این جشن کی فرا خواهد رسید؟
فيلمها ميراث تصويري _ ملي هستند و هيچ چيز به اندازه فيلم گوياي تاريخ و فرهنگ مردم، تاریخ و سرزمینها نيست.
به گزارش حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ فيلمها ميراث تصويري _ ملي هستند و هيچ چيز به اندازه فيلم گوياي تاريخ و فرهنگ مردم، تاریخ و سرزمینها نيست. مسئوليت اصلی حفظ و نگهداري از اين ميراث گرانبهاي تصويري را در هر كشور فيلمخانه‌هاي ملي آنها برعهده دارند. در كشور ما نیز اين وظيفه به فيلمخانه ملي ايران بهعنوان بزرگترين ميراثدار آثار تصويري كشور محول شده است. بر اساس اسناد موجود، سابقه ایجاد آرشيو ملي فيلم يا فيلمخانه ملي ايران به نخستين جلسه نمايش «كانون ملي فيلم» در سال 1328 باز ميگردد. در آن زمان هدف اصلي دستاندركاران ، ايجاد كانوني براي نمايش فيلمهاي برتر سينماي جهان بود. اين تشكيلات ابتدا درقالب «كانون فيلم» و سپس «آرشيو فيلم» و سرانجام با نام «فيلمخانه ملي ايران» به حيات خود ادامه داد.
فيلمخانه ملي ايران، در راستاي تلاش‌های يونسكو و برخی از كشورهاي صاحب سینمای جهان، در طول سه دهه گذشته، کوشش‌های زيادي را براي تهيه، حفاظت و نگهداري و نیز مرمت تصاوير متحرك (اعم از فیلم‌های بلند و كوتاه داستاني، مستند، گزارشي و آنونس) عكس و دیوارکوب‌های سينمايي انجام داده و به موفقیت‌های چشمگیر و غیرقابل‌انکاری دست‌یافته است.
پیشنهادهای یونسکو برای حفظ و نگهداری تصاویر متحرک، که دربیستویکمین جلسه کنفرانس عمومی یونسکو (بلگراد، 27اکتبر 1980) تصویب شد، بهعنوان سندی بینالمللی، برچند نکته مهم تأکید داشت. درآن مصوبه پس از تصریح این موضوع که تصاویر متحرک و عکسها و دیگر اسناد بخش مهم و زندهای از میراث فرهنگی مردمان و رویدادهای تاریخی هستند، براین نکته تأکید شده بود که دولتهای عضو (از جمله ايران) به دلیل آسیب پذیری مواد تصویری باید آنها را درشرایط فنی و محیطی خاصی نگهداری کنند، و از سوانح و استفادههای غیرمسئولانه مصون بدارند. در پیشنهاد یونسکو همچنین استخدام و آموزش کارکنان مجرب، تخصیص بودجه کافی و قانونگذاری برای حفظ و مرمت اسناد تصویری پیشنهاد شده بود.
در فيلمخانه ملي ايران، متجاوز از 40هزار حلقه سند تصويري در قالب فيلمهاي 70 ، 35 ، 16 و8 ميليمتري (نگاتيو و پزتيو)، همچنين حجم قابلتوجهينوارهاي ويدئو و لوحهاي فشرده و ده ها هزار قطعه عكس ، نگاتيو عكاسي، اسلايد، پوستر و انواع صداها از تاريخ معاصر ايران در قالب نوارهاي ريل، صفحه، كاست و لوحهاي فشرده نگهداري ميشود.
نكته قابل توجه اين كه عمده اسناد تصويري كه با تلاش فراوان در فيلمخانه ملي ايران محفوظ مانده است بر روي فيلمهاي 16 و 35 ميليمتري حفظ شده و به همين دليل نسبت به تصاويري كه با دوربينهاي ويدئويي يا به اشكال مغناطيسي ثبت و ضبط شده، از طول عمر و ثبات بيشتري برخوردار هستند. (طول عمر تصاوير ويدئويي حداكثر 6 تا 10 سال است). گرچه با تآسف متخصصان حرفه نگهداري فيلم معتقدند كه در بهترين شرايط نگهداري نيز نميتوان از آسيبديدگي و شروع فرآیند تجزيه شیمیایی و تخریب فیزیکی مواد تصویری بهطورقطعي جلوگيريكرد اما امروزه فناوري نوين ديجيتال ايناسناد را تا حدود بسیار زیادی از محو و نابودي نجات ميدهد.
خوشبختانه چند سالی است که این امکانات و دانش فنی آن در ایران فراهم و به‌مرور کار مرمت دیجیتال فیلم‌های ویژهای از تاریخ سینمای ایران انجام شده و تعداد بیش‌تری در مرحله انجام است. هر چند به دليل حجم گسترده فيلمها و محدوديت امكانات فني و نيروهاي متخصص و فعال، و همچنين به دليل زمان طولاني و هزينه بالاي احياي هر فيلم، متأسفانه اين روند آن طور كه بايد شتاب لازم را ندارد و بهكندی پيش مي رود.
