انقلاب اسلامی و تحول در بخش کشاورزی

به گزارش خبرنگارگروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، بخش کشاورزی به عنوان تامین کننده امنیت غذایی جایگاه مهمی دارد و به تاکید صاحبنظران و کارشناسان اقتصادی این بخش در حرکت چرخ‌های اقتصادی کشور نقش اساسی ایفا می‌کند.

علاوه بر آن بخش کشاورزی به عنوان برقرارکننده تعادل اقتصادی اجتماعی دارای حساسیت و نقش آفرینی بسیار است چنانکه حفظ و توسعه کشاورزی می‌تواند در ایجاد اشتغال و جلوگیری از مهاجرت نقشی بی بدیل ایفا کند.

اکنون ایران از نظر اقتصاد کشاورزی کشوری مهم در منطقه محسوب می‌شود و با توجه به این اصل مهم که کشور‌هایی در آینده می‎ ‎توانند رشد و توسعه داشته و در رقابت با سایرین به موفقیت دست پیدا کنند که سه ویژگی دسترسی به انرژی، توجه به نیروی انسانی و تامین مواد غذایی (امنیت غذایی) را دارا باشند، می‌توان گفت: ایران کشوری دارای ظرفیت فراوان برای توسعه است که این مهم و توانمندی تا پیش از وقوع انقلاب اسلامی مورد توجه نبود.

۲۷ درصد جمعیت ایران در روستا‌ها زندگی می‌کنند لذا حدود یک سوم جمعیت کشور در بخش کشاورزی فعالیت دارند پس باید توجه خاص و ویژه‌ای به ساختار بخش کشاورزی شود که در پی وقوع انقلاب اسلامی به مراتب بیش از گذشته به این بخش توجه شده است.

در این میان بررسی وضعیت خراسان رضوی به عنوان یکی از استان‌های مهم ایران در حوزه کشاورزی نشانگر و نمونه گویایی از دستاورد‌های انقلاب اسلامی در این بخش است.

۳۶۳ هزار بهره بردار در بخش کشاورزی خراسان رضوی فعالیت دارند و حجم تولید سالانه انواع محصولات باغی، زراعی و دامی این استان هشت میلیون تن است. همچنین دو میلیون و ۱۳۸ هزار هکتار عرصه مستعد کشاورزی در خراسان رضوی وجود دارد. سالانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار زمین در این استان زیر کشت ۸۳ نوع محصول می‌رود که ۹۰۰ هزار هکتار از این سطح مربوط به زراعت و ۳۰۰ هزار هکتار آن باغ است.

بخش کشاورزی ۲۸ درصد اشتغال و ۳۰ درصد صادرات غیرنفتی خراسان رضوی را به خود اختصاص داده است. درآمد سالانه بخش کشاورزی این استان خراسان رضوی بیش از ۱۳ هزار و ۲۲۳ میلیارد تومان است.

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی به خبرنگار ایرنا گفت: ارزش افزوده بخش کشاورزی در این استان پنج درصد بیشتر از میانگین کشوری آن است.

نجفقلی صالحی بیان کرد: هم اکنون ارزش افزوده بخش کشاورزی در استان ۱۵ درصد است در حالی که میانگین کشوری آن ۱۰ درصد می‌باشد.

وی افزود: این امر نشان می‌دهد اتکا به بخش کشاورزی در زمینه اقتصادی و اشتغال در این استان بیشتر است.

وی گفت: هم اکنون ۲۳ درصد اشتغال این استان مربوط به بخش کشاورزی است در حالی که میانگین کشوری اشتغال در بخش کشاورزی ۱۸، ۲ درصد است.

وی با بیان اینکه دولت تدبیر و امید توجه ویژه‌ای به بخش کشاورزی دارد، افزود: تجربه نشان داده است هرگونه توجه به بخش کشاورزی زمینه ساز تحول در کشور و رشد اقتصادی شده است.

صالحی اظهار داشت: رشد و توسعه بخش کشاورزی یکی از شاخص‌های مهم توسعه است که استان خراسان رضوی از این نظر جزو استان‌های توسعه یافته محسوب می‌شود.

وی گفت: توجه به توسعه بخش کشاورزی موجب می‌شود شاهد افزایش سودآوری اقتصادی برای روستا‌ها و ماندگاری جمعیت روستایی و جلوگیری از مهاجرت باشیم.

وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی تحول گسترده‌ای را در عرصه‌های مختلف از جمله بخش کشاورزی رقم زد، افزود: شرایط پس از پیروزی انقلاب و هشت سال جنگ تحمیلی فشار‌ها و شرایطی خاص را برای کشور و این استان ایجاد کرد و علاوه بر آن ناملایمات و قهر طبیعت و خشکسالی‌های پی در پی در استان‌هایی مانند خراسان رضوی بیشترین تاثیرگذاری را داشته است.

صالحی اظهار داشت: این روند به گونه‌ای بود که سال گذشته کمبود بارش و به ویژه برف، طبق آمار و اطلاعات هواشناسی در ۵۰ سال اخیر بی سابقه بود و با آغاز سال جدید زراعی افزایش دما نیز یک رکورد بی سابقه را رقم زد.

وی گفت:، اما به رغم همه این مشکلات قشر نجیب کشاورز که تامین غذا و پروتئین مورد نیاز جامعه را بر عهده دارد با تدبیر، همت و همدلی همیشگی و اعمال مدیریت صحیح بر کمبود و کاهش آب، افزایش تولید را در کارنامه خود ثبت کرد.
وی با اشاره به اینکه ۴۰ سال دستاورد انقلاب اسلامی در بخش کشاورزی استان خراسان رضوی مشهود است، افزود: افزایش سه برابری تولید محصولات زراعی، افزایش ۶ برابری تولید محصولات باغی، افزایش سه و نیم برابری تولید محصولات دامی، افزایش ۹ برابری تولید تخم مرغ، افزایش ۱۱ برابری تولید مرغ گوشت از جمله این دستاوردهاست.

وی ادامه داد: افزایش سه برابری تولید گوشت قرمز، افزایش ۱۷ برابری تولید زعفران، افزایش ۶۴ برابری تولید پسته، افزایش ۲۷۳ برابری تجهیز و نوسازی اراضی سنتی، افزایش ۳۴۰ برابری تجهیز و نوسازی اراضی سنتی و افزایش ۳۴۰ برابری پوشش انهار و کانال‌های آبیاری از دیگر دستاورد‌های چهار دهه گذشته است.

وی گفت: هم اکنون خراسان رضوی از نظر سطح زیر کشت رتبه ۶ و از نظر تولید محصولات کشاورزی رتبه سوم را در بخش زراعت دارد.

صالحی افزود: در حوزه باغات نیز از نظر سطح باغات این استان رتبه دوم و از نظر تولیدات باغی رتبه هفتم کشور را دارد.

وی اظهار داشت: این استان با ۱۴ میلیون واحد دامی، تولید ۱.۳ میلیون تن محصولات دامی با ارزش بیش از ۵۳ هزار میلیارد ریال از نظر تولیدات دامی رتبه دوم کشور را دارد.

صالحی با بیان اینکه تولید محصولات کشاورزی بخصوص در حوزه محصولات استراتژیک مانند گندم در این استان نسبت به قبل از انقلاب رشد چشمگیر داشته است افزود: هم اکنون در تولید گندم به خودکفایی رسیده ایم و با توجه به اهمیت این محصول در امنیت غذایی موقعیت خوبی داریم.

وی گفت: قبل از انقلاب اسلامی در استان ۳۹۲ هزار تن گندم تولید می‌شد که این رقم هم اکنون با ۱.۲ برابر افزایش به ۵۴۸ هزار و ۵۵ تن رسیده است.


وی اظهار داشت: تولید جو از ۱۲۴ هزار تن به ۳۱۵ هزار و ۴۹۴ تن و بیش از ۲.۵ برابر، سیب زمینی از ۵۲۸ هزار تن به ۲۶۱ هزار و ۴۹ تن و بیش از ۵.۸ برابر و زعفران به عنوان کالای صادراتی و درآمد زا از ۸.۵ تن به ۲۸۹ تن تولید معادل بیش از ۳۴ برابر افزایش داشته است.

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی آنطور که باید و شاید به طرح‌های آب و خاک توجه نمی‌شد ادامه داد: طی چهار دهه گذشته توجه به طرح‌های آب و خاک و مدیریت مصرف آب به دلیل اهمیت آن رشد فراوان داشته است.

صالحی گفت: در اجرای سیستم‌های نوین آبیاری قبل از انقلاب ۲۵۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی استان زیر پوشش این سامانه بود که هم اکنون با بیش از ۵۶۰ برابر افزایش این سطح به ۱۴۰ هزار هکتار رسیده است.

