نوای ناقوس بی‌آبی تکراری است یا گوش‌ها دیگر نمی‌شنوند؟/ هر ذخیره آبی، منبع آب آشامیدنی نمی‌شود
سرانه مصرف آب در ایران ۱۰۰ لیتر در ثانیه بیش از سرانه استاندارد جهانی است.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ با وجود مصرف کم خانگی نسبت به کشاورزی صرفه جویی در مصرف آب آشامیدنی ضروری است.
بحران کم آبی روز به روز در سراسر کشور ملموس‌تر می‌شود. خشک شدن یا کم آب شدن رودخانه‌های فصلی و غیر فصلی، خشک شدن دریاچه‌ها از هشدار‌های واضح کم آبی است. هشدار‌ها نسبت به ضرورت صرفه جویی در مصرف آب در حالی است که هنوز می‌توان اسراف و زیاده رویی در مصرف آب آشامیدنی را دید.
آیا صرفه جویی خانگی می‌تواند در تعدیل بحران آب نقش داشته باشد؟
به سراغ پسر جوانی که مقابل درب خانه اش مشغول شستن خودرو اش با آب آشامیدنی بود می رویم و در گفتگویی دوستانه با اشاره ای به کارش ، صحبت از بحث کم آبی و وضعیت بی آبی می کنیم که در این گفتگو به ما می گوید: وقتی عمده مصرف آب در بخش کشاورزی بوده پس صرفه جویی خانگی نمی‌تواند نقشی در کاهش بحران خشکسالی داشته باشد.
همچنین مغازه دار میان سالی که مشغول شستن مغازه اش در عین بی تفاوتی به میزان مصرف آب بود نیز گفت: بیش از ۹۰ درصد ذخایر آبی در بخش کشاورزی مصرف شده، پس راهکار اساسی صرفه جویی آب باید در بخش کشاورزی باشد در صورتی که هنوز بسیاری از باغداران با سیستم کهن آبیاری باغ و مزارعشان را آبیاری می‌کنند.
منابع آب آشامیدنی بسیار محدود‌تر از آب آشامیدنی است
پروفسور عزت الله رئیسی عضو هیات علمی دانشگاه شیراز در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ که با تحقیقات کسترده در زمینه آبشناسی عنوان پدر علم هیدروژئولوژی ایران را دارد، گفت: درست است که گفته می‌شود ۹۲ درصد از آب به مصرف کشاورزی اختصاص می‌یابد و مقدار کمی به مصرف آب آشامیدنی می‌رسد اما باید به یک نکته توجه کرد از هر دخیره‌ی آبی نمی‌توان به عنوان منبع آب استفاده کرد.
پدر علم هیدرولوژی ایران افزود: برای مثال اگر شوری آب بیش از هزار میلی گرم در لیتر باشد ما نمی‌توانیم از آن به عنوان منبع آب آشامیدنی استفاده کنیم، در صورتی که شوری آب تا ۷ یا ۸ هزار میلی گرم در لیتر را می‌توان برای کشاورزی استفاده کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با بیان این که حدود یک چهارم آب مصرفی شیراز یعنی ۳۰ میلیون مترمکعب از سد درود زن تامین می‌شود، اظهار کرد: برای این کار ۷۰ کیلومتر لوله کشیده شده است، دو جا پمپاژ می‌شود یعنی به جز هزینه اولیه؛ هزینه پمپی هم که کار می‌کند و انرژی که مصرف می‌کند بسیار بالا است.
سرانه مصرف آب ایران ۱۰۰ لیتر در ثانیه بیشتر از سرانه مصرف آب آشامیدنی جهان است!
پروفسور رئیسی اردکانی با بیان این که مصرف سرانه آب آشامیدنی در دنیا ۱۵۰ لیتر بر ثانیه است، گفت: ما ۲۵۰ لیتر برثانیه مصرف آب داریم، یعنی اگر به اندازه مصرف می‌کردیم حدود ۴۰ میلیون لیتر صرفه جویی می‌شد و لازم نبود بخشی از آب مصرفی شیراز از سد درود زن تامین شود.
