تایید ارتباط ژنتیکی بین میگرن و سطح قند خون

میگرن و ویژگی‌های مرتبط با گلوکز مانند انسولین ناشتا و دیابت نوع ۲ به طور گسترده‌ای به عنوان اختلالات همراه رایج شناخته می‌شوند، اما اکنون دانشمندان یک پیوند ژنتیکی مشخص یافته‌اند که می‌تواند حوزه جدیدی از درمان را برای این اختلالات ناتوان کننده ایجاد کند.

پژوهشگران دانشگاه فناوری کوئینزلند استرالیا، ژن‌های مرتبطی را کشف کرده‌اند که در بسیاری از مبتلایان به میگرن و سردرد مشاهده می‌شود، همچنین با ویژگی‌های قند خونی (گلیسمی) مبارزه می‌کنند که مشکلات سلامتی را به همراه دارد.

میگرن اختلالی است که ابتدا به صورت سردرد بروز می‌کند. از ویژگی‌های آن سردرد‌های ملایم یا شدید پی‌درپی است و غالباً با علائمی در دستگاه عصبی خودگردان همراه است. معمولاً این سردرد بر نیمی از سر تأثیر می‌گذارد و ماهیتی ضربان‌دار دارد و از دو تا ۷۲ ساعت ادامه دارد.

علائم همراه با میگرن می‌تواند شامل حالت تهوع،  استفراغ،  نورهراسی (فوتوفوبیا به معنای افزایش حساسیت به نور) و پرشنوایی (هایپر اکوزیس به معنای افزایش حساسیت به صدا) باشد و درد آن به طور کلی با بالا رفتن فعالیت بدنی افزایش می‌یابد.

بیش از یک سوم افراد مبتلا به سردرد‌های میگرنی، نشانه‌های پیش‌درآمدی آن را دریافت می‌کنند که نوعی اختلالات گذرای دیداری، حسی، زبانی یا حرکتی است که نشان می‌دهند سردرد میگرنی به زودی شروع خواهد شد.

تخمین زده می‌شود که میگرن بیش از ۱۰ درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و تقریباً سه برابر بیشتر در زنان شیوع دارد.

عوامل خطر متعددی بین میگرن که یک اختلال عصبی ناتوان کننده است و ویژگی‌های مرتبط با گلوکز مانند مقاومت به انسولین، سطح انسولین بالا، سطح قند خون پایین و دیابت نوع ۲ مشترک است.

در بسیاری از مطالعات متمرکز بر علل و الگو‌های این بیماری در جمعیت‌های مختلف، میگرن و صفات قند خون به طور همزمان مشاهده شده است. مشاهده رابطه بین این دو نشان می‌دهد که آن‌ها تحت تأثیر ژنتیک، محیط یا ترکیبی از هر دو هستند.

ارتباط ژنتیکی میان این دو ناشناخته باقی مانده بود تا اینکه اکنون محققان ژنتیک در دانشگاه فناوری کوئینزلند استرالیا، وجود گونه‌های ژنتیکی و ژن‌هایی را تأیید کرده‌اند که در چندین صفت مشترک هستند.

دیل نیهولت، استاد مرکز ژنومیکس و سلامت شخصی دانشگاه کوئینزلند می‌گوید: در سال ۱۹۳۵، میگرن به عنوان یک «سردرد قند خونی» توصیف می‌شد. ویژگی‌های گلیسمی مانند مقاومت به انسولین، انسولین بیش از حد، سطح قند خون پایین و دیابت نوع ۲ با میگرن و سردرد مرتبط هستند.

این یافته‌ها پس از آن به دست آمد که پژوهشگران، ژنوم هزاران بیمار مبتلا به میگرن را تجزیه و تحلیل کردند تا ببینند آیا می‌توان یک پیوند ژنتیکی را استخراج کرد. آن‌ها تجزیه و تحلیل صفات متقابل را برای شناسایی مناطق ژنومی مشترک، جایگاه‌ها، ژن‌ها و مسیر‌ها انجام دادند، سپس آن‌ها را برای تشخیص روابط آزمایش کردند.

رفیق الاسلام پژوهشگر دانشجوی مقطع دکتری در دانشگاه کوئینزلند می‌گوید: از ۹ ویژگی گلیسمی که بررسی کردیم، یک همبستگی ژنتیکی قابل‌توجه برای انسولین ناشتا (سطح انسولین خون) و هموگلوبین گلیکوزی با میگرن و سردرد پیدا کردیم، در حالی که گلوکز دو ساعته فقط با میگرن ارتباط ژنتیکی داشت.

وی افزود: ما همچنین مناطقی را یافتیم که حاوی عوامل خطر ژنتیکی مشترک بین میگرن و انسولین ناشتا، گلوکز ناشتا و هموگلوبین گلیکوزی و برای سردرد، مناطق مشترک با گلوکز، انسولین ناشتا، هموگلوبین گلیکوزی و سطح بالای انسولین ناشتا هستند.

همپوشانی ژنتیکی یک گام مهم رو به جلو در درک چگونگی بروز میگرن و ویژگی‌های گلیسمی مرتبط با آن است و راه‌های هیجان‌انگیز جدیدی را برای مداخلات پزشکی باز می‌کند.

نیهولت می‌گوید: ما با شناسایی همبستگی‌های ژنتیکی و جایگاه‌ها و ژن‌های مشترک در تجزیه و تحلیل‌های خود، ارتباط عِلّی آن‌ها را استنباط کرده‌ایم، بنابراین درک رابطه بین میگرن، سردرد و ویژگی‌های قند خون را تأیید کرده و بهبود بخشیده‌ایم.

این مطالعه برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان که از این بیماری رنج می‌برند و همچنین کسانی که با درمان این بیماری مرتبط هستند، خبری خوشایند است.

الاسلام گفت: یافته‌های ما راه‌هایی برای توسعه استراتژی‌های درمانی جدید برای مدیریت ویژگی‌های قند خون در بیماران مبتلا به میگرن و سردرد، به ویژه افزایش سطح سطح بالای انسولین ناشتا برای محافظت در برابر سردرد فراهم می‌کند.

منبع: نیواطلس