باشگاه خبرنگاران جوان؛ سمانه هرمزی - جعفری معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی با حضور در برنامه پرسمان صدا و سیمای استان گفت: اولین نمایشگاه بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری ایران و افغانستان در بیرجند، میزبان بیش از ۴۰۰ سرمایه‌گذار فعال در بخش‌های صنعت، معدن و کشاورزی از دو کشور است؛ این رویداد بین‌المللی با استقبالی چشمگیر و حضور گسترده مردم و ۲۰۰۰ نفر در اجلاسیه همراه شد.

او افزود: به گفته دکتر دوستی، معاون اقتصادی و توسعه منطقه وزارت کشور، سطح کیفی و نظم برگزاری این نمایشگاه در مقایسه با رویداد‌های مشابه در مشهد یا تهران، بی‌سابقه ارزیابی شده است.

جعفری بیان کرد: آنچه این نمایشگاه را متمایز می‌کند، حضور هیئت‌های تجاری افغانستانی است که برای اولین بار وارد کشور ایران می‌شدند؛ افغانستان که تجارت عمده خود را با ایران، پاکستان و هند انجام می‌دهد، اخیراً به‌دلیل برخی ناملایمات مرزی با پاکستان، شاهد تغییر مسیر تجاری ولایات شرقی خود بوده است؛ در همین راستا، تجار ولایاتی چون جلال‌آباد و ننگرهار که هم‌مرز با پاکستان هستند، تجارت خود را از طریق مرز‌های استان خراسان جنوبی آغاز کرده‌اند. تیم‌های تجاری از هشت ولایت، از جمله قندهار که پیش از این صرفاً از طریق سیستان و بلوچستان با ایران مراوده داشت، در این نمایشگاه حضور یافتند.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی ادامه داد: استقبال تجار افغانستانی فوق‌العاده بود؛ به‌طوری‌که بیش از ۲۰۰ تاجر در استان حضور داشتند، درحالی‌که درخواست‌های ثبت‌نامی به حدود هزار مورد می‌رسید؛ این حجم استقبال، ظرفیت‌های اسکان و پذیرایی برگزارکنندگان را تحت‌الشعاع قرار داد. به همین دلیل، صدور ویزا و حضور صرفاً برای تاجران شناخته‌شده و دارای سوابق تجاری قبلی با ایران یا سایر کشور‌ها امکان‌پذیر شد.

او عنوان کرد: در حاشیه این نمایشگاه، میز‌های موفق *B۲B* (تجارت با تجارت) برگزار شد که نتایج ملموسی به‌دنبال داشت؛ به‌طور مثال، در جلساتی که با جهاد دانشگاهی برگزار شد، نمایندگان برخی ولایات خواستار اعزام تیم تخصصی در ماه آینده به افغانستان برای همکاری در زمینه‌های معدن، گیاهان دارویی و انتقال جنین شدند.

جعفری تصریح کرد: افغانستان همچنین خواستار دریافت دانش فنی از ایران است تا از وضعیت خام‌فروشی خارج شده و به سمت فرآوری و تولید حرکت کند؛ ایران می‌تواند با انتقال دانش فنی لازم، زیرساخت‌های تولید و کارآفرینی در افغانستان را تقویت کند.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی اظهار کرد: تجار افغانستانی در این نمایشگاه بر لزوم برقراری توازن بین صادرات و واردات دو کشور تأکید کردند؛ افغانستان دارای کالا‌های صادراتی باکیفیتی است که حتی به اروپا صادر می‌شوند، مانند خشکبار و حبوبات، اما ایران در پذیرش این کالا‌ها محدودیت‌هایی دارد؛ به‌عنوان نمونه، حبوبات افغانستانی در مرز با قیمت ۱۹۰ تومان (برای هر کیلوگرم) عرضه می‌شد، در حالی که قیمت داخلی ایران ۴۰۰ تومان بود. برنامه‌ریزی شده است تا با استفاده از ظرفیت‌های مرزنشینان و طرح‌های کولبری امکان ورود این محصولات با قیمت ارزان‌تر برای مردم استان فراهم شود. این اقدام، پتانسیل تأمین بخشی از حبوبات کشور از طریق استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان را تقویت می‌کند.

بیشتر بخوانید

او گفت: علاوه بر این، در حوزه کشاورزی، امکان کشت فراسرزمینی و کشت قراردادی در افغانستان وجود دارد که با استقبال گسترده طرف افغانستانی مواجه شده است.

