معرفی چوب مسواک + طریقه مصرف و فواید

به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران؛ بسیاری افراد هستند که از چوب مسواک به جای مسواک های معمول استفاده می کنند و معتقدند این مسواک ها عملکرد بهتری دارند.

چوب مسواک تاریخچه ای کهن دارد و از درختچه ای با ارتفاع 3 متر حاصل می شود که معمولا در مناطق آسیایی می روید.

این چوب برای خود خواص خارق العاده ای دارد که در همین راستا باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد تا شما را با  چوب مسواک ، طریقه مصرف آن و همچنین فواید چوب مسواک آشنا کند، پس با ما همراه باشید.

درخت مسواک و خواص مفید آن

بیش از دویست تحقیق مختلف بر روی مواد و اثرات جالب چوب مسواک انجام گرفته که از خواص منحصر به فرد آن خبر می‌دهد.

پیغمبر عظیم‌الشأن اسلام، حضرت محمد (صلی الله علیه واله و سلم)، اولین معرف و توصیه کننده‌ این چوب در جهت بهداشت دهان و دندان بوده‌اند؛ در حالی که قبل از آن مسواکی وجود نداشته است و این بسیار جالب است.

بیشتر بخوانید: فواید مسواک زدن در کلام رسول الله (ص) 

درخت مسواک در حقیقت درختچه ای است به ارتفاع متوسط 3 متری که شاخه های زیادی دارد و این شاخه‌ها به سمت زمین خمیده هستند و دارای پوستی نسبتاً شفاف، به رنگ سبز کمرنگ تا تقریباً سفید هستند.

مناطق مهم رویش گیاه در جهان جنوب آسیا، ایران، مصر، هندوستان و حبشه هستند و مهم‌ترین نواحی رویش آن در ایران لار، بندرعباس، میناب، مکران و چاه بهار است.

برای سالیان سال در قالب تبلیغات مختلف حوزه سلامت و پیشگیری از «فلوراید» به‌عنوان یکی از مؤثرترین مواد در پیشگیری از پوسیدگی مینای دندان یاد می‌شد و حتی شرکت های تولید‌کننده خمیردندان نیز از عبارت «حاوی فلوراید» به‌عنوان برگ برنده در تبلیغات محصولات خود استفاده می‌کردند.

ببینید: تصویری جالب از یک مسواک جاندار! 

فراتر از این امر، طی سالیان اخیر در قالب طرح های کشوری و از طریق سیستم آموزش و پرورش، از ماده فلوراید در قالب طرح های «فلورایدتراپی» در تمام مدارس استفاده شده است.

اما طی سالیان اخیر منازعات پرسروصدایی درباره استفاده از فلوراید و تشکیک در قدرت این ماده برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در گرفته است به‌گونه‌ای که برخی تحقیقات مستقل، نه‌تنها فلوراید را به هیچ عنوان مانع پوسیدگی دندان نمی‌دانند بلکه از این ماده به‌عنوان یکی از عوامل پر‌خطر برای بدن انسان یاد می‌کنند که تنها یکی از عوارض آن، پوسیدگی دندان و تخریب بافتهای استخوانی ذکر می‌شود.

بیشتر بخوانید: گیاه مسواک موثر برای تسکین امراض دهان و دندان 

جالب است بدانید؛ مسئله بهداشت دهان و دندان از مواردی بوده که دین اسلام، تأکید بسیار زیادی بر آن داشته است از جمله در احادیث مختلفی از پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) بر ضرورت مسواک زدن روزانه تأکید شده است و جالب اینکه در برخی روایات مربوط به مسواک حتی نحوه صحیح مسواک زدن نیز آموزش داده شده است! در حدیثی، پیامبر اکرم(ص) فرموده‌اند: «وقتى مسواک مى‌کنید از عرض، دندانها را مسواک بزنید».

ترکیبات مهم چوب مسواک

مهم‌ترین ترکیبات ریشه، ساقه و برگ این گیاه شامل فلاوونوئیدها، ساپونین، تانن، ترکیبات گوگردی، بنزیل ایزوتیوسیانات، ترکیبات کلراید، فلوراید، کلسیم و سیلیسیم است.

خواص خارق العاده چوب مسواک

اثر ضد میکروب

قسمت‌های مختلف گیاه مسواک به علت دارا بودن تانن، ترکیبات گوگردی و ترکیبات ایزوتیوسیانات، دارای اثر ضدمیکروبی گسترده روی انواع میکروارگانیسم‌هاست.

بیشتر بدانید: «چوب مسواک اراک» جایگزین مسواک‌های معمولی در کشورهایی اروپایی 

ده‌ها تحقیق در جهان نشان داده است که این اثرات به ویژه در مورد میکروارگانیسم‌های غیر هوازی مانند استرپتوکوکوس موتانس -که باعث پوسیدگی دندان می‌شود- ایده آل است.