به همين سبب فيلمخانه ملي ايران در كنار مرمت ديجيتال، به چاپ نسخههاي جديد از فيلمهاي موجود در آرشيو خود در لابراتوار ادامه ميدهد تا با استفاده از نسخههاي جديدتر، احياي آنها با تجهيزات و امكانات پيشرفتهتري كه در اختيار خواهد داشت، سهلتر گردد. اين لابراتوار كه پيش از واگذاري به فيلمخانه ملي ايران بخشي از مجموعه اداره توليد بود در سال 1385 و در پي سياستهاي خصوسيسازي و با تغيير كاربري در اختيار فيلمخانه ملي ايران قرارگرفت و به همراه آن حجم عظيمي از نگاتيوهاي در انبار مانده كه در ميان آنها نمونه هاي ارزشمندی از فيلم هاي گوناگون وجود داشت كه مشابه آنها در هيچ آرشيوي موجود نبود، نیز به فيلمخانه ملي ايران واگذار شد.
ترديدي نيست كه گنجينه فيلمخانه ملي ايران از نظر شرايط حفظ و نگهداري نيز يكي از مطلوبترينها در منطقه و از نظر قوت و غناي مجموعه ملي، يكي از غنيترينها در جهان است. چرا كه توانسته است حدود 70 درصد از توليدات سينماي ملي خود را شناسايي و به دست آورد كه هم اكنون همه آنها در گنجينه ملي محفوظ است، كه از اين نظر در ميان كشورهاي اسلامي مقام اول و در منطقه نيز فيلمخانه ملي ايران يكي از بزرگترين آرشيوها محسوب ميشود.
همچنین جهت نگهداري هر چه بهتر و طولانيتر ميراث تصويري كشور و نگرانيهاي جدي كه همواره نسبت به مرگ تدريجي آنها وجود داشته است، طرح انتقال فيلمخانه ملي ايران از بهارستان به ساختمانی جديد که بر آورد کننده نیازهای یک فیلمخانه در حد استانداردهای بین المللی و دارای ظرفیت لازم و کافی برای حفظ و نگهداری از فیلمها و تأسيسات لازم براي فراهم شدن شرايط مناسب سرمايشي، گرمايشي و دوري از تشعشعات مغناطيسي باشد، از دهه ۷۰ آغاز شد و جزو طرح‌هاي ملي قرار گرفت. در اين مدت پس از بررسیهای فراوان و انتخاب یك زمين مناسب در باغ فردوس تهران، عملیات ساخت بنای جديد فيلمخانه ملی ایران آغاز شد و طبق آمار تا حدود ۸۵ درصد پیشرفت داشته است. ترديدي نيست که روز افتتاح بناي جديد فيلمخانه ملي ايران در باغ فردوس، جشن پيروزي فرهنگ حفظ و نگهداري ميراث گرانقدر ديداري و شنيداري مردم ایران خواهد بود.
فیلمخانه ملی ایران
بیست و یکم شهریور ماه
1395
انتهای پیام/
فيلمخانه ملي ايران، در راستاي تلاش‌های يونسكو و برخی از كشورهاي صاحب سینمای جهان، در طول سه دهه گذشته، کوشش‌های زيادي را براي تهيه، حفاظت و نگهداري و نیز مرمت تصاوير متحرك (اعم از فیلم‌های بلند و كوتاه داستاني، مستند، گزارشي و آنونس) عكس و دیوارکوب‌های سينمايي انجام داده و به موفقیت‌های چشمگیر و غیرقابل‌انکاری دست‌یافته است.
پیشنهادهای یونسکو برای حفظ و نگهداری تصاویر متحرک، که دربیستویکمین جلسه کنفرانس عمومی یونسکو (بلگراد، 27اکتبر 1980) تصویب شد، بهعنوان سندی بینالمللی، برچند نکته مهم تأکید داشت. درآن مصوبه پس از تصریح این موضوع که تصاویر متحرک و عکسها و دیگر اسناد بخش مهم و زندهای از میراث فرهنگی مردمان و رویدادهای تاریخی هستند، براین نکته تأکید شده بود که دولتهای عضو (از جمله ايران) به دلیل آسیب پذیری مواد تصویری باید آنها را درشرایط فنی و محیطی خاصی نگهداری کنند، و از سوانح و استفادههای غیرمسئولانه مصون بدارند. در پیشنهاد یونسکو همچنین استخدام و آموزش کارکنان مجرب، تخصیص بودجه کافی و قانونگذاری برای حفظ و مرمت اسناد تصویری پیشنهاد شده بود.
