بررسی حقوقی اقدام ایران در پرتاب ماهواره نور

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، صبح روز چهارشنبه سوم اردیبهشت ماه ماهواره نور به عنوان نخستین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران از ماهواره بر ۲ مرحله‌ای قاصد از کویر مرکزی ایران توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با موفقیت پرتاب و در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین قرار گرفت.

دستاورد بزرگ علمی_نظامی ایران با پرتاب موفق ماهواره نور

سردار سرلشکر پاسدار حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پس از پرتاب و در مدار قرار گرفتن نخستین ماهواره چند منظوره جمهوری اسلامی ایران که کاربرد دفاعی هم دارد توسط سپاه با تبریک این موفقیت بزرگ به فرماندهی معظم کل قوا امام خامنه‌ای (مدظله العالی) و ملت شریف ایران اسلامی گفت:پرتاب موفقیت آمیز این ماهواره ابعاد جدیدی از قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران را ارتقاء بخشید و به فضل الهی سپاه امروز فضایی شد.

سرلشکر سلامی دستیابی نیروی دفاعی قدرتمندی، چون سپاه به فناوری‌های فضایی به منظور رسیدن به توانمندی‌های برتر ساز را یک ضرورت توصیف و تصریح کرد:امروز ارتش‌های قدرتمند دنیا بدون قرار گرفتن در فضا دارای نقشه دفاعی جامعی نیستند و دستیابی به این فناوری برتر ساز که ما را به فضا منتقل می‌کند و قلمرو توانایی هایمان را گسترش می‌دهد یک دستاورد راهبردی است.

هنوز ساعاتی از این موفقیت بزرگ عملی_نظامی ایران نگذشته بود که برخی از کشور‌های غربی و از جمله آمریکا، نسبت به این دستاورد بزرگ جمهوری اسلامی ایران موضع گیری کردند.

واکنش کشور‌های غربی به موفقیت بزرگ جمهوری اسلامی ایران

سخنگوی وزارت امور خارجه انگلیس روز جمعه مدعی شد که جمهوری اسلامی ایران با پرتاب ماهواره نظامی «نور» به فضا، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد را نقض کرده است.

این مقام انگلیسی در خصوص پرتاب ماهواره نظامی نور که صبح روز چهارشنبه سوم اردیبهشت‌ماه با موفقیت انجام گرفت، ادعا کرد: گزارش‌های رسیده مبنی بر اینکه ایران یک ماهواره را با استفاده از فناوری موشک‌های بالستیک به فضا پرتاب کرده است، بسیار نگران‌کننده هستند و این اقدام با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد سازگاری ندارد.

وی افزود: ما و متحدان بین‌المللی‌مان درباره برنامه موشک‌های بالستیک ایران که موجب بی‌ثباتی و تهدید امنیت منطقه می‌شود، نگرانی‌های مهم و بلندمدتی داریم.

وزارت امور خارجه آلمان با انتشار بیانیه‌ای در صفحه توییترش به پرتاب ماهواره نور از سوی ایران واکنش نشان داده و با ابراز نگرانی از پرتاب موفقیت‌آمیز این ماهواره ادعا کرد: موضع ما مشخص است؛ برنامه موشکی [ایران]تاثیر ثبات‌زدایی بر منطقه داشته و همچنین از نظر منافع امنیتی اروپایی ما غیرقابل قبول است.

دولت آمریکا نیز نسبت به موفقیت استقرار ماهواره نور واکنش نشان داد و اقدام ایران را خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل دانست.

واکنش دستگاه دیپلماسی به ادعای آمریکا

این موضوع سبب شد تا سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به مواضع اخیر ایالات متحده آمریکا در خصوص پرتاب موفق و غرور انگیز ماهواره نور واکنشن نشان دهد.

سیدعباس موسوی گفت: هیچ قطعنامه‌ای ایران را از پرتاب ماهواره به فضا منع نمی‌کند و استناد آمریکا به قطعنامه ۲۲۳۱ قطعا بی جا و خلاف واقعیات است؛ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت قطعنامه‌ای است که رژیم آمریکا با خروج خود از برجام آنرا نقض کرده و همچنان دیگر کشور‌های مستقل را برای نقض آن آشکارا تحت فشار قرار می‌دهد.

سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین با رد موضع آلمان در قبال پرتاب این ماهواره ایرانی اظهار داشت: وزارت امور خارجه آلمان در حالی درخصوص پرتاب ماهواره ساخته شده با تلاش مهندسان ایرانی ابراز نگرانی می‌کند که وزیر دفاع این کشور تصمیم خود برای خرید جنگنده با قابلیت حمل بمب هسته‌ای را رسانه‌ای کرده است. اینگونه سیاست‌های یک بام و دو هوا امنیت منطقه و اروپا و جهان را تهدید می‌کند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پایان توسعه علم و فناوری در عرصه هوا-فضا را حق قانونی ایران دانست و تاکید کرد: ماهواره نور با اهداف صلح آمیز و در راستای سیاست دفاعی ایران است.

با این حال سئوال اینجاست که آیا اقدام جمهوری اسلامی ایران در پرتاب ماهواره نور، خلاف حقوق بین الملل است و یا اینکه حق توسعه در قواعد بین الملل برای کشور‌های مختلف به یک میزان به رسمیت شناخته شده است؟ به این منظور در ابتدا مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تشریح می‌شود.

