خورشید گرفتگی در استان فارس

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، هم زمان با آغاز فصل تابستان و در روز اول تیر، خورشیدگرفتگی جزئی در آسمان ایران رخ داد.

رییس رصد خانه دانشگاه شیراز گفت: خورشید گرفتگی امروز در شیراز از ساعت ۸ و ۵۰ دقیقه صبح قابل مشاهده شد و تا ساعت ۱۱ و ۴۰ دقیقه ادامه دارد.

مصلح با بیان این که حداکثر گرفتگی در شیراز ساعت ۱۰ و ۸ دقیقه و ۶۸ درصد است، افزود: در فارس بیشترین گرفتگی مربوط به جنوب استان با پوشش خورشید حدود ۷۵ درصد است.

او گفت: گرفت حلقوی خورشید از قاره آفریقا آغاز می‌شود و تا اقیانوس آرام به صورت جزئی دیده خواهد شد.

رییس رصد خانه دانشگاه شیراز افزود: بیشترین درصد گرفت خورشید در چابهار و دریای عمان رخ خواهد داد که به ترتیب ۹۸ و ۹۹ درصد از سطح خورشید توسط ماه پوشانده خواهد شد.

مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، این گرفت به ساروس ۱۳۷ تعلق دارد که سی و ششمین گرفت از ۷۰ گرفت خورشید در این دوره، نخستین کسوف و تنها خورشید گرفتگی قابل مشاهده امسال در ایران است.

امکان رصد خورشیدگرفتگی جزیی در سراسر ایران وجود دارد

گرفت حلقوی خورشید امروز تقریبا در مرز کنگو و جمهوری دموکراتیک کنگو آغاز می‌شود، سپس کشور‌های یمن، عربستان و عمان را پیموده و پس از عبور از اقیانوس، وارد جنوب خاک کشور پاکستان شده و سپس از شمال هند عبور می‌کند و از آنجا کشور‌های بوتان، چین و تایوان را پشت سر گذاشته و در دریای فیلیپین در غرب اقیانوس آرام پایان می‌یابد.

بیشترین زمان گرفت حلقوی در شمال هند در مدت زمان ۳۸ ثانیه قابل مشاهده است.

تذکرات مهم برای رصد پدیده زیبای اول تیر

استفاده از عینک‌های مخصوص رصد خورشید برای رصد این پدیده توسط علاقه‌مندان ضروری است و هرگز با چشم غیر مسلح این پدیده رصد نشود.

عتیقی اضافه کرد: علاوه بر آن در صورت رصد این رویداد نجومی با استفاده از تلسکوپ و دوربین دو چشمی و حتی عکاسی نجومی از این رویداد حتما از قبل باید تجهیزات خود را به فیلتر‌های استاندارد از جمله فیلتر مایلار مجهز کرد؛ زیرا نگاه مستقیم به خورشید حتی برای مدت کوتاه بسیار خطرناک است و عواقب جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت.

گرفتگی ماه ۱۵ روز بعد از گرفتگی خورشید

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گفت: دو هفته پس از کسوف اول تیر، در بامداد یکشنبه، ۱۵ تیر امسال ماه گرفتگی از نوع نیمسایه رخ خواهد داد و ایران در منطقه تحت پوشش این گرفت نیست، ضمن آنکه ماه گرفتگی نیمسایه که در نجوم قدیم به آن «خسوف غیر مرئی» می‌گفتند، با چشمان انسان چندان محسوس نبوده و ارزش رصدی ندارد.

به گفته عتیقی، ۵ گرفت خورشید و ماه، در سال ۱۳۹۹ قرار دارد که شامل سه ماه‌گرفتگی و دو خورشیدگرفتگی می‌شود.

او افزود: پس از خورشیدگرفتگی اول تیر و ماه گرفتگی ۱۵ تیرماه امسال، خورشیدگرفتگی بعدی در سال ۱۳۹۹ روز دوشنبه ۲۴ آذر رخ می‌دهد که از نوع گرفت کلی خواهد بود و در آمریکای جنوبی رخ خواهد داد، بنابراین در کشور ایران این پدیده قابل مشاهده نیست.

به فتوای برخی از مراجع تقلید، نماز آیات باید قبل از حداکثر گرفتگی خورشید خوانده شود و بنابر این احتیاط این است که تا قبل از حداکثر گرفتگی نماز آیات را خواند، اما به فتوای برخی دیگر از مراجع، تا قبل از پایان گرفتگی خورشید هم می‌توان نماز آیات را خواند.

کسوف حلقوی چیست؟

با وجود عبور قرص کامل ماه از مقابل دیسک (صفحه) خورشید گاهی اوقات همه صفحه خورشید به طور کامل پوشیده نمی‌شود و گرفت کامل رخ نمی‌دهد و دلیل آن عموما این است که ماه اگر در کمترین فاصله با زمین نباشد، (در اوج زمینی و یا نزدیک به آن باشد) قطر ظاهری ماه کوچکتر از قرص خورشید استو حلقه‌ای از آتش در اطراف دیسک سیاه ماه دیده خواهد شد و از سوی دیگر خورشید در انقلاب تابستانیِ نیمکره شمالی از زمین دور و در انقلاب زمستانی این نیمکره حدود ۵ میلیون کیلومتر به زمین نزدیکتر است؛ که قطر ظاهر مهر تابان در فاصله کمتر به زمین، بزرگتر و در فاصله دورتر از زمین، کوچکتر و بر این اساس شرایط مداری ماه و خورشید نسبت به زمین در نوع کسوف مؤثر است.

به طور کلی علت اینکه برخی اوقات شاهد گرفت حلقوی هستیم، نه تنها به قطر ظاهری ماه بلکه به قطر ظاهری خورشید نیز مربوط است.