باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - زعفران تولیدی لرستان به‌عنوان یکی از ارزشمندترین محصولات کشاورزی ایران، جایگاهی ویژه در اقتصاد کشاورزی و حتی تجارت جهانی دارد.

 توسعه کشت این محصول در مناطقی مانند کوهدشت، الشتر، نورآباد و بخش‌هایی از خرم‌آباد نشان می‌دهد که لرستان به‌خوبی توانسته است هم‌پای استان‌های پیشرو مانند خراسان جنوبی، سهمی در تولید طلای سرخ داشته باشد.

اما در کنار این دستاوردها، مسئله‌ای مهم مطرح است: صادرات بی‌رویه و خام‌فروشی زعفران لرستان به خارج از استان. متأسفانه بخش عمده‌ای از زعفران برداشت‌شده در لرستان، بدون بسته‌بندی استاندارد و ارزش افزوده، مستقیماً به استان‌های دیگر یا حتی دلالان بین‌المللی منتقل می‌شود. در نهایت این محصول با نام و برند دیگر مناطق به بازار‌های جهانی عرضه می‌گردد و سهم واقعی لرستان در زنجیره ارزش آن نادیده گرفته می‌شود.

از مزارع لرستان تا بسته‌بندی غریبه‌ها؛ زعفران ما چرا بی‌نام ماند؟

وقتی زعفران لرستان به‌صورت فله‌ای به دیگر استان‌ها می‌رود، دیگر نامی از این استان در بازار نمی‌ماند. این یعنی لرستان، علی‌رغم دارا بودن کیفیت بالا، در عرصه برندسازی عقب می‌ماند.

بیشترین سود زعفران در بخش فرآوری، بسته‌بندی و صادرات نهایی نهفته است. وقتی محصول تنها به شکل خام فروخته شود، بخش عمده ارزش افزوده به جیب واسطه‌ها می‌رود و کشاورز لرستانی تنها سهم اندکی از زحمت خود را دریافت می‌کند.

صنایع بسته‌بندی، فرآوری و صادرات می‌تواند صد‌ها فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم در لرستان ایجاد کند. خام‌فروشی این فرصت‌ها را از جوانان استان می‌گیرد.

در شرایطی که کشور‌های رقیب مثل اسپانیا با تکیه بر برندسازی و بسته‌بندی لوکس توانسته‌اند بازار‌های جهانی زعفران را در دست بگیرند، خام‌فروشی زعفران لرستان به معنای عقب‌نشینی در رقابت بین‌المللی است.

چه باید کرد؟

سرمایه‌گذاری در صنایع فرآوری و بسته‌بندی: ایجاد کارگاه‌ها و کارخانه‌های مجهز می‌تواند زعفران لرستان را با نام و برند خود به بازار عرضه کند. ایجاد نشان جغرافیایی (GI) برای زعفران لرستان: ثبت برند منطقه‌ای کمک می‌کند تا هویت زعفران استان حفظ شود و ارزش آن در بازار بالا برود.

حمایت‌های دولتی و تسهیلات مالی: کشاورزان و فعالان اقتصادی باید از تسهیلات کم‌بهره و حمایت‌های فنی برای ورود به عرصه فرآوری برخوردار شوند.

بازاریابی هوشمند و صادرات مستقیم: حضور در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی و استفاده از بستر‌های دیجیتال برای فروش مستقیم به مشتریان بین‌المللی ضروری است.

آموزش کشاورزان و جوانان: انتقال دانش در حوزه برداشت اصولی، نگهداری و بسته‌بندی می‌تواند کیفیت محصول نهایی را تضمین کند.

زعفران لرستان به‌حق می‌تواند به‌عنوان یک برند ملی و حتی جهانی مطرح شود، اما تا زمانی که این محصول ارزشمند به شکل خام و فله‌ای از استان خارج شود، تنها نقش تأمین‌کننده خام برای دیگر برند‌ها باقی خواهد ماند.

مسیر توسعه پایدار لرستان در گروی آن است که از چرخه خام‌فروشی خارج شود و با تکیه بر بسته‌بندی، برندسازی و صادرات مستقیم، جایگاه واقعی خود را در بازار‌های جهانی بیابد.