وی با بیان این آب مصرفی با شوینده‌ها و مواد شیمیایی ترکیب می‌شود و بعد حتی در صورت تصفیه قابل استفاده برای آشامیدن نیست، گفت: صرفه جویی در مصرف آب آشامیدنی ضروری است و باید با روش علمی که در دنیا استفاده می‌شود با بحران خشکسالی روبه رو شد.
استاد دانشگاه شیراز درباره شرح روش‌های صرفه جویی علمی گقت: در مقاطع خشکسالی چمن‌ها را آب نمی‌دهند، یا خودرو‌ها را با آب آشامیدنی نمی‌شویند، در کشورهای خارجی بخشنامه می‌شود که همه باید ۲۰ درصد در مصرف آب در ماه‌های گرم سال صرفه جویی کنند و در آخرین مرحله از جیره بندی به عنوان روشی علمی برای صرفه جویی و هشدار استفاده می‌شود و مردم هم برای گذر از بحران خشکسالی همراه می‌شوند اما در جامعه ما هنوز بحران خشکسالی جدی گرفته نشده و صرفه جویی در مصرف آب علمی نیست.
وی تصریح کرد: برای مثال در کالیفرینیا وقتی چمن‌ها را به علت کم آبی آب ندادند نوشتند رنگ زرد رنگ قشنگی است.
به گفته این پژوهشگر ما دو راه برای صرفه جویی در مصرف آب داریم راه بلند مدت و برنامه ریزی شده برای کاهش مصرف چه در زمان خشکسالی و چه در زمان تر سالی.
رئیسی اردکانی بیان کرد: برای رساندن مصرف آب به میزان سرانه استاندارد می‌توانیم از ارگان‌ها و نهاد‌های دولتی از جمله مدارس شروع کنیم برای مثال سیفون‌ها را از ۴ لیتری به یک لیتری کاهش دهیم یا در مکان‌های عمومی شیر‌های اتوماتیک نصب کنیم، البته کاری که در بسیاری از مکان‌های عمومی انجام شده، اما مشکل آن زیاد بودن فشار آب است.
استاد دانشگاه شیراز ادامه داد: درباره منازل، نظام مهندسی ما می‌تواند تصویب کند هرکس می‌خواهد پایان کار بگیرد حتما کولرش سایبان داشته و کم مصرف باشد، مصرف انرژی آن پایین باشد، دریچه‌های دو جداره بگذارند، پنجره‌های دوجداره در کاهش انرژی نقش فوق العاده‌ای دارند. یا شیر‌های حمامی درست شده که آب با هوا با هم ترکیب می‌شود به گونه‌ای که ظاهرا فشار آب زیاد است، اما این گونه نیست و استفاده از آن نقش موثری در کاهش مصرف آب دارد.
هر چند استفاده از این وسایل هزینه بردار است، اما مانع از هزینه گزاف تری که باید برای بحران خشکسالی پرداخت می‌شود.
پروفسور رئیسی اردکانی درباره روش دوم گفت: روش بعد که در بسیاری از جا‌های دنیا به کار می‌برند تصاعد است هر چند تصاعد در قبوض اعمال می‌شود، اما تفاوت چندان ملموس نیست. باید تفاوت قابل توجهی بین کسی که میزان مصرف آب استانداردی دارد با کسی که استخر پر می‌کند یا خودروی خود را با آب آشامیدنی می‌شوید و گل‌های رنگارنگ آبیاری می‌کند.
پدر هیدرولوژی ایران تصریح کرد: ما برای صرفه جویی آب باید قانون داشته باشیم فرهنگ سازی به تنهایی کار ساز نیست مانند بستن کمربند، صرفه جویی در مصرف آب هم باید به یک عادت قانونی تبدیل شود، چون آب مفهوم حیات را دارد و کمبودش سلامت را به خطر می‌اندازد.
به گفته این پژوهشگر آبشناسی، در کنار قانون، دادن امتیاز به کسانی که صرفه جویی می‌کنند هم راهکار موثری است.
تنها با داشتن دیدگاهی فراجناحی و همدلی و همراهی همگانی بین مردم و مسئولان می‌توان در کاهش فشار‌های بحران خشکسالی گام موثری برداشت.
انتهای پیام/ن
