باشگاه خبرنگاران جوان - قدس که از دیرباز تاکنون نام‌های متعددی داشته (همچون یبوس، اورشلیم، ایلیا، بیت المقدس و قدس) از باستانی‌ترین شهر‌های خاورمیانه و بلکه جهان محسوب می‌شود که قِدمت آن بیش از ۵۰ قرن تخمین زده می‌شود و مهد ادیان آسمانیِ یهود و مسیحیت بوده و نزد مسلمانان نیز قداست و اهمیت ویژه‌ای دارد؛ چرا که محل معراج رسول خدا (ص) بوده و خداوند در سوره اِسرا چنین فرموده است: «پاک و منزه است خدایی که بنده اش (پیامبر اسلام «ص») را شبانه از مسجدالحرام به مسجد الاقصی (در قدس) که پیرامونش را مبارک گردانده‌ایم، حرکت داده تا بخشی از آیات و نشانه‌های ما را به او نشان دهیم. او (خداوند) شنوا و بیناست.» (سوره اسراء، آیه ۱).

از نام‌های این شهر باستانی، می‌توان به «یبوس» اشاره کرد که به فرقه‌ای از کنعانی‌ها با این نام (یبوسیان) انتساب دارد. برخی از مورخان و باستان شناسان را باور آن است که یبوسیان کسانی هستند که قدس را در حدود ۳ هزار سال پیش از میلاد مسیح، تاسیس نمودند و این شهر، به نام سازندگان و بنیان گذاران آن نامیده شده و بدان مشهور بوده است.

در زمان یعقوب (ع)، خاندان وی (بنی اسرائیل) به مصر هجرت کرده و فرزندان و نوادگان وی حدود ۴ قرن در مصر می‌زیستند. پس از پیامبری حضرت موسی (ع) و عدم ایمان فرعون (پادشاه مصر) و بیشتر مصریان به پیامبری ایشان با وجود معجزات و نشانه‌های بسیار روشن، خاندان اسرائیل به رهبری موسی (ع) و به دستور خداوند، مصر را ترک کرده و راهی سرزمین کنعان (فلسطین) شدند و فرعون و لشکریانش در دریای سرخ غرق گشتند.

حضرت موسی بن عمران (ع) از پیامبران اولو العزم و والامقامی است که در تاریخ بنی اسرائیل نقش ویژه‌ای در نجات دودمان یعقوب (ع) از ستم و بیداد فرعون (رامسس دوم) ایفا نموده و آنان را از مصر به سرزمین فلسطین کوچ داده است.

پس از آنکه حضرت موسی (ع) در سرزمین «موآب» وفات یافت، یوشع بن نون (ع) جانشین وی گردید. از مهمترین حوادث عصر یوشع (ع)، نبرد با اُمُوری‌ها در این دوران بوده که با دعای یوشع (ع)، خورشید غروب نکرد (و از حرکت باز ایستاد) و غروب آن، حدود یک روز به تعویق افتاد؛ حادثه‌ای که مانند آن (در میان بنی اسرائیل)، دیگر تکرار نشد و خداوند دعای پیامبرش را اجابت فرمود و معجزه‌ای شگفت انگیز محسوب می‌شود.

دوران پس از حضرت موسی (ع) در تاریخ بنی اسرائیل، به عصر قاضیان شهرت دارد. دورانی که وفات یوشع بن نون (یشوع) جانشین حضرت موسی (ع) آغاز شده و تا دوران پادشاهی شائول (عصر پیامبری صموئیل) ادامه دارد.

شهر قدس که همواره مردم کنعانی را در خود جای داده و یهودیان در آن، مهاجر بوده‌اند، در عصر داود (ع) و سلیمان (ع) به جایگاه والایی دست یافت و نقطه اوج آن محسوب می‌گردد. به دیگر سخن، یهودیان هیچ زمان (به استثنای دوران ۷۴ ساله حکومت داود و سلیمان علیهما السلام)، حاکم قدس نبودند و بر این سرزمین تسلط نداشته‌اند. پس از وفات سلیمان (ع) پادشاه و پیامبر مقتدر بنی اسرائیل، حکومت آنان در این سرزمین به دو قسمت تبدیل شد: سرزمین جنوبی که سرزمین یهودا نامیده می‌شد با پایتختی اورشلیم و سرزمین شمالی با پایتختی نابلس. کلمه «صهیون» (که جریان سیاسی و تندرو صهیونیسم از این نام گرفته شده) نیز نام کوهی است در شرق قدس که داود (ع) بر آن چیرگی یافته و قصر خود را بر آن بنا کرد. با گذر زمان و افزایش اختلاف میان یهودیان، اقتدار آنان نیز رو به کاهش نهاد تا اینکه اتفاقی سهمگین در تاریخ یهود رخ داد: اِشغال سرزمین و بیرون راندن یهودیان و به آتش کشیدن تورات و دیگر مقدسات آیین یهود توسط بابلیان.

با اشغال این منطقه توسط «نبوکد نصر»، پیروان آیین یهود گرفتار سختی و رنج بسیاری شده و به بابل کوچانده شدند و از دوران‌های سیاه در تاریخ بنی اسرائیل محسوب می‌گردد.

