باشگاه خبرنگاران جوان - پس از گزارش روز چهارشنبه رسانه‌های غربی درباره ارسال نامه تروئیکای اروپایی به «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل و شورای امنیت درباره مکانیسم ماشه و انتشار بخش‌هایی از این نامه، «ژان نوئل بارو» وزیر خارجه فرانسه متن کامل این نامه را منتشر کرد.

انگلیس، فرانسه و آلمان به‌عنوان سه کشور عضو برجام در بیانیه‌ای مشترک به سازمان ملل با اشاره به اینکه «قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که در سال ۲۰۱۵ در تائید برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تصویب شد، قرار است در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی شود» با تکیه بر ادعا‌های بی‌اساس خود درباره ماهیت برنامه هسته‌ای ایران بار دیگر گفتند که متعهد به جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای هستند و در طول بیش از ۲۰ سال تلاش‌های دیپلماتیک، سه کشور اروپایی در هدف خود متحد بوده‌اند.

آنها در ادامه تاکید کردند که این هدف باید از طریق دیپلماسی و مذاکره حاصل شود و تروئیکای اروپایی برای این منظور و رسیدگی به نگرانی‌های جامعه بین‌المللی در مورد برنامه هسته‌ای ایران سال‌ها وقت صرف کردند.

تزوئیکای اروپایی همچنین مدعی شدند که از زمان حصول توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران، سه کشور به تعهدات خود در این توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ عمل و حتی تلاش کردند که به رغم تشدید فعالیت‌های هسته‌ای ایران، تمام طرف‌ها را به پایبندی به برجام بازگردانند.

آنها بدون اشاره به قصور طرف‌های اروپایی برجام در عمل به تعهداتشان، تلاش کردند ایران را به دلیل به نتیجه نرسیدن تلاش‌ها برای احیای برجام مقصر بدانند و ادعا کردند: با وجود این، سه کشور اروپایی به عنوان بخشی از تلاش‌های خود برای یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز برای موضوع هسته‌ای ایران از طریق دیپلماسی به تعامل با ایران ادامه داده‌اند. ما در برنامه‌ریزی یا اجرای هیچ اقدام نظامی علیه ایران شرکت نکردیم و۱۰ سال پس از امضای برجام، تعهد ما به دیپلماسی همچنان پابرجاست.

سه کشور اروپایی در ادامه با تهدید خواندن فعالیت‌های هسته‌ای تهران مدعی شدند: در زمانی که خطرات برنامه هسته‌ای ایران برای صلح و امنیت بین‌المللی کاهش نیافته و فعالیت‌های هسته‌ای آن بدون هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ادامه دارد، بحران گسترش اشاعه هسته‌ای ایران را نمی‌توان از دستور کار شورای امنیت سازمان ملل متحد حذف کرد.

در این بیانیه ادعا شده است که «ایران نه تنها تقریباً تمام تعهدات خود در برجام، بلکه تعهدات قانونی تحت توافق‌نامه جامع پادمان را نیز نقض کرده است. ایران اجازه بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نمی‌دهد و اظهارات اخیر مقامات ایرانی مبنی بر تهدید به خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، تعهد ایران به یک برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز را زیر سوال می‌برد».

آنها با بیان اینکه «بدون یک توافق قوی، بادوام و قابل راستی‌آزمایی نمی‌توانیم، اجازه دهیم که تصمیمات مربوطه شورای امنیت سازمان ملل و ساختار بین‌المللی مربوطه از بین بروند»، بر لزوم از سرگیری فوری مذاکرات مستقیم بین ایران و ایالات متحده تاکید و خاطر نشان کردند که سه کشور اروپایی آماده حمایت از این روند هستند.

وزرای خارجه تروئیکای اروپایی افزودند: به همین منظور، سه کشور اروپایی به ایران پیشنهاد تمدید محدود مفاد مربوط به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را در ازای اینکه ایران مذاکرات هسته‌ای را از سر بگیرد و به برخی از فوری‌ترین نگرانی‌های جامعه بین‌المللی در مورد شفافیت و گستردگی برنامه هسته‌ای خود بپردازد، داده‌اند.

تروئیکای اروپایی با طرح این ادعا که «ایران تا به امروز به پیشنهاد ارائه شده توسط آنها پاسخ نداده است» افزودند: تمدید این مهلت در جهت فراهم کردن زمان بیشتر برای مذاکرات با هدف انعقاد یک توافق جدید، ضمن حفظ امکان توسل به برقراری مجدد تحریم‌ها علیه ایران برای جلوگیری از گسترش سلاح‌های هسته‌ای، ارائه خواهد شد.

در ادامه این بیانیه آمده است: سه کشور اروپایی همواره متعهد به استفاده از تمام ابزار‌های دیپلماتیک در اختیار خود برای اطمینان از عدم توسعه سلاح هسته‌ای توسط ایران بوده‌اند. ما به روشنی اعلام کرده‌ایم که اگر ایران مایل به دستیابی به یک راه‌حل دیپلماتیک قبل از پایان اوت ۲۰۲۵ نباشد یا از فرصت تمدید استفاده نکند، تروئیکای اروپایی آماده‌اند تا مکانیسم ماشه را فعال کنند و این، اقدام موجهی خواهد بود.