اثر ضد زخم

اثر ضد زخم چوب مسواک مربوط به فلاوونوئیدها و تانن‌های موجود در آن است. گرچه ترکیبات دیگری در این زمینه نقش دارد ولی دو دسته مواد یادشده که اثر ضد زخم آن‌ها قوی است، علت اصلی این خاصیت است.

اثر پاک‌کنندگی و ضد جرم دندان

کلراید موجود در چوب مسواک به عنوان یک پاک کننده قوی عمل و از ایجاد جرم روی دندان جلوگیری می‌کند؛ به همین دلیل افرادی که به طور طولانی از چوب مسواک استفاده می‌کنند، دندان های سفیدی دارند.

اثر ضد پوسیدگی دندان

فلوراید به همراه ترکیبات گوگردی، تاننی و ایزوتیوسیانات موجود در گیاه مسواک باعث خاصیت قوی ضد پوسیدگی دندان در ساقه‌های گیاه شده است.

طی تحقیقی مشخص شد در بزاق دهان افرادی که از چوب مسواک استفاده می کنند، مقداری مواد، املاح و یون‌های بسیار با ارزش وجود دارد که می‌تواند با چندین مکانیسم در جلوگیری از بیماری دهان بسیار تاثیرگذار باشد. این تحقیق نشان داد که مواد موجود در چوب مسواک به راحتی و در زمان بسیار کوتاه در بزاق حل می‌شود.

بیشتر بخوانید: سفارش جبرئيل درباره مسواک زدن 

حقیق دیگری درباره اثر ضد میکروبی و ضدعفونی کننده چوب مسواک در مقایسه با خمیردندان‌های خوب دنیا انجام شد؛ درتعدادی از افراد قدرت ضدمیکروبی و ضدعفونی کننده بزاق پس از استفاده از خمیر دندان در زمان‌های مختلف اندازه گیری شد. در تحقیق جداگانه ای گروه دیگری که از چوب مسواک استفاده کرده بودند، مورد آزمایش قرار گرفتند.

نتایج آزمایش‌ها نشان داد که خاصیت ضدمیکروبی چوب مسواک از لحظه ورود به دهان شروع می‌شود و به مدت طولانی دوام دارد؛ در حالی که دوام خمیر دندان‌ها بسیار کوتاه است و قابل مقایسه با چوب مسواک نیست.

تاثیر مفید روی معده

مسواک زدن با این چوب بعد از صرف غذا، باعث تحریک دستگاه گوارش می شود و هوای داخل معده را که مانع هضم غذاست خارج می کند.

بیشتر بخوانید: درمان یبوست بیماران آسیب نخاعی با چوب مسواک طبیعی

تحریک حرکات روده

نتایج تحقیقی در دانشکده پزشکی اصفهان خاصیت ضد یبوستی چوب مسواک را ثابت کرد.

طریقه مصرف چوب مسواک

هر قطعه از آن به مدت یک روز در آب قرار می گیرد و سپس پوست همان قسمت جدا می‌شود.

به این ترتیب فیبرهای طولی این ساقه به شکل برس مویی ظریفی در می‌آید که آن را به آرامی روی دندان‌ها می‌کشند. با این عمل ضمن مسواک شدن دندان‌ها مواد مختلف این چوب در بزاق حل و آثار مختلف آن در دهان، لثه و دندان‌ها مشاهده می‌شود. همچنین از فیبرهای نازک ساقه برای خلال کردن دندان استفاده می‌شود.

احادیثی درباره ضرورت مسواک زدن

امام باقر علیه‌السلام‌:

اگر مردم نتایج و خواص مسواک کردن را بدانند هیچ‌گاه مسواک را از خود جدا نمى‌کنند. وسایل الشیعه ج2، ص13، ح 1327 ــ بحارالانوار (ط ــ بیروت) ج73، ص130، ح17

رسول اکرم(ص):

جبرئیل پیوسته مرا به مسواک سفارش مى‌کرد تا جایى که ترسیدم (از کثرت مسواک زدن) دندانهایم سائیده شود و از بین برود. وسائل الشیعه ج2، ص5، ح1300

امام صادق(ع):

در مسواک زدن دوازده فایده وجود دارد:

1. از سنت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله است،

2. دهان را پاکیزه مى‌کند،

3. نور چشم را زیاد مى‌کند،

4. باعث خشنودى خداوند است،

5. دندانها را سفید مى‌کند،

6. پوسیدگى آنها را از بین مى‌برد،

7. لثه را محکم مى‌سازد،

بیشتر بدانید: به جز دندان اینجا را نیز مسواک بزنید 

8. اشتهاآور است،

9. بلغم را مى‌برد،

10. حافظه را زیاد مى‌کند،

11. حسنات دوچندان مى‌شوند،

12. فرشتگان شاد مى‌گردند.

خصال ص 481، ح53.

رسول اکرم(ص):

مسواک کنید که مسواک زدن خوب چیزى است لثه را محکم مى‌کند، بوى دهان را مى‌برد، معده را اصلاح مى‌کند، درجات بهشت را مى‌افزاید، پروردگار را خشنود مى‌کند و شیطان را به خشم مى‌آورد.

