عزم دولت برای افزایش ۲ برابری ذخایر پالایشگاه گاز سرخس‌خراسان رضوی
شرکت پالایش گاز شهید هاشمی‌نژاد به عنوان تولیدکننده گاز طبیعی گنجینه عظیمی از انرژی در شمال شرق ایران است.
شرکت پالایش گاز شهید هاشمی‌نژاد سرخس، در ۱۸۰ کیلومتری شمال شرق مشهد، که بیشتر با نام "خانگیران" معروف است، با تولید روزانه ۲ هزار تن گوگرد، قطب تولید گوگرد در خاورمیانه شناخته می‌شود که علاوه بر گوگرد، تولیدکننده گاز طبیعی، مایعات گازی و دیگر فرآورده‌ها از مخازن گازی این منطقه است.
پالایشگاه گاز خانگیران در دهه فجر سال ۱۳۶۲ به دست رهبر معظم انقلاب، که در آن زمان رئیس جمهور بودند، افتتاح و نام شهید هاشمی نژاد بر آن گذاشته شد. این پالایشگاه، گاز مصرفی استان‌های خراسان رضوی، شمالی، جنوبی، گلستان، مازندران و بخشی از سمنان را تامین می‌کند.
کاهش خام‌فروشی در پالایشگاه سرخس
یحیی فیضی مدیرعامل شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد سرخس گفت: مخازن گازی منطقه خانگیران شامل سه مخزن گاز شیرین با ظرفیت تولید ۱۷ میلیارد متر مکعب و یک مخزن گاز ترش عظیم با ظرفیت تولید ۵۵۰ میلیارد متر مکعب است.
او افزود: برداشت از منابع گاز شیرین خانگیران در سال ۱۳۵۲ با سه حلقه چاه و بهره‌برداری از مخزن گاز ترش مزدوران در سال ۱۳۶۲ و هم‌زمان با راه‌اندازی پالایشگاه گاز شهید هاشمی‌نژاد با حفر ۶ حلقه چاه آغاز شد.
مدیرعامل شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد سرخس با اشاره به برنامه‌های تولید در حوزه انرژی ادامه داد: دولت سیزدهم از ابتدای کار تصمیم گرفت تا فعالیت‌های دانش‌بنیان را با جدیت مضاعفی پیگیری کند، بر همین اساس امسال و در جریان سفر یازدهم فروردین رییس جمهور به سرخس ۲ کارخانه مجتمع گوگردی شهید سلیمانی پالایشگاه به بهره برداری رسید.
فیضی بیان کرد: هدف از فعالیت این ۲ کارخانه، کاهش خام‌فروشی گوگرد و توسعه زنجیره آن در کشور با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و از محل گوگرد تولیدی پالایشگاه خانگیران است.
او تصریح کرد: محصولات و ارزش افزوده گوگرد دانه‌بندی‌شده با ایجاد ارزش افزوده ۱۵ دلار به ازای هر تن، کود بنتونیتی با ایجاد ارزش افزوده سه برابری نسبت به گوگرد کلوخه و گوگرد میکرونیزه نیز با ایجاد ارزش افزوده هشت برابری نسبت به گوگرد کلوخه همراه است. مازاد گوگرد این پالایشگاه به کشور‌های چین، هند و پاکستان و میعانات گازی آن به افغانستان صادر می‌شود.
مدیرعامل شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد سرخس تأکید کرد: مجتمع گوگردی سردار شهید سلیمانی شامل چهار کارخانه است که از این تعداد ۲ کارخانه پیش‌تر به بهره‌برداری رسیده بود و ۲ کارخانه نیز با سرمایه گذاری سه میلیارد ریالی و ۲.۵ میلیون یورویی بخش خصوصی در جریان سفر رییس جمهور، مورد بهره برداری قرار گرفت.
فیضی اظهار کرد: در کنار این پالایشگاه، پارک گوگردی شهید سلیمانی نیز ایجاد شده است که هم اکنون چهار شرکت در آن فعال هستند و گوگرد تولیدی پالایشگاه را به صورت مذاب دریافت و از آن محصولاتی مانند گوگرد گرانول، گوگرد پاستیل و کود بنتونیت پاستیل تولید می‌کنند. اخیرا یکی از شرکت‌ها به دنبال تولید گوگرد میکرونیزه است که فناوری آن خاص و در اختیار شرکت‌های اروپایی است. در بخش گوگرد تقاضای سرمایه‌گذاران چشمگیر است که متقاضی واگذاری زمین و تامین خوراک برای تولید مواد با ارزش افزوده هستند.
افزایش ظرفیت تولید
محمد فرزانه‌مقدم مدیر مهندسی و توسعه شرکت پالایش گاز شهید هاشمی‌نژاد سرخس گفت: در جریان سفر استانی رئیس جمهور در فروردین امسال همچنین مصوب شد مرحله دوم طرح ذخیره‌سازی گاز شامل حفر ۲۸ حلقه چاه، سه ردیف کمپرسور تزریق، ۲ واحد نم‌زدایی و مولد‌های گازی مربوط به آن طی ۲ سال به انجام برسد که بر این اساس ظرفیت ذخیره‌سازی گاز از سالانه ۲۰۴ میلیارد مترمکعب به ۲ برابر افزایش خواهد یافت.