در فيلمخانه ملي ايران، متجاوز از 40هزار حلقه سند تصويري در قالب فيلمهاي 70 ، 35 ، 16 و8 ميليمتري (نگاتيو و پزتيو)، همچنين حجم قابلتوجهينوارهاي ويدئو و لوحهاي فشرده و ده ها هزار قطعه عكس ، نگاتيو عكاسي، اسلايد، پوستر و انواع صداها از تاريخ معاصر ايران در قالب نوارهاي ريل، صفحه، كاست و لوحهاي فشرده نگهداري ميشود.
نكته قابل توجه اين كه عمده اسناد تصويري كه با تلاش فراوان در فيلمخانه ملي ايران محفوظ مانده است بر روي فيلمهاي 16 و 35 ميليمتري حفظ شده و به همين دليل نسبت به تصاويري كه با دوربينهاي ويدئويي يا به اشكال مغناطيسي ثبت و ضبط شده، از طول عمر و ثبات بيشتري برخوردار هستند. (طول عمر تصاوير ويدئويي حداكثر 6 تا 10 سال است). گرچه با تآسف متخصصان حرفه نگهداري فيلم معتقدند كه در بهترين شرايط نگهداري نيز نميتوان از آسيبديدگي و شروع فرآیند تجزيه شیمیایی و تخریب فیزیکی مواد تصویری بهطورقطعي جلوگيريكرد اما امروزه فناوري نوين ديجيتال ايناسناد را تا حدود بسیار زیادی از محو و نابودي نجات ميدهد.
خوشبختانه چند سالی است که این امکانات و دانش فنی آن در ایران فراهم و به‌مرور کار مرمت دیجیتال فیلم‌های ویژهای از تاریخ سینمای ایران انجام شده و تعداد بیش‌تری در مرحله انجام است. هر چند به دليل حجم گسترده فيلمها و محدوديت امكانات فني و نيروهاي متخصص و فعال، و همچنين به دليل زمان طولاني و هزينه بالاي احياي هر فيلم، متأسفانه اين روند آن طور كه بايد شتاب لازم را ندارد و بهكندی پيش مي رود.
به همين سبب فيلمخانه ملي ايران در كنار مرمت ديجيتال، به چاپ نسخههاي جديد از فيلمهاي موجود در آرشيو خود در لابراتوار ادامه ميدهد تا با استفاده از نسخههاي جديدتر، احياي آنها با تجهيزات و امكانات پيشرفتهتري كه در اختيار خواهد داشت، سهلتر گردد. اين لابراتوار كه پيش از واگذاري به فيلمخانه ملي ايران بخشي از مجموعه اداره توليد بود در سال 1385 و در پي سياستهاي خصوسيسازي و با تغيير كاربري در اختيار فيلمخانه ملي ايران قرارگرفت و به همراه آن حجم عظيمي از نگاتيوهاي در انبار مانده كه در ميان آنها نمونه هاي ارزشمندی از فيلم هاي گوناگون وجود داشت كه مشابه آنها در هيچ آرشيوي موجود نبود، نیز به فيلمخانه ملي ايران واگذار شد.
ترديدي نيست كه گنجينه فيلمخانه ملي ايران از نظر شرايط حفظ و نگهداري نيز يكي از مطلوبترينها در منطقه و از نظر قوت و غناي مجموعه ملي، يكي از غنيترينها در جهان است. چرا كه توانسته است حدود 70 درصد از توليدات سينماي ملي خود را شناسايي و به دست آورد كه هم اكنون همه آنها در گنجينه ملي محفوظ است، كه از اين نظر در ميان كشورهاي اسلامي مقام اول و در منطقه نيز فيلمخانه ملي ايران يكي از بزرگترين آرشيوها محسوب ميشود.
همچنین جهت نگهداري هر چه بهتر و طولانيتر ميراث تصويري كشور و نگرانيهاي جدي كه همواره نسبت به مرگ تدريجي آنها وجود داشته است، طرح انتقال فيلمخانه ملي ايران از بهارستان به ساختمانی جديد که بر آورد کننده نیازهای یک فیلمخانه در حد استانداردهای بین المللی و دارای ظرفیت لازم و کافی برای حفظ و نگهداری از فیلمها و تأسيسات لازم براي فراهم شدن شرايط مناسب سرمايشي، گرمايشي و دوري از تشعشعات مغناطيسي باشد، از دهه ۷۰ آغاز شد و جزو طرح‌هاي ملي قرار گرفت. در اين مدت پس از بررسیهای فراوان و انتخاب یك زمين مناسب در باغ فردوس تهران، عملیات ساخت بنای جديد فيلمخانه ملی ایران آغاز شد و طبق آمار تا حدود ۸۵ درصد پیشرفت داشته است. ترديدي نيست که روز افتتاح بناي جديد فيلمخانه ملي ايران در باغ فردوس، جشن پيروزي فرهنگ حفظ و نگهداري ميراث گرانقدر ديداري و شنيداري مردم ایران خواهد بود.
فیلمخانه ملی ایران
بیست و یکم شهریور ماه
1395
انتهای پیام/
