دام کاسبان فنگ‌شویی
فنگ‌شویی در لغت، روشی چینی در ساخت منزل یا راهی برای چیدن لوازم منزل بر اساس اصول تعریف شده است.
«با همسرتون اختلاف سلیقه زیادی در موضوعات مختلف دارین و حرف هم رو نمی‌فهمین؟ برای حل مشکل، رنگ مبل‌هاتون باید عوض بشه»، «افسردگی‌تون شدید و غیرقابل مدیریت شده؟ تعداد بیشتری آینه در خونه‌تون استفاده کنین» و .... شاید شما هم این روزها در شبکه‌های اجتماعی، افرادی را دیده باشید که مدعی هستند با فنگ‌شویی و تغییر دکوراسیون خانه، می‌توان افسردگی را درمان کرد، خوشبختی را به زندگی مشترک آورد، نتیجه کنکور را تغییر داد و.. بعضی از آن‌ها، رنگ و بوی علمی و روان شناسانه هم به این ادعا می‌دهند و در پست‌ها یا صحبت‌هایشان، نام «روان شناسی‌محیطی» را به میان می‌آورند. اما آیا این ادعاها، از مبحث علمی روان‌شناسی نشئت گرفته یا ماجرا چیز دیگری است؟
روان‌شناسی محیطی چیست؟
فنگ‌شویی یا روان شناسی محیطی؟ آیا درباره روان شناسی محیطی و کاربرد آن شنیده‌اید؟ آیا فنگ‌شویی جایگزینی برای روان شناسی محیطی است؟ روان شناسی محیطی، شاخه‌ای از روان شناسی است که رابطه بین انسان و دنیای بیرون را بررسی می‌کند. روان‌شناسی محیطی بر چگونگی تغییر محیط توسط انسان‌ها و تاثیرات تغییر محیط بر تجربیات و رفتار‌های انسان تاکید می‌کند. البته این اصطلاح، محیط را به طور گسترده تعریف می‌کند که شامل محیط‌های اجتماعی، محیط‌های ساخته شده، محیط‌های یادگیری و اطلاعاتی است. روان شناسی محیطی تمام جنبه‌های رفتار و زندگی ذهنی انسان مربوط به محیط اجتماعی و فیزیکی را پوشش می‌دهد.
معنی لغوی فنگ‌شویی چیست؟
فنگ‌شویی در لغت، روشی چینی در ساخت منزل یا راهی برای چیدن لوازم منزل بر اساس اصول تعریف شده است. از نظر مفهومی، فنگ‌شویی یک سیستم متافیزیکی و شبه فلسفی است که هدفش هماهنگ کردن افراد و محیط با یکدیگر است تا بتوان در کیفیت زندگی فرد با تغییر چیدمان خانه، محل کار یا مطالعه و ...، تاثیرات مثبت ایجاد کرد. در چند سال اخیر، طراحی معماری با الهام از ایده‌های فنگ‌شویی در سراسر جهان افزایش یافته و فقط به خانه‌های مسکونی، دفاتر کار، هتل‌ها، رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها و حتی پارک‌ها محدود نمی‌شود.
سودجویی به اسم روان شناسی محیطی
این روزها افراد سودجو به خصوص در فضای مجازی به فنگ‌شویی هجوم آورده‌اند و برای پیدا کردن مشتری بیشتر و اعتبار بخشی به ادعا‌های شان، اسم روان‌شناسی محیطی را در میان صحبت‌های شان به میان می‌آورند که یک علم محسوب می‌شود. این روزها، عده‌ای در حال قالب کردن فنگ‌شویی به جای روان شناسی محیطی هستند. همان‌طور که متوجه شدید، روان شناسی محیطی رابطه بین انسان و محیط را بررسی می‌کند و تاثیراتی که محیط روی انسان می‌گذارد و کاملا علمی است، هر چند شناخته شده نیست یعنی کمتر به آن پرداخته شده است. شاید به همین دلیل است که یک عده آمدند و به راحتی، فنگ‌شویی را به جای روان شناسی محیطی قالب کردند.
فنگ‌شویی هیچ منبع علمی ندارد
فنگ‌شویی سیستمی از گمانه زنی‌ها و باور‌هایی است که تاکنون هیچ دلیل علمی برای ادعاها، اصول و نظریه‌های آن وجود ندارد. فنگ‌شویی لااقل در این شکلی که ما در فضای مجازی می‌بینیم چیزی جز یک شبه علم و خرافات نیست. در جوامع امروزی افرادی با استفاده از فنگ‌شویی به طراحی داخلی برای سلامت جسمی و روانی و افزایش ثروت می‌پردازند. این امر در کشور‌های مختلف به طور فزاینده‌ای از طریق مشاوران فنگ‌شویی و معماری که مبالغ هنگفتی برای تحلیل خود دریافت می‌کنند، پرطرفدار شده است. مثلا فنگ‌شویی می‌گوید با گذاشتن آینه پشت اجاق گاز، ثروت شما ۲ برابر می‌شود؛ آیا عالی نیست؟ حالا سوال این است که اگر این خیال‌پردازی درست باشد، مسئله فقر چرا در کسری از ثانیه قابل حل نمی‌شود؟
استخدام مشاوران فنگ‌شویی توسط خرافی‌ها
هم اکنون، هیچ مدرک علمی وجود ندارد که نشان دهد پیروی از فنگ‌شویی و تغییر دکوراسیون خانه و چیدمان وسایل، تاثیری روی سلامت روان به خصوص اختلالی مانند افسردگی خواهد داشت. این در حالی است که افسردگی خیلی پیچیده‌تر از این است که با فنگ‌شویی و تغییر دکور خانه و ... قابل درمان شود و نباید این اختلال را دست کم گرفت. امروزه مردم در بعضی کشورها، مشاورانی را استخدام می‌کنند که به آن‌ها بگوید چگونه خانه خود را انتخاب کنند و بچینند یا مبلمان خود را در کدام جهت قرار دهند، یا چه نوع چیدمانی برای شما ثروت به ارمغان می‌آورد و .... کاسبان فنگ‌شویی تا جایی پیش رفته‌اند که می‌گویند فنگ‌شویی یک علم است و از خرافی بودن افراد، سوء استفاده کامل را می‌برند. فنگ‌شویی تبدیل به ابزاری برای نیرنگ و فریب شده است.
چرا این طور شد؟
سوالات زیادی وجود دارد درباره این که چرا فنگ‌شویی در پیدا کردن طرفدار تا این حد موفق بوده است در حالی که روان شناسی محیطی کمتر موفق بوده؟ شاید به دلیل این که روان شناسی محیطی کمتر شیک و جذاب است، زیرا هیچ رمز و رازی در عمل آن دخیل نیست و تاثیرات ناگهانی و عجیب و غریبی ندارد که روان شناسان بتوانند با وعده‌های جذاب هر چند بی‌پایه و اساس، آن را معرفی کنند. دستور‌های روان شناسی محیطی مبتنی بر روش‌های علمی است، در حالی که فنگ‌شویی بر حدس و گمان تکیه دارد و داده‌های تجربی قابل اعتماد و سیستماتیک ارائه نمی‌دهد.
منبع: خراسان