این دوران با روی کار آمدن کوروش هخامنشی، به سر آمد و دوران مجد آنان دوباره آغاز شد. در سال ۵۸۶ پیش از میلاد، کوروش بر این منطقه چیرگی یافت و با یهودیان از درِ مهربانی و مدارا درآمد. تا پایان دوران هخامنشی، این منطقه در اختیار پارسیان و هخامنشیان بود و یهودیان نیز از هخامنشیان حمایت می‌کردند، تا اینکه اسکندر مقدونی، بر داریوش سوم (واپسین پادشاه هخامنشی) فایق آمد و در سال ۳۳۲ پیش از میلاد، بر این منطقه چیره گردید. در سال ۶۳ پیش از میلاد، رومیان اورشلیم را تصرف نموده و در سال ۱۳۵ پیش از میلاد، امپراطور «هادریانوس» این شهر را ویران کرد.

منطقه شام (به ویژه فلسطین و اردن) به منطقه نزاع و درگیری میان ایرانیان و رومیان تبدیل شده بود، گاهی در اختیار رومیان و گاه در تصرف ایرانیان و پارس‌ها قرار می‌گرفت. در سال ۱۵ پیش از میلاد، حضرت مریم (س) در این شهر (قدس) متولد شد و تحت حمایت و تربیت حضرت زکریا (ع) از آخرین پیامبران بنی اسرائیل تربیت یافت و در محل عبادت یهودیان به عبادت و راز و نیاز با خداوند مشغول بود. خداوند روح خود را در رَحِم مریم (س) قرار داده و او بدون ازدواج و به شکلی معجزه آسا، باردار می‌شود و عیسی مسیح (ع) را که پیامبری اولو العزم و دارای کتاب آسمانی است، به دنیا می‌آورد. (سوره مریم، آیات ۳۴- ۱۷). زکریا (ع) نیز صاحب پسری به نام یحیی (ع) گردید که در میان یهودیان از حضرت عیسی (ع) دارای شهرت بیشتری است؛ چرا که فرزند پیامبرشان زکریا (ع) بوده و یهودیان، پیامبری عیسی (ع) را نپذیرفتند.

یحیی (ع) در زمان بَطلمیوس زمانی که در سن جوانی قرار داشت، به دستور او به شهادت رسید. علت دلخوری بطلمیوس از این پیامبر بزرگ آن است که حاکم فلسطین (بطلمیوس) قصد داشت با فرزند برادرش ازدواج کند، اما یحیی (ع) تصریح کرد ازدواج با محارم در دین حرام است؛ از این رو آن زنی که حاکم قصد ازدواج با او را داشت، کینه یحیی (ع) را به دل گرفت و از بطلمیوس می‌خواهد او را به قتل رساند. حاکم نیز دستور داد لشکرش به حرکت درآید و پیامبر خدا را به قتل رسانند.

پس از ظهور اسلام، قدس نیز دستخوش تغییراتی قرار گرفت و پس از شکست رومیان از ارتش مسلمانان در نبرد «یرموک»، راه دستیابی پیروان اسلام به قدس آسان گردید و در سال ۱۵ هجری، خلیفه دوم وارد این شهر گردید و به مردمش نیز امان داد. پس از استیلای مسلمانان بر این منطقه، خلفای راشدین، اموی، عباسی، حکومت طولونی، اِخشیدی، فاطمی و سلجوقیان بر این منطقه حکمرانی نمودند.

در سال ۴۹۲ هجری (۱۰۹۹ میلادی)، اروپاییانِ متعصب در جریان نبرد‌هایی که به «جنگ‌های صلیبی» مشهور گردیده، قدس را با خشونت بسیار اشغال نموده، ویرانی بسیاری ایجاد کرده و مرتکب جنایات مشمئز کننده‌ای گردیدند و حُرمت، قداست و جایگاه دینی و مذهبی آن را نیز پاس نداشتند، رفتاری که با تسامح، مدارا و رفتار محترمانه مسلمانان نسبت به مسیحیانِ ساکن این منطقه در تضادی آشکار قرار داشت.

در سال ۵۸۳ هجری (۱۱۸۷ میلادی)، صلاح الدین ایوبی در نبرد حِطِّین توانست بر صلیبیان پیروز شده و قدس و سرزمین فلسطین را باز پس گرفته و از ستم صلیبیان برهاند. پس از این رویداد، قدس همواره تحت حاکمیت و سیطره مسلمانان قرار داشت تا اینکه بریتانیا توانست بر این منطقه حاکم گردد و در این روزگار، یهودیان توانستند با سران بریتانیا توطئه کرده و یهودیان را به این سرزمین کوچ دهند و در سال ۱۹۴۸ تاسیس دولت اسرائیل را اعلام نمایند.

تاریخ قدس، فراز و نشیب‌های فراوانی در تاریخ داشته و در سال‌های گذشته نیز دستخوش تحولاتی بوده و اکنون نیز در اشغال جریان تندرو و تمامیت خواه صهیونیسم قرار دارد و با مردم و بومیان این منطقه و دیگر ساکنان فلسطین (به ویژه مردم منطقه نوار غزه)، رفتاری بدور از انسانیت می‌شود که حقیقت و ماهیت ضد بشری صهیونیسم را به خوبی و درستی آشکار می‌سازد. رفتاری که خشم عمومی مردم در سراسر گیتی را به دنبال داشته و حتی یهودیانِ حق طلب و مخالف صهیونیسم نیز از رفتار‌هایی همچون نسل کشی، جنایات جنگی و گرسنگی دادن به مردم بی گناه و ... اظهار برائت و بیزاری می‌کنند.

منبع: تابناک