غار چال‌نخجیر در استان مرکزی و در میان راه دلیجان به نراق قرار دارد. این غار در منطقه‌ای به نام چال‌نخجیر، در دامنهٔ کوه تخت واقع شده‌است. غار چال‌نخجیر جزء غار های آهکی و زنده دنیا محسوب می‌شود و از جمله غار های طبقاتی است و از سه طبقه تشکیل شده‌است. این غار عمق طولانی دارد که گفته می‌شود حدود ۱۲ کیلومتر آن کشف شده و تالار‌ها و مسیر‌های بسیار زیبایی در این مسیر طولانی دارد که البته برای حفظ این اثر طبیعی گرانبها به روی گردشگران بسته شده و گردشگران فقط مجاز به بازدید از یک کیلومتر اولیه این غار هستند.
غار زیبا و اعجاب‌آور قوری قلعه روانسر از توابع استان کرمانشاه، هفتمین اثر طبیعی ملی ایران است که هر سال بویژه در ایام نوروز گردشگران بی‌شماری را از سراسر جهان به سوی خود می‌کشاند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان گفت: غار کنه شه م شه م در اطراف روستای توراخ تپه شهرستان مریوان واقع شده است و به دلیل زیستگاه گونه‌ای از خفاش‌ها در لیست آثار طبیعی ملی کشور ثبت شده است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست کردستان گفت:بیش از ۹۰ غار در کردستان شناسایی و اکتشاف شده است که غار کرفتو مشهورترین و بزرگترین جاذبه گردشگری در استان به شمار می‌رود.
آغاز پروژه غار آکواریوم گنجنامه در سال ۱۳۹۰ توسط گروه مشترکی از مهندسان و پیمانکاران ایرانی و خارجی با هدف خلق محیطی متفاوت و به منظور جذب هرچه بیشتر گردشگر و محیا کردن محلی برای تحقیقات و ارتقاء سطح آموزش و با تلفیق دو عنصر متفاوت، صخره و کوهستان با اعماق آب‌های دریا و با الهام از غار علی‌صدر شروع به طراحی گردید. کل مسیر بازدید از این غار در سه سالن اصلی با راهرو‌هایی دارای مه و باران مصنوعی با رایحه‌های خاص می‌باشد کهو حال و هوایی کاملا متفاوت و شگفت‌انگیز بدون اطلاع بازدیدکننده از قسمت بعدی به مخاطب می‌دهد.