آنها به‌علاوه، ایران را به عدم اجرای تعهدات برجامی‌اش متهم کردند و مدعی شدند که نقض این تعهدات از سوی ایران طی چند سال گذشته نه تنها آشکار، بلکه نگران کننده نیز هست.

انگلیس، فرانسه و آلمان در ادامه بیانیه خصمانه و جهت‌دار خود به ارائه جزئیاتی از آنچه نقض تعهدات برجامی ایران خواندند، پرداخته و آورده‌اند:

ذخایر اورانیوم غنی شده: طبق آخرین گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در ۳۱ مه ۲۰۲۵ (GOV/۲۰۲۵/۲۴) منتشر شد، مجموع ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران ۸۴ کیلوژول UF ۶ است که بیش از ۴۰ برابر حد مجاز برجام به شمار می‌آید.

سطح غنی‌سازی اورانیوم: غنی‌سازی در سطوحی تا ۶۰٪، که به میزان زیادی بالاتر از حد ۳.۶۷٪ تعیین‌شده در بند‌های ۵۶ و ۵۷ پیوست اول برجام است، انجام می‌شود که طبق گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۳۱ مه ۲۰۲۵ (GOV/۲۰۲۵/۲۴) در بین کشور‌های بدون سلاح هسته‌ای بی‌سابقه است.

سایت‌های هسته‌ای: تولید مواد غنی‌شده در سایت‌های ممنوعه در برجام، مانند فردو و اعلام افتتاح یک سایت غنی‌سازی دیگر در ۱۲ ژوئن ۲۰۲۵، برخلاف بند ۴۵ پیوست اول برجام.

سانتریفیوژ‌های پیشرفته: تولید، نصب و راه‌اندازی هزاران سانتریفیوژ پیشرفته جدید که طبق برجام ممنوع هستند.

 شفافیت و راستی‌آزمایی: ایران تقریباً به‌طور کامل تعهدات راستی‌آزمایی و نظارت برجام را به عقب برگرداند، از جمله با توقف اجرای پروتکل الحاقی به توافق‌نامه پادمانی آن که مغایر با بند‌های ۱۳ و ۱۵ برجام است و در نهایت، منجر به از دست رفتن تداوم اطلاع آژانس از چندین بخش از برنامه ایران و عدم توانایی در ارائه تضمین در مورد ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران شده است.

سه کشور اروپایی در ادامه این بیانیه مدعی شدند: اگرچه برنامه هسته‌ای ایران آسیب قابل توجهی متحمل شده، واقعیت عدم اجرای مداوم تعهدات برجامی ایران همچنان پابرجاست. بنابراین، تمامی اینها مبنای قانونی روشنی برای سه کشور اروپایی در صورتی است که تصمیم بگیرند به شورای امنیت سازمان ملل اطلاع دهند که ایران در حال عدم اجرای قابل توجه تعهدات خود ذیل برجام است و بنابراین، مکانیسم ماشه را طبق بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل فعال می‌کند.

آنها با ادعای اینکه سه کشور اروپایی همواره به دنبال حل مسائل مربوط به نقض برجام بوده است، مدعی شدند: این، شامل استفاده از مکانیسم حل اختلاف برجام نیز می‌شود که توسط سه کشور اروپایی در ۱۴ ژانویه ۲۰۲۰ فعال شد، اما در مقابل، ایران مکانیسم حل اختلاف را تنها در ژوئیه ۲۰۲۰، همان‌طور که هماهنگ‌کننده برجام مورد تأیید قرار داد، بیش از یک سال پس از توقف اجرای تعهدات خود ذیل برجام فعال کرد. هرگونه توسل ادعایی دیگر به این مکانیسم هرگز توسط شرکت‌کنندگان برجام، نه در آن زمان و نه امروز، به رسمیت شناخته نشد.

در بخش پایانی این بیانیه آمده است: کمیسیون مشترک در موارد متعدد، از جمله در سطح وزیران تشکیل جلسه داد و سه کشور اروپایی تمام تلاش‌های ممکن را برای حل این اختلاف، بسیار فراتر از دوره لازم مشخص شده در برجام و تا زمان از سرگیری مذاکرات رسمی کامل در مورد توافقی برای بازگرداندن ایران به پایبندی کامل به برجام و ایالات متحده به این توافق، در سال ۲۰۲۱، انجام دادند. پس از ماه‌ها مذاکره، هماهنگ‌کننده برجام در ماه مارس و دوباره در اوت ۲۰۲۲، توافق‌های قابل اجرا را ارائه کرد.

تروئیکای اروپا بدون کوچک‌ترین اشاره به خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و عدم پایبندی طرف‌های اروپایی به تعهداتشات ذیل این توافق که به تهران حق گسترش برنامه هسته‌ای‌اش را می‌دهد، ادعا کردند که ایران هر دو بسته پیشنهادی را رد کرد.

منبع: ایسنا