حیوان خانگی سرگرمی یا مسئولیت پذیری؟!

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، این روز‌ها با افزایش تک فرزندی، اغلب خانواده‌های تک فرزند تلاش می‌کنند حس تنهایی کودک خود را با ورود یک حیوان خانگی پر کنند؛ اما والدین قبل از آنکه بخواهند حیوانی را وارد زندگی کودکان خود کنند باید هدف خود را از آوردن حیوان خانگی برای کودک مشخص کنند.

متأسفانه در برخی خانواده ها آوردن حیوان خانگی برای کودک فقط جنبه سرگرمی دارد اما غافل از اینکه اگر خرید حیوان خانگی برای کودک آگاهانه باشد می تواند پیامدهای تربیتی مثبت غیر از سرگرمی نیز برای کودک داشته باشد.

چرا حیوان خانگی؟

مریم زارعی یک مادر شاغل در خصوص نگهداری حیوانات خانگی می‌گوید: پسر من ۶ سال دارد و به تازگی برای او چند جوجه خریدم، پسرم از سن ۴ سالگی احساس تنهایی داشت و مدام بهانه گیری می‌کرد و از من و پدرش می‌خواست تا برایش حیوان خانگی بخریم، اما من به علت شاغل بودن و این ترس که ممکن بود در نبود ما در خانه اتفاقی برای حیوان بیفتد با پسرم مخالفت می‌کردم.

وقتی با اصرار زیاد پسرم رو به رو شدم در سن ۴ سالگی برای او جوجه خریدم، اما او هیچ حس مسئولیتی نسبت به نگهداری آن‌ها نداشت، پس از مرگ جوجه‌ها دیگر برای پسرم حیوان نخریدم تا اینکه امسال مجدد برایش جوجه خریدم و متوجه شدم با داشتن جوجه‌ها هم سرگرم شده و هم احساس مسئولیت پیدا کرده است.

فاطمه مهدی زاده که خانه دار است درباره حیوان خانگی‌شان می‌گوید: هم من و هم پسرم علاقه زیادی به حیوان خانگی داشتیم، پسرم دوست داشت سگ بگیرد، اما ما به علت سخت بودن شرایط نگهداری سگ با او مخالفت کردیم و در عوض برایش پرنده خریدیم؛ من برای پیشگیری از ابتلا به بیماری قفس پرنده را هر روز تمیز می‌کنم؛ و حس می کنم پسرم مسئولیت پذیرتر شده است. انگار این پرنده بچه اش است و به شدت از آن نگهداری می‌کند؛ اما با وجود پرنده احساس تنهایی پسرم کاملا از بین نرفته و فقط بخشی از بهانه گیری هایش کم شده است.

ایجاد حس مسئولیت پذیری در کودک

اکثر خانواده‌ها بی اطلاع از اینکه بدانند نگهداری حیوان خانگی توسط کودک چه محاسن و معایبی را در بر دارد به تهیه حیوان برای کودک خود اقدام می‌کنند.

برای کسب اطلاعاتی در این باره به روانشناس بالینی مراجعه می‌کنم؛ ملیحه موسوی روانشناس بالینی می‌گوید: در مرحله اول خانواده‌ها باید موارد بهداشتی نگهداری از حیوان را رعایت کنند تا از ابتلا کودک به بیماری‌هایی که از حیوان به انسان منتقل می‌شود جلوگیری کنند.

او می‌افزاید: این امر که کودک با نگهداری حیوان خانگی مسئولیت پذیری را می‌آموزد تا حدودی درست است، این حس مسئولیت پذیری بستگی به سن کودک دارد؛ هر چقدر سن او بیشتر باشد، علاقه اش به نگهداری از حیوان خانگی بیشتر می‌شود و می‌تواند حس مسئولیت پذیری بیشتری نسبت به حیوان خود داشته باشد.

این روانشناس ادامه می‌دهد: حس خوبی که کودک به نگهداری حیوان خانگی دارد و همچنین احساس مسئولیت پذیری به علت آن حس دوست داشتن است که امنیت عاطفی کودک را به همراه دارد.

موسوی بیان می‌کند: امنیت عاطفی به این معنا است که پدر و مادر کودک خود را دوست دارند و به او عشق می‌ورزند، اما کودک به علت نداشتن حس تملک روی خانواده نمی‌تواند آن طور که باید به آن‌ها عشق بورزد، پس امنیت عاطفی او تنها از سوی خانواده تأمین می‌شود.

او تصریح می‌کند: کودک به خاطر احساس تملک روی حیوان و همچنین ابراز علاقه به آن می‌تواند بخش دوم امنیت عاطفی خود را تأمین کند، که این امنیت عاطفی در نهایت منجر به ایجاد حس مسئولیت در کودک می‌شود.

بیشتر بخوانید

• نگهداری از حیوانات خانگی، نشانه‌هایی از تغییر سبک زندگی

این روانشناس بالینی ادامه می‌دهد: خانواده‌ها باید دقت داشته باشند که حیوان خانگی هیچ گاه نمیتواند جای خواهر و برادر را برای کودک پر کند و مسائلی همچون رشد شناختی کودک و تقسیم توجه و... تنها با داشتن خواهر یا برادر صورت می‌گیرد.