محور‌های توسعه همکاری‌های اقتصادی ایران و افغانستان/ فرصت‌ها و اسناد راهبردی

جعفری معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی گفت: ظرفیت‌های گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف کشاورزی و معدنی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی بین ایران و افغانستان وجود دارد که نیازمند توجه و عملیاتی‌سازی است؛ در بخش کشاورزی، پتانسیل‌های بالایی برای کشت قراردادی محصولات استراتژیکی مانند جو، ذرت، چغندر قند و یونجه در افغانستان شناسایی شده است.

او افزود: در حوزه معادن، با وجود غنای افغانستان در مواد معدنی، ضعف در فرآوری محسوس است؛ آمادگی اعلام شده است تا سرمایه‌گذاری‌های مشترکی در منطقه ویژه اقتصادی برای فرآوری مواد معدنی، از جمله گوهرسنگ‌ها، صورت پذیرد؛ این امر به ایجاد ارزش افزوده در داخل زنجیره تولید کمک کرده و امکان صادرات محصولات فرآوری‌شده را فراهم می‌سازد؛ علاوه بر این، نظام مهندسی معدنی مستقر در افغانستان مستقیماً زیر نظر استان خراسان جنوبی فعالیت می‌کند و خدمات فنی تخصصی را ارائه می‌دهد.

جعفری بیان کرد: یکی دیگر از محور‌های مهم مورد تأکید، توریست درمانی است. علاوه بر ظرفیت‌های اکوتوریسم، ژئوتوریسم و گردشگری کشاورزی موجود در استان، پتانسیل قابل توجهی در بخش پزشکی وجود دارد که با استقبال تجار افغانستانی مواجه شده است.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی تصریح کرد: پیش‌نویس تفاهم‌نامه‌ای جامع در حوزه کشاورزی با تلاش‌های صورت‌گرفته، که اولین تفاهم‌نامه در این حوزه بین دو کشور بود، تدوین و به تأیید طرفین رسید. این سند شامل موارد متعددی از جمله تبادل ژن‌پلاسما‌ها (با توجه به تفاوت چشمگیر ذخایر ژنتیکی دو کشور) برای افزایش تولید، توسعه کشت قراردادی و تسهیل واردات کالا‌های دارای فسادپذیری است که نیازمند فرآوری یا سردخانه در افغانستان هستند.

او عنوان کرد: همچنین، صدور خدمات فنی مهندسی کشاورزی، شامل اعزام کارشناسان، انتقال دانش فنی برای تأمین نیاز‌هایی مانند جوجه یک‌روزه، گاو‌های شیری، و تجهیزات های‌تک گلخانه‌ای مورد تأکید قرار گرفته است.

جعفری تصریح کرد: در این سند جامع، استان‌های خراسان جنوبی، رضوی و سیستان و بلوچستان به عنوان استان‌های پایلوت تجارت با افغانستان تعیین شده‌اند؛ با این حال، هدف اصلی این است که با توجه به ۳۳۱ کیلومتر مرز مشترک، استان خراسان جنوبی به عنوان محور اصلی تجارت با افغانستان تثبیت شود.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی‌اظهار کرد: تأکید بر اقتصاد مرزی به عنوان راهکاری برای تعریف دکترین تاب‌آوری اقتصادی در شرایط تحریم‌ها مطرح شد؛ سیاست تمرکززدایی و توزیع متوازن توسعه در همه استان‌ها، به جای انحصار صنایع در چند منطقه، رویکردی است که توسعه پایدار را تضمین می‌کند و نیازمند توجه به ظرفیت‌های بومی هر منطقه است.

او گفت: با توجه به روابط زبانی مشترک و اعتماد موجود میان برند‌های دو کشور، فرصت مناسبی برای ارتقای جایگاه تجاری فراهم است؛ شکوفایی اقتصادی از طریق مجموعه‌ای از اقدامات خُرد و پیوسته محقق می‌شود؛ برگزاری اولین نمایشگاه بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری به منظور ایجاد تقاضا در بازار‌های خارجی و تسهیل ارتباط مستقیم میان تجار، گامی در راستای افزایش تولید، اشتغال و در نهایت رشد رفاه اقتصادی است.

جعفری افزود: در حال حاضر، تجارت با افغانستان عمدتاً به صورت ریالی در جریان است؛ درخواست اصلی از بانک مرکزی، لحاظ نشدن این مراودات در محاسبات ارزی کشور است. برای شفافیت و جلوگیری از فساد احتمالی در کنار تسهیل تجارت، صرافی‌هایی در مرز مستقر شده‌اند تا فرآیند تبدیل پول و صدور کالا بر اساس اعتماد متقابل بین صرافی و کارخانه، به صورت منظم انجام پذیرد.