خودباوری؛ گمشده‌ای میان افراد شکست خورده/ چگونه فاتح قله‌های موفقیت باشیم؟

اعتماد به نفس و خودباوری موجب می‌شود تا شما به این باور برسید که می‌توانید دست به کار‌هایی شگرف زده و پله‌های موفقیت را بدون هیچ کمکی طی کنید.

به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران، حتماً شما هم با افرادی برخورد کرده‌اید که خودباوری مثبت دارند؛ انسان‌هایی که در برابر موانع و مشکلات محکم هستند و ایستادگی می‌کنند در مقابل این اشخاص، افرادی بوده که در برابر ناملایمات زندگی به سرعت شکننده و آسیب‌پذیر هستند.

خودباوری صفتی مهم است که به کمک آن می‌توانید بسیاری از کار‌ها را پیش برده و به موفقیت‌هایی بسیار دست پیدا کنید، داشتن اعتماد به نفس و خودباوری موجب می‌شود تا شما به این باور برسید که می‌توانید دست به کار‌هایی شگرف زده و پله‌های موفقیت را بدون هیچ کمکی و به پشتوانه قدرت درونی خود طی کنید.

برای بررسی اینکه آیا خودباوری فاکتوری اکتسابی یا ذاتی است و اینکه تفاوت آن با اعتماد به نفس کاذب و غرور چیست، گفت‌وگو‌هایی را با آندیا عباسیان کارشناس ارشد مشاوره و شکوفه اویار‌حسینی کارشناس ارشد مشاوره خانواده کردیم که در ادامه مشروح آن‌ها را می‌خوانید.

خودباوری چیست؟

آندیا عباسیان کارشناس ارشد مشاوره در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران، درباره خودباوری اظهار کرد: خودباوری یعنی اینکه هر فردی چقدر خودش را باور دارد؛ آن چیزی که هدایتگر ما بوده میزان باوری است که ما نسبت به خودمان داریم؛ طبق نظریه‌های روانشناسی باور‌های اصلی ما درباره خودمان در ارتباط با ۳ فاکتور احساس ارزشمندی، دوست داشتنی و توانمند بودن است.

خودباوری فاکتوری اکتسابی یا ذاتی است؟

وی خودباوری را فاکتوری اکتسابی دانست و بیان کرد: خودباوری حاصل بذرهایی است که در خاک رشدی هر فردی ریخته می‌شود، بسیاری از اوقات افراد خودباوری را با عزت نفس و اعتماد به نفس یکسان می‌دانند در حالی‌که تفاوتی کوچک میان آنها وجود دارد؛ افرادی که خودباوری دارند، عزت نفس دارند؛ اعتماد به نفس به تعداد موفقیت‌ها و شکست‌های هر شخص وابسته است؛ فردی که خودباوری یا عزت نفس دارد فارق از موفقیت و شکست خودش را انسانی دوست‌داشتنی، لایق و توانمند می‌داند.

بیشتر بخوانید: راهکار‌هایی برای افزایش خودباوری در کودکان

مهم‌ترین تفاوت خودباوری با اعتماد به نفس کاذب

این کارشناس ارشد مشاوره درباره مهم‌ترین تفاوت خودباوری با اعتماد به نفس کاذب و غرور افزود: افرادی که خودباوری دارند، خودشان را به خودشان ثابت می‌کنند اما اشخاص مغرور و متکبر طبل‌های توخالی هستند که بیشتر سر و صدا می‌کنند که بگویند از دیگران برتر هستند و این برتری در اغلب مواقع کاذب است؛ انسانی که خودباوری دارد ویژگی‌های مثبت، منفی و توانایی‌های خودش را می‌شناسد و تلاش نمی‌کند تا خودش را به نمایش بگذارد.

عباسیان درباره انسان‌های مغرور و متکبر تأکید کرد: در انسان‌های مغرور و متکبر ویژگی افراد دارای شخصیت هیستریک (نمایشی) را می‌بینیم که بیشتر خودشان را به نمایش می‌گذارند.

