رژیم غذایی مناسب برای بیماران مبتلا به دیابت

زینب آزاده کارشناس واحد بهبود تغذیه منطقه بهداشت و درمان مشهد مرغاب اظهار کرد: افزایش مزمن سطح قند خون در بدن به عنوان دیابت شناخته می‌شود. این بیماری به طور کلی به ۳ دسته دیابت نوع یک، دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری تقسیم می‌شود.

او ادامه داد: ۹۰ درصد بیماران دیابتی، مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند و علت بروز دیابت نوع ۲ در افراد، پاسخ ندادن مناسب گیرنده‌های سطح سلول‌ها به انسولین موجود در خون است که مقاومت به انسولین نامیده می‌شود.

کارشناس واحد بهبود تغذیه منطقه بهداشت و درمان مشهد مرغاب افزود: افراد دارای سابقه خانوادگی دیابت، افراد دچار چاقی و اضافه وزن با تغذیه نامناسب و فعالیت ناکافی، افراد با سابقه دیابت بارداری، سابقه فشار خون و چندین پیش زمینه دیگر، ممکن است به دیابت نوع ۲ مبتلا شوند. به طور معمول در سنین بالاتر و میانسالی علائم آن شروع می‌شود.

او اضافه کرد: دیابت، یک بیماری پیش رونده است؛ یعنی به مرور زمان با علائم خفیف پیش دیابتی شروع می‌شود و اگر کنترل نشود، ممکن است تا کمای دیابتی پیش برود.

آزاده تصریح کرد: افرادی که دچار اضافه وزن و دیابت هستند، باید برای کاهش وزن تلاش کنند، زیرا نخستین گام برای کنترل دیابت نوع ۲، درمان اضافه وزن است. 

او گفت: کاهش وزن می‌تواند به بدن فرد برای استفاده بهتر از انسولین کمک کند تا بتواند سطح قند خون را در محدوده طبیعی نگه دارد. بهتر است قبل از شروع هر نوع برنامه کاهش وزن، فرد با متخصص تغذیه و نیز پزشک خود صحبت کند.

چند پیشنهاد برای شروع برنامه غذایی سالم

کارشناس واحد بهبود تغذیه منطقه بهداشت و درمان مشهد مرغاب بیان کرد: یک رژیم غذایی متعادل و متنوع از همه مواد مغذی خوب داشته باشید (طبق هرم غذایی سالم).

او با بیان اینکه چربی‌های رژیم غذایی خود را محدود کنیم، افزود: از روغن‌های سالم نظیر روغن زیتون و روغن کنجد استفاده کنیم. مصرف روغن جامد، دنبه، کره، روغن حیوانی و لبنیات پرچرب توصیه نمی‌شود.

آزاده تصریح کرد: از منابع غذایی حاوی فیبر بیشتر مانند سبزی‌های تازه، مغزدانه ها، عدس، لوبیا و سایر حبوبات، نان‌های سبوس دار و میوه‌های تازه استفاده کنیم، اما آب میوه‌ها را محدود کنیم، زیرا قند زیادی دارد. فیبر‌ها به منظم بودن کارکرد روده نیز کمک می‌کنند، همچنین، فیبر‌ها در کنترل سطح قند خون تأثیرگذار هستند.

او گفت: برخی از کالری‌ها نیز باید از غذا‌های پروتئینی تأمین شود. منابع سالم پروتئینی شامل انواع گوشت‌ها از جمله گوشت دام، گوشت پرندگان و غذای دریایی، تخم مرغ، سویا، حبوبات و لبنیات هستند.

کارشناس واحد بهبود تغذیه منطقه بهداشت و درمان مشهد مرغاب ادامه داد: تغییر دیگری که در رژیم غذایی ایجاد می‌شود، الگوی وعده‌های غذایی است که باید در وعده‌های غذایی کم حجم و مکرر غذا میل شود. وعده‌های غذایی کوچک با مقدار زیادی پروتئین یا میان وعده با کربوهیدرات پیچیده نیز مناسب است.

او اضافه کرد: ضروری است کربوهیدرات مصرفی روزانه در ۳ وعده غذایی اصلی در ۲ تا ۴ میان وعده تقسیم شود. اغلب میان وعده آخر شب (نظیر شیر) برای پیشگیری از افت قند خون و افزایش سطح کتون در نیمه شب موردنیاز است.

آزاده بیان کرد: باید فعالیت بدنی داشته باشیم. ورزش همراه با رژیم غذایی به شما در کنترل قند خون کمک می‌کند. در صورت جریان خون ضعیف یا مشکلات قلبی، لازم است قبل از شروع یک برنامه ورزشی با پزشک مشورت شود.

بیماران مبتلا به دیابت باید از مصرف کدام مواد غذایی پرهیز کنند؟

او افزود: بیماران مبتلا به دیابت باید از مصرف کدام مواد غذایی باید از مصرف مواد غذایی با سدیم بالا مانند غذا‌های شور، کالباس، سوسیس، پنیر پیتزا، چیپس، پفک و غذا‌های کنسروی پرهیز کنند. 

کارشناس واحد بهبود تغذیه منطقه بهداشت و درمان مشهد مرغاب گفت: مواد غذایی پر چرب حاوی کلسترول بالا و یا اسید‌های چرب ترانس مانند لبنیات پرچرب، کره، خامه، غذا‌های سرخ شده، گوشت‌های قرمز پرچرب و روغن جامد از دیگر مواردی است که بیماران مبتلا به دیابت باید از مصرف آن پرهیز کنند.

او تصریح کرد: مواد غذایی حاوی قند‌های ساده همچون قند و شکر، عسل، مربا، انواع شیرینی ها، نوشابه‌های گازدار، انواع بستنی و آبمیوه‌های تجاری نیز باید از برنامه غذایی بیماران مبتلا به دیابت حذف شود.

فرد مبتلا به دیابت باید کدام مواد غذایی را در رژیم غذایی خود بیشتر مصرف کند؟ 

آزاده اضافه کرد: همه سبزی‌ها به ویژه انواع تیره رنگ و برگ دار، مصرف متعادل میوه ها، حبوبات، نان‌های سبوس دار مانند نان سنگک، شیر و ماست کم چرب، روغن زیتون و گردو و ماهی و غذا‌های دریایی از جمله غذا‌هایی است که فرد مبتلا به دیابت باید در رژیم غذایی بکار گرفته و بیشتر مصرف کند.