به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ بخش قابل توجهی از ادبیات هر ملتی را ادبیات عامیانه تشکیل می‌دهد. ادبیات عامیانه از گستردگی زیادی برخوردار است. ترانه‌ها، لالایی‌ها، امثال و حکم، کنایات عامیانه، چیستان‌ها، اشعار عامیانه و نمونه‌هایی از این دست از جلوه‌های ادب و فرهنگ عامیانه به شمار می‌روند.
 
مطالعه ضرب‌المثل‌های هر ملت به خوبی می‌تواند خلقیات، عادات خوب و بد، فکر و اندیشه، حساسیت‌ها و یا علایق مردمان را نشان دهد. ضرب‌المثل‌ها نشان‌دهنده رفتارهای بهنجار و نابهنجار و ارزش‌ها و ضد ارزش‌های اجتماعی هستند که مردم آن‌ها را پذیرفته یا رد کرده‌اند؛ از این حیث امثال و حکم بیش از ادب مکتوب و شعر و نثر تجلی‌گاه اندیشه‌های اجتماعی است، چه آنکه شعر و ادبیات نویسندگان مشخص و معلوم دارد، اما ضرب‌المثل‌ها از بطن جامعه درآمدند. مثل‌ها گوینده مشخصی ندارند و همه مردم طی تاریخ آن‌ها را صیقل داده‌اند.
 
با این وصف در باشگاه ضرب‌المثل این بار به نقل حکایت کوتاهی از ضرب‌المثل «درخت هرچه بارش بیشتر، سرش پایین‌تر» می‌پردازیم.

***********************************

امروز سیزدهمین روز از فروردین ماه 1395، خیلی ها به طبیعت رفتند و به رسم معروف «سیزده را بدر» کردند. سبزه های هفت سین را به دامان طبیعت و آب روان سپردند و خاطره ای دیگر را در دامان طبیعت زیبا رقم زدند.

هر سال سیزده بدر که می رسد، خیلی جاها حرف از حفظ طبیعت و مهربانی با آن به میان می آید و البته که در این روز خیلی از ما به طبیعت احترام می گذاریم و یادمان می آید که هرچه داریم از دامان این طبیعت زیباست و حفظ آن نه برای خودمان که برای نسل های آینده لازم و ضروری است.

حالا با تمام این توضیحات برای نگارش این بار «حکایت ضرب المثل»، تاملی کردم در باب ضرب‌المثل‌هایی که به نوعی با طبیعت گره خوردند. رسیدم به چندین ضرب المثل در باب «آب»، «درخت» و ... و در میانه آن‌ها ضرب‌المثل های مربوط به درخت را انتخاب کردم. ضمن اینکه در ادامه این گزارش کوتاه، فهرستی از این مثل‌ها را می بینید، کمی بیشتر به ضرب‌المثل «درخت هرچه بارش بیشتر، سرش پایین‌تر» می‌پردازیم.

• درخت پربار، سنگ می خورد!
  
• درخت کج جز به آتش راست نمی شه!
• درخت گردکان به این بزرگی، درخت خربزه الله اکبر!
• درخت هر چه بارش بیشتر شود، سرش پایین تر !
• سیب، خیلی دور از درختش نمی افتد.
• عالم بی عمل همچون درخت بی ثمر است.
• و ...

اما درباره ضرب المثل «درخت هرچه پربارتر، سرش پایین تر»:

این ضرب المثل به خوبی روشن و واضح است. بار درخت در واقع همان میوه درخت است. طبیعتا درخت هرچه پر میوه تر باشد، در اثر سنگینی آن‌ها خمیده تر و افتاده تر می‌شود.

این ضرب المثل را بیشتر در مواقعی به کار می برند که بخواهند بر لزوم فروتنی و افتادگی آدمی اشاره کنند.

در واقع پیام این ضرب المثل این است که این انسان‌های فروتن و متواضع هستند که از روی دانایی و بینشی که در زندگی کسب کردند، همواره در تقابل با دیگران فروتنی و تواضع پیشه می کنند.

گزارش از: مریم محمدی

انتهای پیام/