بیشتر بدانید: مسواک بزنید تا دیابت نگیرید!/ پلاک‌ روی دندان زنگ خطر آغاز بیماری‌های قلبی 

نهج الفصاحه ص571، ح1975

امام على(ع):

مسواک زدن سبب خشنودى خداوند، اجراى سنت پیغمبر و وسیله خوش‌بویى و پاکیزگى دهان است. مکارم الاخلاق ص51

امام رضا(ع):

مسواک زدن، نور چشم را زیاد مى‌کند، مو را پر‌پشت مى‌نماید و آبریزش چشم را برطرف مى‌سازد.

مکارم‌الاخلاق ص50 ــ بحارالانوار (ط ــ بیروت) ج73، ص137

رسول اکرم(ص):

خلال کنید که بدترین چیز نزد فرشتگان این است که لاى دندانهاى بنده‌اى مانده غذا ببینند.

مکارم الاخلاق ص153 ــ بحارالانوار (ط ــ بیروت) ج63، ص436

امام صادق(ع):

بعد از غذا، زبان را دور دهان بگردان، هرچه با زبان درآمد فرو ببر و آنچه را با خلال بیرون آوردى از دهان بیرون افکن.

بیشتر بدانید و ببینید: اگر این درخت را زخمی کنید خونریزی می‌کند

من لایحضر الفقیه ج3، ص357، ح4262 ــ مکارم الاخلاق ص152

امام باقر(ع):

کعبه از زجرى که از بوى بد نفسهاى مشرکین مى‌کشید، به درگاه خداوند شکایت نمود، خداوند به آن وحى کرد، "تو را مژده باد که به‌جاى اینان کسانى را جایگزین مى‌کنم که با شاخه‌هاى درخت خلال مى‌کنند"، هنگامى که خداوند حضرت محمد صلّى اللّه علیه و آله را مبعوث فرمود، توسط جبرئیل سفارش مسواک و خلال کردن را به او وحى کرد.

محاسن ج2، ص558، ح924

پیامبر اکرم(ص): پنج چیز از سنت پیغمبران است: حیا، بردبارى، حجامت کردن، و مسواک و عطر زدن.

نهج الفصاحه ص462

نوع مسواکی که در منابع روایی بر آن تأکید شده، چه نوع مسواکی است؟

در بسیاری از روایات آمده است که معصومین علیهم السلام از مسواک کردن به چیزهایی غیر از چوب اراک و زیتون، مثل ریحان و چوب انار و ریشه درختان نهی کرده‌اند؛ پس می‌توان نتیجه گرفت که خود مسواک زدن با چوب اراک یا زیتون موضوعیت دارد و اگر چیز دیگری جای آن را می‌گرفت ائمه به آن هم اشاره می‌کردند.

پیامبر اکرم(ص) به مردم فرمود برای مسواک زدن از چوب اراک و زیتون استفاده کنید که در روایات، منافع فراوانى برای آن ذکر شده است.

در همین زمینه، این روایت نیز ذکر شده: «پیامبر با چوب اراک مسواک می‌کردند و جبرئیل امر کرده بود که با این وسیله مسواک کنند».

در منابع روایی ما برای مسواک زدن با چوب اراک یا زیتون بیش از 70 خاصیت ذکر شده است؛ تمیز کردن دندان، سفید کردن و جلا دادن دندان، برطرف کردن بیماری و دندان‌درد، رفع بوی بد دهان، تقویت لثه، چاق کردن لثه، از بین بردن جرم دندان، رفع بلغم از بدن، کاهش اشک چشم، افزایش بینایی و رفع تاری چشم، اشتها‌آور، درمان یبوست، هضم غذا، تقویت حافظه، افزایش عقل، پیشگیری از بیماری، برطرف کردن هم و غم، رفع وسوسه، افزایش رزق و روزی، دلخوش کردن و سرور انسان، دور کردن شیطان، جلب ملائکه و نیروهای مثبت، سبب رضایت خداوند، مضاعف کردن حسنات از جمله خواص مسواک زدن با چوب اراک ذکر شده است.

بیشتر بدانید: جرم‌گیری دندان با 6 ماده طبیعی و موثر خانگی 

جالب اینکه به‌تازگی و طی سالیان اخیر استفاده از چوب مسواک اراک در بسیاری از کشورهای اروپایی رایج و باب شده است به‌گونه‌ای که در حال حاضر در قالب تبلیغات مختلف، داروخانه‌ها، مراکز عرضه محصولات آرایشی و بهداشتی در این کشورها اقدام به فروش این نوع چوب مسواک‌ها می‌کنند که توسط پیامبر اسلام(ص) و ائمه شیعه به استفاده از آن سفارش زیادی شده است.

حتی در کشورهای اروپایی برای سهولت در استفاده از این چوب مسواک ها و برای مشابهت بیشتر با مسواک های رایج امروزی، دسته‌هایی پلاستیکی با محفظه‌ای مخصوص برای قرار گرفتن قطعات بریده‌شده چوب های مسواک اراک تولید و عرضه شده است.

انتهای پیام/