وی ادامه داد: مرمت و لایروبی قنوات از ۸.۵ هکتار با بیش از ۶۳ برابر توسعه و رشد به ۵۳۸ هکتار رسیده است. وی بیان کرد: اجرای شبکه لوله گذاری و تلاش در صرفه جویی آب نیز از ۲۰ هکتار در قبل از انقلاب با ۵۱۷ برابر رشد به ۱۰ هزار و ۳۴۴ هکتار و تجهیز و نوسازی اراضی کشاورزی از ۲۹۴ هکتار به ۸۴۶ هزار و ۶۱۲ هکتار و رشد ۲۸۷ برابری رسیده که از دستاورد‌های انقلاب اسلامی در این حوزه است.

 

رئیس اداره امور فناوری‌های مکانیزه سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز گفت: تا قبل از انقلاب اسلامی ترویج و توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی این استان آنقدر که باید و شاید مورد توجه نبود.

محمد رضا قوسیان افزود: هم اکنون مکانیزاسیون در استان به ۱.۶۴ اسب بخار در هکتار رسیده است که در قبل از انقلاب درصد بسیار اندکی داشت.

وی با بیان اینکه رشد مکانیزاسیون پس از انقلاب اسلامی در دولت تدبیر محقق شد اظهار داشت: طی پنج سال گذشته ۵۹۰۰ دستگاه تراکتور در استان توزیع شد و حدود سه هزار و ۸۰ میلیارد ریال در حوزه مکانیزاسیون استان سرمایه گذاری گردید که حاصل آن رشد مطلوب در این زمینه است.

وی با بیان اینکه شاخص مکانیزاسیون در موارد دیگر نیز مورد سنجش قرار می‌گیرد، گفت: شاخص کاربرد ماشین آلات در کشت‌های مختلف از جمله غلات و شاخص سمپاشی با دستگاه از این موارد است.

قوسیان افزود: در آغاز کار دولت تدبیر و امید ۲۸ درصد سطح کشت غلات استان مکانیزه بود که این رقم اکنون از ۵۰ درصد نیز عبور کرده و این روند در حال افزایش است.

وی اظهار داشت: در کاشت دستی یک هکتار گندم باید ۳۳۰ تا ۳۴۰ کیلو گرم بذر پاشیده شود که این مقدار با استفاده از دستگاه و به صورت مکانیزه به ۲۲۰ کیلو گرم بذر در هر هکتار می‌رسد و این به معنای صرفه جویی ۱۰۰ کیلو گرم گندم در هر هکتار می‌باشد.

وی گفت: در شاخص سم پاشی که با سلامت انسان‌ها ارتباط دارد نیز استفاده از ابزار مکانیزه و پیشرفته علاوه بر تسهیل سم پاشی در کاهش باقی مانده سموم بر روی محصولات نیز موثر است.

قوسیان افزود: در این زمینه نیز از شاخص ۲۳ درصدی انجام سم پاشی‌ها در استان در سال ۹۲ هم اکنون به شاخص ۵۵ درصد رسیده ایم.

 

گفته می‌شود ۶۰ درصد اضافه برداشت از مخازن آب زیرزمینی در خراسان رضوی مربوط به بخش کشاورزی است.
بر این اساس شیوه‌هایی که موجب صرفه جویی در مصرف آب می‌شود و توجیه اقتصادی نیز دارد مورد اقبال فراوان قرار می‌گیرند که کشت گلخانه‌ای از جمله آنهاست.

مدیر امور باغبانی و زراعت سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: کشت گلخانه‌ای در این استان از سال‌های پس از انقلاب به عنوان تحولی نو در کشور آغاز شد و اکنون خراسان رضوی جزو استان‌های موفق در این زمینه است.

هاشم نقیبی افزود: کشت گلخانه‌ای از سال ۱۳۹۴ در خراسان رضوی آغاز شده و تاکنون در این چارچوب ۳۴۵ هکتار زیر کشت محصولات مختلف به صورت گلخانه‌ای رفته است.

وی اظهار داشت: این سازمان در چارچوب مدیریت مصرف آب و مقابله با بحران آب در توسعه کشت گلخانه‌ای از کشاورزان حمایت می‌کند، زیرا در این نوع کشت حجم تولید به ازای مصرف هر واحد آب در مقایسه با فضای باز و کشت سنتی ۱۰ برابر می‌شود.

وی افزود: صرفه جویی مصرف آب در کشت گلخانه‌ای بسیار زیاد است بطوری که در مصرف آب در کشت گلخانه‌ای نسبت به کشت سنتی ۱۰ درصد صرفه جویی می‌شود. تولید محصول خارج از فصل، مقاومت محصول و مصون بودن باغ‌ها از تنش‌های محیطی از جمله گرما، سرما و تگرگ از دیگر مزیت‌های کشت گلخانه‌ای است.

انتهای پیام// ز.‌ی

منبع: ایرنا