بیشتر بخوانید: چگونه خودمان را باور داشته باشیم؟

وی تصریح کرد: اگر قصد داشته باشیم انسان‌هایی خودباو‌ر پرورش دهیم نباید افراد را طبق معیارهای پیشنهادی خود کنترل کنیم؛ افرادی که محدودیت‌ها و کنترل‌های محیط پرورشی آنها بالاست، معمولاً خودباوری پایینی دارند و در مقابل اشخاصی که فضا به آنها داده می‌شود تا محیط اطرافشان را آزادانه با آزمون و خطا امتحان کنند، اغلب خودباوری بالایی دارند.

وقتی محدودیت‌ها سد راه پرورش خودباوری افراد می‌شود

این کارشناس ارشد مشاوره گفت: متأسفانه در فرهنگ ما کودکان حرف گوش‌کن و بله گو بسیار تشویق و تحسین می‌شوند، ما فکر می‌کنیم که با هدایت‌های از پیش تعیین شده می‌توانیم افرادی موفق را تحویل جامعه دهیم غافل از اینکه در کنترل‌ها، معیار‌ها و محدودیت‌هایی که برای افراد می‌گذاریم انتخاب آزاد و زمینه پرورش خودباوری را از اشخاص سلب می‌کنیم.

عباسیان اظهار کرد: یکی از بزرگترین مشکلات کودکانی که در آینده عزت نفس و اعتماد به نفس پایینی دارند این است که والدین قصد دارند زندگی را به کودکانشان دیکته کنند بنابراین کودکان از موفق نشدنشان اضطرابی وحشتناک دارند، زیرا آنها تصور می‌کنند این اتفاق می‌تواند به فاجعه‌ای اسفناک تبدیل شود؛ ما والدین را تشویق می‌کنیم تا اجازه دهند فرزندانشان از کوچک‌ترین تصمیمات شکست را تجربه کنند؛ والدین باید به فرزندانشان بگویند چه موفق شوند و چه شکست بخورند، ارزشمند هستند.

وی بیان کرد: تجربه کردن شکست به همان میزان موفقیت در شکل‌گیری خودباوری و احساس ارزشمندی فرد موثر است؛ به مقداری‌که خودباوری افراد افزایش پیدا می‌کند، به همان میزان اعتماد به نفس اشخاص و جسارت آنها برای آزادانه زندگی کردن بیشتر می‌شود.

این کارشناس ارشد مشاوره افزود: افرادی که دارای عزت نفس هستند، اعتماد به نفس و خودباوری هم دارند اما اشخاصی که اعتماد به نفس دارند به طور قطع عزت نفس ندارند؛ خودباوری حاصل عزت نفس و اعتماد به نفس افراد است.

عباسیان درباره مهم‌ترین دستاوردهای داشتن خودباوری در زندگی تأکید کرد: افرادی که خودباوری دارند در جهت تحقق آرزوهایشان و زندگی مطلوب گام برمی‌دارند؛ این اشخاص در برابر موانع و مشکلات زندگی محکم هستند و ایستادگی می‌کنند و در مقابل کسانی که خودباوری ندارند در برابر ناملایمات زندگی به سرعت آسیب‌پذیر و شکننده هستند.

مؤثرترین روش‌های تقویت خودباوری

وی درباره مؤثرترین روش‌های تقویت خودباوری تصریح کرد: افراد برای تقویت خودباوری باید نخست به خودشناسی (آگاهی پیدا کردن به ویژگی‌های مثبت و منفی خود) رسیده سپس مهارت‌ها و استعدادهای خود را با هر کم و کاستی پذیرفته و در جهت پیشرفت کردن توانمندی‌هایشان برنامه‌ریزی کنند.

این کارشناس ارشد مشاوره گفت: افراد نباید معیار‌های سخت‌گیرانه برای اهداف دور از دسترس تعیین کنند؛ بسیاری از این معیار‌های سخت‌گیرانه حاصل تبلیغات اجتماعی است که روزانه افراد را به سمت کمال‌گرایی تشویق می‌کنند.

