خراسان رضوی پایتخت ابریشم‌کشی
شهر بایگ و روستای بسک در تربت حیدریه مهمترین مناطق هنر صنعت ابریشم کشی در خراسان رضوی محسوب می‌شوند و روستای بسک به واسطه همین جایگاه به عنوان روستایی ملی ثبت شده است.
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، ابوالفضل مکرمی فر مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی با بیان این که در خراسان رضوی بیش از سه هزار روستای دارای سکنه وجود دارد که بسک تنها روستایی است که به عنوان روستای ملی صنایع دستی در رشته ابریشم کشی به ثبت رسیده است؛ گفت: بر اساس قانون، این اقدام مقدمه‌ای برای ثبت جهانی این روستای ۳۴۲ نفری و ۱۱۷ خانواری است.
او افزود: روستای بسک علاوه بر آنکه دارای جاذبه‌های طبیعی و گردشگری متنوع است تعداد حدود ۱۰۰ چرخ ابریشم کشی در آن وجود دارد و ۹۵ درصد جمعیت آن به شغل ابریشم کشی اشتغال دارند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی ادامه داد: وجود حدود ۲ هزار کارگاه ابریشم کشی در شهر بایگ و روستای بسک شهرستان تربت حیدریه رتبه نخست کشور را در این عرصه به نام این شهرستان سند زده است.
بیشتر بخوانید
مکرمی فر با اشاره به این که تولید اصلی فرآیند نوغانداری، پیله ابریشمی است که از آن الیاف ابریشم حاصل می‌شود بیان کرد: از میان تمامی تار‌های منسوجات، ابریشم به دلیل ویژگی خاص خود از جمله سبکی، نرمی، مقاومت در نوسانات گرمایی، رنگ پذیری، جاذب رطوبت بودن، عایق پذیری الکتریکی و به طور کلی لطافت، ظرافت و دوام، جایگاه ویژه و ممتازی دارد.
او تصریح کرد: به همین دلیل در دنیا منسوجات ابریشم را ملکه منسوجات می‌نامند و ابریشم به عنوان ماده اولیه در تولید محصولاتی مانند فرش، پارچه، پیراهن، شال گردن، آویز‌های دیواری و تزئینات داخلی منزل استفاده می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی تاکید کرد: روزانه در هر کارگاه ۲ کیلوگرم و سالانه بیش از ۱۱۰ هزار کیلوگرم نخ ابریشم در شهرستان تربت حیدریه تولید می‌شود.
نوغانداری و درآمدافزایی روستاییان
مجید جعفری معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: نوغانداری در حقیقت شغلی مکمل در کنار سایر مشاغل سنتی است که در اقتصاد خانوار‌های روستایی نقش آفرینی می‌کند.
او افزود:چند سالی است که شغل نوغانداری به عنوان یک حرفه قدیمی که نسل به نسل توسط روستائیان حفظ شده است از سوی بسیاری از روستائیان دنبال می‌شود.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: این فعالیت خانگی، اقتصاد روستایی را در برخی فصول سال به ویژه بهار رونق بخشیده است و می‌تواند علاوه بر ایجاد اشتغال برای زنان و افزایش درآمدخانوار روستایی موجب کاهش مهاجرت از روستاها به شهرهاشود.
جعفری بیان کرد: نوغانداری به دلیل ویژگی‌هایی از جمله جنبی بودن و تکمیلی بودن بخش کشاورزی، در کنار سایر مشاغل می‌تواند موجب ایجاد اشتغال و تأمین درآمد برای خانوار‌های روستایی و کشاورز شود لذا برخلاف بی مهری‌های دو دهه گذشته با تلاش دولت در مسیر احیاء و توسعه قرار گرفت.
او تصریح کرد: بی نیازی به سرمایه گذاری فراوان و مزیت نسبی و فرصت انجام این حرفه در اغلب مناطق کشور در کنار سنتی بودن این حرفه و قدمت طولانی آن در فرهنگ باستانی ایران از ویژگی‌های خاص این حرفه است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی تاکید کرد: در حوزه صادرات، محصول نهایی ابریشم یعنی دست‌بافته‌هایی از جمله فرش ابریشمی مورد استقبال و اقبال بیشتری است و بیش از ۹۵ درصد ابریشم تولیدی کشور در حوزه فرش دستباف استفاده می‌شود بنابراین فرش ابریشمی از کالا‌های نفیس و ارزشمند صادراتی است که در جهان نیز یگانه، منحصربه فرد و بسیار مورد علاقه است.
جعفری اظهار کرد: ارزش افزوده در حوزه تولید ابریشم در محصولات نهایی نهفته است و خام فروشی در این زمینه به هیچ وجه معنا ندارد.
برگ توت، کیمیای نوغانداری
رشد و پرورش کرم ابریشم منوط به تامین یک خوراکی منحصر به فرد، ارزان و فراوان در خطه خراسان رضوی و البته با مدعیان فراوان است و آن چیزی نیست جز برگ‌های درخت توت.
یکی از زیباترین جلوه‌های بهار و تابستان در هیاهوی شهر‌ها و سکوت روستاها، درختان سبز توت هستند که نوع نر آن سایه ساری است در معابر و خیابان‌ها و نوع ماده آن با میوه شیرین و مروارید رنگش به جز زیبایی و طراوت، شیره جان خود را نیز به شهروندان و روستائیان عرضه می‌کند.
درخت توت، اما مهمترین نیاز حوزه نوغانداری به منظور پرورش کرم ابریشم نیز محسوب می‌شود، زیرا برگ توت تنها غذای کرم ابریشم است، ولی این نیاز باید از درختان توت نر و بدون میوه تامین شود. موسم بهار و پرورش کرم ابریشم نیاز به استفاده از برگ درختان توت را اوج می‌دهد و اگرچه جعبه‌های تخم نوغان توسط سازمان جهاد کشاورزی توزیع می‌شود، اما این سازمان تعهد و وظیفه‌ای برای تامین برگ توت مورد نیاز فعالان و تولیدکنندگان این بخش ندارد، اما با هدف حمایت و توسعه از این صنعت با توزیع نهال رایگان در بین روستائیان تلاش می‌شود تا نسبت به ترویج و توسعه نوغانداری اقدام شود.
نصیری رئیس اداره توسعه نوغانداری خراسان رضوی در این زمینه گفت: امسال ۶۲ هزار اصله نهال درخت توت در بین متقاضیان توزیع شده است که سهم شهرستان تربت‌حیدریه تعداد هشت هزارنهال بوده است.
او با بیان این که نهال توزیع شده از نوع اصلاح شده ژاپنی است افزود: غیر از این میزان نهال توزیع شده هم اکنون سه هزار و ۴۰۰ هکتار توتستان در استان داریم که در روستاها و نقاط مختلف پراکنده هستند.
رئیس اداره توسعه نوغانداری خراسان رضوی ادامه داد: توزیع نهال رایگان کمک شایانی برای سنوات پیش رو در حمایت از این صنعت است.
منبع؛ ایرنا
انتهای پیام//م.ج