قطعنامه ۲۲۳۱ چیست؟

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پس از ۱۲ سال گفتگو در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران با اعضای گروه ۱+۵ در تاریخ ۲۳ تیرماه ۱۳۹۴ توسط تیم مذاکره‌کننده از مسؤولان وزارت خارجه به ریاست وزیر امور خارجه محمد جواد ظریف، کشور ایران موفق به توافق هسته‌ای با گروه ۱+۵ گردید. پس از آن این توافق در تاریخ ۲۹ تیر ماه ۱۳۹۴ در شورای امنیت به رأی گذاشته شد که با تصویب آن در آن شورا تبدیل به قطعنامهٔ ۲۲۳۱ شد.

قطعنامه ۲۲۳۱ در تاریخ ۲۰ جولای ۲۰۱۵ صادر شد و هدف آن تأیید مفاد برجام، خاتمه دادن به قطعنامه‌های تحریمی پیشین و ایجاد برخی محدودیت‌های خاص از جمله محدودیت‌های نظامی است. طبق بخش نخست بند هفتم قطعنامه، تمام قطعنامه‌های مرتبط پیشین با تأیید آژانس در خصوص صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران در روز اجرای توافق) لغو خواهند شد. بدین ترتیب، تحریم‌های تسلیحاتی نیز لغو می‌شوند، مگر اینکه طبق سازوکار بند‌های یازدهم و دوازدهم تحریم‌های پیشین دوباره تحمیل شوند. براساس بخش دوم بند هفتم، یک سری محدودیت‌ها طى مواعد زمانی خاص تا روز اختتام کامل تحریم‌ها توسط شورای امنیت و حذف پرونده هسته‌ای ایران از دستور کار شورا که مدت آن ۱۰ سال یا به تأیید آژانس کمتر از ده سال هم خواهد بود (بند هشتم قطعنامه)، در پیوست دوم تحت عنوان بیانیه» پیش بینی شده است.

حقوقدان بین الملل: هیچ تخلفی از سوی جمهوری اسلامی ایران در پرتاب ماهواره نور صورت نگرفته

موضوعی که در خصوص قطعنامه ۲۲۳۱ قابل توجه است، این است که دولت آمریکا قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را با خروج خود از برجام نقض کرده و اساسا نقض آن توسط دولت آمریکا صورت گرفته است!

حسین محمدنبی، وکیل پایه یک دادگستری و حقوقدان حوزه بین الملل در گفتگو با میزان در این زمینه، عنوان کرد: اقدامات آمریکا در طرح چنین مسائلی بیشتر جنبه تبلیغاتی علیه جمهوری اسلامی ایران دارد و از اینکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به چنین توان فنی و علمی بالایی دست یافته اند، ناراحت هستند.

این حقوقدان حوزه بین الملل خاطرنشان کرد: اقدام جمهوری اسلامی ایران در پرتاب ماهواره نور خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ نیست و این ادعا که اقدام ایران در پرتاب ماهواره نور نقض قطعنامه است به هیچ وجه موضوعیت ندارد.

وی بیان کرد: از نظر حقوقی با توجه به خروج آمریکا از برجام اساسا طرح چنین موضوعاتی از سوی آمریکا بی اساس است؛ چرا که دولت آمریکا خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ از برجام خارج شد.

محمدنبی اذعان کرد: از منظر حقوق بین الملل نیز هیچ تخلفی از سوی جمهوری اسلامی ایران در پرتاب ماهواره نور صورت نگرفته است.

به رسمیت شناخته شدن حق توسعه برای کشور‌ها

از طرفی، بر اساس اعلامیه بین المللی حق بر توسعه مصوب ۱۹۸۶ سازمان ملل متحد، حق توسعه برای کشور‌ها به رسمیت شناخته شده است.

در بخش‌هایی از اعلامیه مذکور آمده است:

با تایید این که حق توسعه ازحقوق بشر‌ی است که نمی‌توان آن را از انسان گرفت و این که برابری فرصت برای توسعه امتیازی برای ملت‌ها و افراد است که ملت‌ها را تشکیل می‌دهند.

با به رسمیت شناختن این امر که توسعه یک فرایند فراگیر اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است که هدف آن بهبود مداوم رفاه کل مردم و همه افراد بر مبنای مشارکت فعالانه، آزادانه و معنادار آنان در توسعه و در توزیع عادلانه مزایای ناشی از آن است؛ با یادآوری حق مردمان برای تعیین سرنوشت خود، که بر اساس آن حق دارند وضعیت خود را آزادانه تعیین و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش را پیگیری کنند؛ با توجه به این که صلح و امنیت بین المللی عناصر ضروری برای تحقق حق توسعه هستند؛ مقرر میدارد که همه جنبه‌های حق توسعه تصریح شده در اعلامیه حاضر غیرقابل تقسیم و تفکیک، و وابسته به یکدیگرند و به هریک از آن‌ها باید در چارچوب کل توجه کرد.

همچنین ماده یک اعلامیه بین المللی حق بر توسعه اذعان دارد: حق توسعه از حقوق بشری است که نمی‌توان آن را از انسان گرفت و درنتیجه و براساس آن هر انسان و همه مردمان حق دارند در توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، که در آن‌ها همه آزادی‌های بنیادی و حقوق بشر می‌توانند به طورکامل تحقق یابند شرکت کنند، به آن‌ها کمک کنند و از آن‌ها برخوردار شوند.

با توجه به موارد فوق و با عنایت بر اینکه توسعه علم و فناوری در عرصه هوا-فضا حق قانونی ایران است و ماهواره نور با اهداف صلح آمیز و در راستای سیاست دفاعی و نه تهاجمی ایران است؛ لذا استناد دولت آمریکا به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد یک سفسطه حقوقی است و مبنای قانونی ندارد.

منبع: میزان

انتهای پیام/