عباسیان درباره تأثیر پیام‌های مثبت محیط در جهت تقویت خودباوری افراد یادآوری کرد: پیام‌های مثبت محیط در جهت تقویت خودباوری افراد بسیار مؤثر است؛ اشخاصی که خودباوری دارند همواره با این تفکر زندگی می‌کنند که به آنچه که قصد دارند، می‌رسند بنابراین مهم نیست که در این مسیر چقدر شکست می‌خورند؛ افرادی که خودباوری و عزت نفس دارند تأییدهای آنها درونی است و حال عمومیشان وابسته به تأیید یا طرد دیگران نیست.

باورها، عمیق‌ترین لایه شناخت‌ انسان

همچنین در ادامه شکوفه اویار حسینی کارشناس ارشد مشاوره خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران، درباره باور‌ها اظهار کرد: باورها، عمیق‌ترین لایه شناخت‌های انسان هستند که افراد با این باور‌ها خودشان، آینده، دیگران و دنیا را مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌دهند؛ خودباوری آن باور‌هایی است که مربوط به خود اشخاص است.

بیشتر بخوانید: ترفند‌هایی برای دستیابی به حس خودباوری

 تفاوت خودباوری مثبت با منفی

وی درباره خودباوری مثبت بیان کرد: در خودباوری مثبت تجارب دوران زندگی فرد موفقیت‌آمیز و محیط پرورش دهنده او مناسب بوده، بنابراین شخص دارای عزت نفس، اعتماد به نفس و باور مثبت نسبت به خودش، دیگران و دنیاست؛ فردی که خودباوری مثبت دارد انتظاراتش از خودش واقعی و منعطف است.

این کارشناس ارشد مشاوره خانواده، درباره خودباوری منفی افزود: فردی که تجارب دوران کودکی‌اش ناخوشایند داشته یا محیط پرورش دهنده او نامناسب بوده، به طوری که عزت نفس و اعتماد به نفسش دچار آسیب شده است، احساس می‌کند که به اندازه کافی ارزشمند، دوست‌داشتنی و توانمند نیست؛ چنین فردی خودباوری منفی دارد، بنابراین خودش، دیگران و دنیا را منفی ارزیابی می‌کند.

اویار حسینی تأکید کرد: فردی که خودباوری منفی دارد برای تسکین درد حقارت درونی خود، افکار و رفتارهایش را به این سمت سوق می‌دهد که به دیگران، دنیا و خودش این پیام را منتقل کند که من از شما برتر، توانمند و شکست‌ناپذیر هستم و هر کاری را می‌توانم انجام بدهم. حتی بدون وجود دیگران هم می‌توانم به زندگی خود ادامه بدهم؛ شخصی که خودباوری منفی دارد به همین شیوه با اطرافیانش ارتباط برقرار می‌کند که در علم اخلاق می‌گویند که فرد دچار غرور و تکبر شده است.

وی تصریح کرد: خودباوری فاکتوری اکتسابی است و بر اثر تجارب زندگی فرد یا بازخورد‌هایی که اطرافیان به شخص می‌دهد، شکل می‌گیرد.

 ارتباط خودباوری با احساس رضایتمندی درونی

این کارشناس ارشد مشاوره خانواده گفت: خودباوری با اعتماد به نفس صحیح و احساس رضایتمندی درونی ارتباط مستقیم دارد؛ هرمیزان فرد عزت نفس و اعتماد به نفسش بیشتر باشد، خودباوری‌اش نیز مثبت‌تر است، بنابراین نگاهش نسبت به خود، دیگران و دنیا واقعی و دارای انعطاف است.

 روان‌درمانگران شناختی_ رفتاری چگونه به افراد در جهت تقویت خودباوری کمک می‌کنند؟

اویار حسینی اظهار کرد: روان‌درمانگران شناختی_رفتاری به افراد یاد می‌دهند که چطور افکارشان روی رفتارهایشان و رفتارهایشان روی افکارشان اثر می‌گذارد، بنابراین این روان‌درمانگران به اشخاص در جهت کسب تجارب جدید کمک می‌کنند تا آنها بتوانند با کمک این تجارب باورهایشان را شخم بزنند و آنها را زیر و رو کنند.

وی یادآوری کرد: افرادی که خودباوری مثبت دارند، کنترل زندگیشان دست خودشان است و تنها آنها مسئولیت خوشبختی خود را برعهده دارند.

انتهای پیام/