تاب هنر صنعت موتابی بعد از قرن‌ها هنوز می‌تابد
حبیب الله هنرمند بفرویی از قدمت،اصالت و در عین حال غریب بودن هنر موتابی می‌گوید.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد، صنایع دستی و هنر در شهرستان میبد دارای تنوع بسیار زیادی است، به طوری که هر کدام از این هنر‌ها تاریخچه چند صد ساله به دنبال خود دارند.
در هر محله‌ای از شهرستان میبد یک هنر و صنعت دستی به جا مانده است که بعضی از این هنر‌ها در حال فراموشی است،اما نام هر محله که به میان می‌آید،ناخوداگاه هنر مردمان قدیمی اش در ذهن می‌نشیند.
هنر زیلو بافی در محله بشنیغان،کاربافی در محله میبد بالا، چلنگری در محله محمودآباد، خراطی سنتی در محله مهرجرد شهرستان میبد و هنر موتابی در شهر بفروئیه از جمله هنرهای دستی است که مردم این دیار از دیرباز به این کار مشغول هستند؛ اما امروزه در گوشه‌ای از شهر بفروئیه تنها یک کارگاه متفاوت به چشم می‌خورد که برای بسیاری از جوانان تازگی دارد.
بفروئیه نامی است که امروزه بیشتر در نام فامیلی مردم به چشم می‌خورد و بسیاری از جوانان و نوجوانان چیزی به نام «هنر موتابی» نشنیده و ندیده اند.
یک کارگاه موتابی،مزین به نام شهید طلبه در شهر بفروئیه هنوز رونق دارد و این هنر در دست یک بازنشسته آموزش و پرورش زنده است. هنر این کارگاه نیز جالب و در عین حال غریب است.
مردی که با دست‌های پینه بسته سعی در اعتلای موتابی و زنده نگه داشتن این هنر دارد، این کارگاه را می‌چرخاند.
با چهره بشاش و خندان، گشاده رویی و گرمی لطف و صفایش به استقبال ما آمد و خودش را «حبیب الله موتاب بفرویی» معرفی کرد و از قدمت و هنرش سخن گفت.
«موتابی از صنایع دستی است که در زمره ریسندگی محسوب می‌شود با این تفاوت که برای ریسندگیِ دستی از دوک و برای موتابی از دستگاه پیچیده‌تری استفاده می‌شود، چرا که در ریسندگی با دوک، پنبه و در موتابی، موی بز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید
او با اشاره به کاربردی بودن این هنر برای جامعه،افزود: مهم‌ترین کاربرد محصول موتابی در بافت چادر عشایر است که با توجه به خاصیتی که موی بز دارد،در فصل گرم سال بافته‌های چادر حالت انبساط پیدا کرده و باعث خنکی هوای داخل چادر می‌شود و در هنگام بارندگی نیز با رسیدن آب به بافت‌های سیاه چادر منقبض‌شده و اجازه ورود آب را به داخل چادر نمی‌دهد.
هنرمند بفرویی،ضمن گلایه از حمایت نکردن و احیا نشدن این هنر،اضافه کرد: زمانی در هر خانه و کوچه‌ای از این شهر موتاب‌های زیادی روزگار می‌گذراندند، اما کم کم صنعت کاشی و سرامیک جای خود را به هنرهای سنتی داد و دیگر جوانان به این هنر رغبتی نشان ندادند.امروز نیز متاسفانه این هنر ماندگار به دست غربت سپرده شده و مسئولین نتوانستند آن را سرپا نگه دارند.
او هدف خود را از احیا این هنر، نشان دادن فرهنگ و هنر گذشتگان دانست و بیان کرد: این هنر در خانواده ما موروثی بود و پدر بزرگ، پدر و عمو‌های بنده،همه به این هنر اشتغال داشتند و کسب روزی حلال می‌کردند.من هم با علاقه‌ای که به این کار داشتم،تصمیم گرفتم میراث آبا و اجدادی را ادامه دهم و نام آن‌ها را زنده نگه دارم.
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان میبد در گفتگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد با اشاره به ثبت ملی رشته موتابی بفروئیه در شاخه مهارت دست بافته‌های سنتی با شماره ۱۰۶۴ در فهرست آثار ناملموس کشور،خاطرنشان کرد: از آنجایی که موتابی هنر دستی بوده و از ارزش هنری زیادی برخوردار است و در گذشته به عنوان یکی از غنی‌ترین صنایع بومی روستای بفروئیه میبد به شمار می‌رفته،حمایت ویژه از این هنر را در دستور کار قرار دادیم.
از جمله این حمایت‌ها اختصاص تسهیلات، مرمت کارگاه آموزشی و شرکت دادن این هنر صنعت در نمایشگاه‌های صنایع دستی است تا با رونق دوباره این هنر، جوانان به این رشته روی آورند و مانند گذشته موتابی را سرآمد کار و پیشه خود بدانند.
موتاب بفرویی هنر نخ ریسی را سرمایه و دسترنجی از پدرانش نام می‌برد و معتقد است: موتابی، با قدمت بیش از دویست سال تا به امروز در منطقه بفروئیه میبد رواج دارد و من از هفت سالگی این کار را آغاز کرده و با تمام سختی‌ها به این هنر ادامه می‌دهم.
آقای هنرمند سختی کار حلاجی تا نبود بازار خرید محصول، روی نیاوردن نسل جدید به یادگیری و یا حتی ادامه این هنر، پایین بودن دستمزد، پرزحمت بودن هنر موتابی و وجود واسطه‌ها و دلال‌ها در خرید این محصول را از جمله عواملی دانست که موجب کم رنگ و در نهایت منسوخ شدن این هنر شده است.
این هنرمند میبدی با اشاره به اینکه کار من تنها تولید نخ سیاه چادر عشایر است،تصریح کرد: با حضور در نمایشگاه‌های بین المللی و ملی، بسیاری از افراد با دیدن این هنر برای اولین بار آن را بسیار جالب می‌دانند. برخی از هم وطنان هم از استان‌های دیگر نیز بیشتر از چادر آماده شده سراغ می‌گیرند که اگر در گسترش کارگاه حمایت شوم قصد دارم در کنار کارگاه موتابی،کارگاه و تولیدی بافت چادر را نیز راه اندازی کنم.
هنرمند موتاب میبدی دسترنج کم این هنر را یکی از دلایل بی رغبتی جوانان به آن برشمرد و یادآور شد: دسترنجی که از این هنر به دست می‌آید خیلی کم است، اما برکت این کار در زندگی بسیار زیاد است؛برکتی که به خوبی در زندگی من آشکار است و من خدا را از این بابت شاکر هستم.
این هنرمند اهل بفروئیه با بیان اینکه برای انجام هر کاری ابتدا عشق و علاقه لازم است و من هم در کار خود این عشق و علاقه را دارم و هرگز از این کار خسته نمی‌شوم،خاطرنشان کرد: سعی دارم با رونق بخشیدن به این هنر، برای علاقه‌مندان و جوانان اشتغال زایی کنم و کارگاه خود را توسعه دهم تا این هنر منحصر به فرد بفروئیه همچنان پا برجا و زنده بماند.
گزارش از: فاطمه دهقانی
انتهای پیام/ ی
در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
شرافتی: رانندگی مینیبوس در «نونخ۵» برای من چالشبرانگیز بود
وزیر آموزش و پرورش خبر داد:
پرداخت معوقات حقالتدریسها تا ۲ هفته دیگر