موسوی بیان می‌کند: پدر و مادر برای پیشگیری از آسیب‌های روانی پس از مرگ حیوان در کودک باید قبل از خرید حیوان خانگی شناخت عاطفی خود را روی کودک افزایش دهند، آن‌ها باید کودک خود را با توجه به سنش برای مرگ و از دست دادن حیوان خانگی آماده کنند.

او تصریح می‌کند: کودکان به علت قوه‌ی تخیل بالا با حیوان ارتباط برقرار می‌کنند، که این ارتباط وابستگی را به دنبال دارد؛ بنابراین خانواده‌ها باید به کودک خود بیاموزند که وابسته شدن خوب نیست و ممکن است او روزی تمام چیز‌هایی که دوست دارد را از دست بدهد.

کودک و مرگ حیوان خانگی

فاطمه محمدنیا مادر شاغل می‌گوید: پسر ۶ ساله ام چند روز پیش جوجه اش را از دست داد، او جوجه را همراه پدرش به خاک سپرد؛ در واقع پسرم  از مرگ جوجه اش شوکه نشد، اما این سوال را مدام می‌پرسید که جوجه من کجا رفته؟ با جواب دادن من به سوالاتش او پذیرفت که جوجه اش پیش خدا رفته است، ولی با توجه به سنش که سنی است که بیشتر ذهنش درگیر مرگ می‌شود همچنان ذهن او نسبت به این قضیه کنجکاو است.

آذر علیزاده مادر شاغل دیگری می‌گوید: فرزند من دو ساله بود که برایش مرغ مینا خریدم، بعد از مدتی زمانی که ما در سرکار بودیم مرغ مینا مرد؛ هنگامی که به خانه برگشتیم فرزندم با جسد بی جان مرغ مینا در قفس رو به رو شد و شوک شدیدی به او وارد شد به صورتی که تا مدت‌ها به همه می‌گفت ما پرنده‌ای داشتیم که مرد. این حسرت زیاد دخترم باعث شد تا مدت‌ها برایش حیوان خانگی نخرم تا اینکه بعد از مدت ۳ سال برای او جوجه خریدم و متوجه شدم با بالا رفتن سن دخترم پذیرش خیلی از مسائل برای او راحت‌تر شده است.

شناخت حیوان قبل از خرید

سجادی دامپزشک می‌گوید: نگهداری از حیوان خانگی تأثیر خوبی در روحیه کودک و حتی والدین دارد، اما باید توجه داشت که شرایط آپارتمان نشینی، حساسیت‌های کودکان و بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به کودک مشکلاتی را ایجاد می‌کند.

او می‌افزاید: در آپارتمان‌ها نگهداری سگ بسیار مشکل است، زیرا که سگ تحرک و سر و صدای بیشتری دارد البته با آموزش‌های مختلف می‌توان از شدت این سر و صدا‌ها کاست، گربه سانان کمترین سر و صدا را دارند و برای نگهداری در شرایط آپارتمانی مناسب‌تر هستند؛ خزندگان هم شرایطی مشابه با گربه سانان دارند با این تفاوت که بیماری‌های ناشناخته زیادی برای آن‌ها وجود دارد، با این وجود راحت‌تر و بیشتر با فرد اخت می‌شوند.

او می‌افزاید: همستر‌ها و خوکچه‌های هندی با وجود جذابیت، ناقل بیماری به انسان هستند که این امر برای کودکان خطر آفرین است.

این دامپزشک ادامه می‌دهد: برای نگهداری هر حیوانی باید نکات بهداشتی را رعایت کرد، که این موضوع شامل چند بخش است؛ اولین مرحله این است که از نداشتن آلرژی کودک به آن حیوان مطمئن شویم (خصوصا در حیواناتی همچون سگ و گربه که ریزش موی فصلی دارند)، دومین اقدامی که باید انجام دهیم این است که از بیماری‌های قابل انتقال توسط حیوان مدنظر آگاهی پیدا کنیم.

سجادی بیان می‌کند: خانواده‌ها باید مراقب برخورد‌های کودک با حیوان باشند برای مثال مراقب باشند که کودک هنگام تماس با حیوان دست آلوده خود را وارد دهان نکند یا به چشم‌ها و بینی نزند و پس از بازی با حیوان دست‌های خود را بشوید.

او تصریح می‌کند: محل نگهداری و همچنین دفع و ادرار حیوان باید مخصوص و جدا باشد، خانواده‌ها باید مرتب حیوان را استحمام کنند و در صورت داشتن سگ با مو‌های بلند به منظور جلوگیری از انتقال شپش و انگل ها، مو‌های او را شانه کنند.

این دامپزشک در خصوص هزینه‌های خرید و نگهداری حیوانات تأکید می‌کند: هزینه‌ها شامل خرید، واکسن ها، مواد ضد عفونی کننده و تغذیه می‌شود. معمولا موش‌های همستر، آبزیان و ماهی‌های معمولی و پرندگان زینتی همچون فنچ، مرغ عشق و عروس هلندی هزینه‌های کمتری را در بر دارند.

محاسن و معایب

جالب است بدانیم نگهداری از حیوانات خانگی توسط کودک علاوه بر برخی معایب محاسنی نیز در بر دارد؛ وظیفه خانواده‌ها این است که قبل از خرید حیوان خانگی با محاسن و معایب آن آشنایی کافی را پیدا کنند، سپس تصمیم بگیرند که آیا اقدام به خرید حیوانات خانگی درست است یا خیر؟


گزارشگر:رزا اروند

انتهای پیام//ر.ا