موزه‌های مجازی از مؤلفه‌های اثرگذار در نگهداشت میراث فرهنگی

به گزارش حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی طی پیامی، ۲۸ اردیبهشت ماه روز جهانی موزه و میراث فرهنگی را گرامی داشت و نوشت: موزه‌ها با تأکید بر حفظ میراث فرهنگی- تمدنی ایران، عشق به ایران اسلامی و حب وطن را در جامعه جاری و ساری می‌کنند.

متن این پیام بدین شرح است:

موزه نهادی است که به دست انسان با هدف بایگانی، درک و انتقال مفاهیم شکل گرفته و دارای کارکرد‌های متنوع و متعدد برای ثبت، حفظ، تکریم و ترویج میراث فرهنگی است. سیر تغییرات و تحولات در تعاریف و نظام کالبدی نهاد موزه و تأکید بر نقش فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و پژوهشی آن در جامعه، جایگاه موزه‌ها را برای تقویت توسعه و پیشرفت بیش از پیش کرده است.

موزه‌ها با تأکید بر حفظ میراث فرهنگی- تمدنی ایران در تاریخ پر شکوه این سرزمین، عشق به ایران اسلامی و حب وطن را در جامعه جاری و ساری می‌کنند و با برجسته‌سازی از قلل پرافتخار و متنوع تاریخ کشور، نگرش مثبت و روحیه خودباوری را فزونی می‌بخشند و تدبر و تعمق در احوالات گذشته برای عبرت‌های آینده را به مخاطبان هوشمند و فرهنگ‌دوست خود القا می‌کنند.

این مهم در قالب و موضوعات مختلف از جمله موزه‌های ابزار و آلات باستان‌شناختی، مردم شناسی، کتب و نسخ خطی، جواهرات، صنایع فرهنگی و هنری، فرش و ... به مخاطبان عرضه می‌شود که در سال‌های اخیر و با تدبیر و حمایت شورای عالی انقلاب فرهنگی و سایر نهاد‌های کشور موضوعی، چون علم و فناوری نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ لکن هنوز می‌توان از مناظری دیگر به بسط و گسترش کمی و کیفی موزه‌ها اقدام کرد.

انقلاب شکوهمند اسلامی، با جلوه‌های زیبایی از ایثار، نوع‌دوستی، تعاون و پیشرفت زمینه‌های بسیاری برای ثبت تاریخ و نشر ارزش‌های معنوی و انقلابی مهیا کرده‌است که برای انسان سرگشته در مدرنیته حرف‌هایی نو در بر دارد. احیاء فرهنگ ایثار و شهادت با ایجاد محیط معنوی یادآورنده‌ی ارزش‌ها و حقایق سال‌های غرور آفرین دفاع مقدس، دفاع و صیانت از حرم اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) از مهم‌ترین اولویت‌هاست.

موزه‌های مبتنی بر زیست بوم فرهنگ ایرانی اسلامی می‌تواند نقش مهمی در انتقال ارزش‌های اجتماعی و اعتقادات معنـوی جامعه به نسل‌های جوانتر ایفا نماید و از این طریق نیز به انسجام وهمبستگی ملی کمک کند، اما این مهم در گرو شناخت دقیق و علمی نیازها، انگیزه‌ها و هدف‌های مردم به طور عام و مخاطبان موزه به طور خاص است.

شاید تصور آنچه امروز با عنوان موزه می‌شناسیم، در آغاز شکل‌گیری موزه‌ها پدیده‌ای دور از ذهن می‌نمود؛ چرا که تنها توقع افراد از موزه‌ها به نمایش گذاشتن اجسام و برخی اشیای عجیب و غریبی بود که آن‌ها را برای مدتی سرگرم می‌کرد. باگذشت زمان، پیشرفت علوم و تغییراتی که متعاقب آن‌ها در همه شئون زندگی بشر رخ داد، رفته رفته کارکرد موزه را دگرگون و تعریف و عملکرد و ساختار فیزیکی و محتوایی آن را دست‌خوش تحولات بسیار کرد تا آن‌جا که جایگاه ویژه‌ای در حد یک نهاد اجتماعی یافت و متولی امور فرهنگی در جوامع مختلف و سطوح بین‌المللی گردید.

با توجه به سیر پدیدارشناختی و مفهومی که موزه از ابتدا تاکنون داشته است و دور شدن از تعاریف مرسوم و در نتیجه دگرگونی و تحول در عرضه مجموعه‌ها و فضا‌های موزه‌ای، محدودیت‌ها و پیش‌فرض‌ها کم‌اثر شده و از کلیه امکانات حقیقی، مجازی، پلتفرم‌ها و. بهره می‌برد، بر این اساس موزه از ماهیت محدود موزه‌های سنتی فراتر می‌رود.

در این راستا فناوری‌های نو و هوشمندسازی موجب نقش‌آفرینی صنعت شبیه‌سازی، واقعیت‌مجازی و همچنین بازسازی وقایع تاریخی در بستر «واقعیت گسترده» موجب تقویت جهانی و ملموس‌تر میراث موزه‌ای فرهنگی و تمدنی شده است. در عصر حاضر موزه‌های مجازی، باوجود مخالفت‌های بسیاری از اندیشمندان مبنی‌بر اصالت حضور اشیا، به منزله یکی از مؤلفه‌های اثرگذار در توسعه موزه و حفظ و نگهداشت میراث فرهنگی پذیرفته شده است.

روز ۲۸ اردیبهشت روز جهانی «موزه و میراث فرهنگی» فرصت خوبی است که ضمن تقدیر از تلاش‌های همه دست اندرکاران این حوزه، توجه افکار عمومی جامعه و نخبگان به این موضوع اساسی جلب شده و اهالی علم و فرهنگ در توسعه و گسترش موزه‌ها به آموزش، پژوهش، ایده‌پردازی و حمایت بپردازند.

انتهای پیام/