او افزود: از مجموع ۲۸ حلقه چاه، چاه اول در حال حفاری است، چاه دوم در مرحله نصب دکل حفاری است و چاه‌های سوم و چهارم آماده شده تا دکل حفاری روی آن‌ها نصب شود و پیشرفت طرح تاکنون ۹،۶ درصد است.
مدیر مهندسی و توسعه پالایشگاه شهید هاشمی نژاد سرخس ادامه داد: همچنین از آغاز دولت سیزدهم اقدامات دیگری در خصوص بومی سازی دستگاه‌ها و مواد مصرفی پالایشگاه انجام شده که بومی سازی مواد شیمیایی مصرفی نظیر مواد رهاسازی، کاتالیست تیتانیوم بالا و فرآیند تغلیظ گاز اسیدی شامل طراحی، خرید، اجرا و راه اندازی از جمله آن‌ها است که به ترتیب ۲۶۰ هزار دلار، ۴۷۰ هزار دلار و ۴۰ میلیون دلار در کاهش خروج ارز موثر است.
فرزانه مقدم با اشاره به اینکه طرح تغلیظ گاز اسیدی نیز دهم آبان امسال راه اندازی شد، بیان کرد: کاهش انتشار آلاینده به محیط به میزان ۲۲ هزار تن در سال، کاهش سالانه مصرف سوخت به میزان ۱۲ میلیون مترمکعب و کاهش تولید پسماند کاتالیست به میزان ۱۱۰ تن در سال از دستاورد‌های زیست محیطی این طرح است.
او تصریح کرد: با افتتاح طرح تغلیظ گاز اسیدی در پالایشگاه سرخس، ۷۰۰ میلیارد ریال سودآوری در سال با تولید و فروش ۲۰۰ هزار تن co ۲، همچنین ۲۲۰ میلیارد ریال سودآوری سالانه با فروش ۱۱ هزار تن گوگرد و ۵۴۰ میلیارد ریال سودآوری با کاهش ۱۲ میلیون مترمکعب مصرف سوخت حاصل می‌شود که طراحی، ساخت و راه اندازی این واحد توسط مهندسان داخلی به انجام رسیده است.
پالایش و محیط زیست
پایش زیست محیطی مراکز صنعتی و پالایشگاهی و بررسی منظم تغییرات ایجاد شده در محدوده آن‌ها اهمیت بسیاری دارد که در این راستا استفاده از پهپاد، به دلیل کوچک بودن، مصرف سوخت کم و همچنین کم بودن هزینه مورد نیاز برای ساخت و در عین حال کارآیی بسیار بالا، مورد استقبال واقع شده است و پالایشگاه شهید هاشمی نژاد سرخس نیز استفاده از این تجهیزات را برای پایش محیط زیست این شرکت از سال ۹۹ آغاز کرده است.
اسماعیل قادری رئیس واحد ایمنی، بهداشت و محیط زیست شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد در این خصوص گفت: پالایشگاه خانگیران سرخس به عنوان نخستین شرکت در مجموعه عظیم صنعت گاز است که از تیرماه ۹۹ اقدام به برنامه‌ریزی و استفاده از خدمات پهپادی برای نظارت زیست محیطی کرده است.
او افزود: بسیاری از تهدید‌های زیست محیطی، تخریب منابع و آلودگی‌های ایجاد شده در زمین، نتیجه فعالیت‌های غیرمنطبق با شیوه نامه‌های محیط زیست و عدم شناسایی به موقع آنهاست و در راستای حفاظت هر چه بیشتر از محیط زیست اطراف پالایشگاه، استفاده از فناوری‌های روز را با مشارکت کارکنان و سازمان‌های مردم نهاد در دستور کار قرار داده‌ایم.
رئیس واحد ایمنی، بهداشت و محیط زیست شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد ادامه داد: از خدمات پهپاد برای کنترل و مدیریت آلاینده‌های زیست محیطی، پایش و حفاظت از محیط زیست، پایش کانون‌های ایجاد گرد و غبار، شناسایی مسیل سیلاب‌های حاصل از بارندگی، پایش مراتع اطراف پالایشگاه، شناسایی مراتع خشک شده و مستعد آتش سوزی، پایش آب بندها (میزان آب ارسالی به آب بندها)، بررسی و مدیریت فضای سبز و در نهایت کنترل جایگاه‌های مخصوص جمع‌آوری موقت پسماند‌ها و محوطه دفن آن‌ها استفاده می‌شود.
شرکت پالایش گاز شهید هاشمی‌نژاد با توجه به ظرفیت‌های گسترده‌ای که در بخش‌های مختلف دارد در دوره‌های متعدد جایزه سرآمدی و بهبود مستمر صنعت گاز را در بین پالایشگاه‌های گازی کشور دریافت کرده است و با طرح‌های توسعه‌ای دولت، نقش این پالایشگاه در خدمت رسانی به استان‌های مختلف بیش از پیش نمایان خواهد شد.
منبع: ایرنا
