمد (ص) برای تمامی زنان و دخترهایش تعیین شده و نامش مهر السنه است.
آقایاری در خصوص تعریف مهرالمتعه از دیدگاه قانون بیان کرد: مهرالمتعه مهریه‌ای است که در شرایط وقوع طلاق قبل از تعیین کردن مهر و رابطه زناشویی، پرداخت آن برعهده مرد خواهد بود و در صورتی که دلیل جدایی زوجین فوت یا فسخ نکاح باشد، این مهر بر عهده‌ی مرد نخواهد بود.
او افزود: در مهر المتعه، وضعیت اقتصادی و استطاعت مالی زوج جهت تعیین مقدار آن مورد لحاظ قرار می‌گیرد، ولی در تعیین مقدار مهرالمتعه وضعیت و شئونات زن ملاک عمل خواهد بود.
این کارشناس رسمی دادگستری در پایان اضافه کرد: مهریه در نظام حقوقی خانواده از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و به عنوان یکی از حقوق مالی زن در جریان ازدواج از آن نام برده می‌شود. باتوجه به این مهم که زوجه بلافاصله پس از وقوع عقد نکاح مالک مهریه می‌شود و در هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را مطالبه کند، آشنایی با انواع مهریه باعث می‌شود زوجین حقوق خود را شناخته و در انتخاب مهریه دچار اشتباه نشوند.
انتهای پیام/ش
