نوغانداری خراسان شمالی در پیچ و خم مشکلات

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بجنورد ، نوغانداری، بعنوان یکی از مهمترین مشاغل روستاییان به خصوص مرزنشینان منطقه راز و جرگلان خراسان شمالی است.

نوغان داری یکی از رایج‌ترین صنایع در منطقه مرزی رازو جرگلان و شاید تنها راه کسب درآمد هزار خانوار جرگلانی و عاملی برای رفع محرومیت از این منطقه کم برخوردار است که با رسیدن به رتبه اول کشوری در کیفیت و میزان بهره وری پیله ابریشم، توانمندی خود را در این صنعت آبا و اجدادی به اثبات رسانده است.

این روز‌ها به علت اشباع بازار از نخ ابریشم وارداتی، نوغانداران بازار فروش خود را از دست داده و کاهش قیمت‌ها و درآمد، موجب بی‌رغبتی آن‌ها در تولید پیله ابریشم شده است.

فرایند نوغانداری، از سال‌ها پیش مردمان منطقه مرزی جرگلان را از ابتدای اردیبهشت تا اواخر تابستان درگیر خود می‌کرد، اما این روز‌ها نبود تجهیزات و همچنین واردات بی رویه نخ‌های ابریشم از کشور‌های دیگر و اشباع شدن بازار ابریشم، رغبتی در میان نوغانداران برای ادامه این مسیر وجود ندارد.

یکی از نوغانداران منطقه راز و جرگلان  گفت: در گذشته پیله‌های ابریشم با دستان توانمند زنان این منطقه بخصوص مادربزرگ‌ها رشته و از آن در بافت فرش‌های منحصر به فرد با رنگ‌هایی زیبا استفاده می‌شد، ولی در حال حاضر در غیاب آن‌ها و نبود آموزش‌های لازم در این خصوص و همچنین نبود تجهیزات مورد نیاز در این حوزه، باعث شده فرایند تولید ابریشم با خام فروشی پایان بپذیرد و نخ‌های ابریشم مورد نیاز از استان‌های همجوار تامین شود.

قیمت پایین پیله و سختی‌های تولید

با توجه به اینکه نوغانداری شغلی فصلی و پرزحمتی است، امسال قیمت پایین پیله باعث شده سود فعالان این حوزه به جیب دلالان برود.

عبدالصمد از نوغانداران منطقه راز و جرگلان می گوید : پارسال تا حدودی وضعیت قیمت‌ها خوب بود و برخی نوغانداران پیله‌تر را هر کیلوگرم تا ۸۵۰ هزار ریال می‌فروختند، ولی امسال شاید نتوانند پیله تولیدی خود را با قیمت ۷۵۰ هزار ریال هم بفروشند.

او ادامه داد: با توجه به اینکه ما شرایط مکانی مناسب و تجهیزات مورد نیاز جهت فرآوری این محصول را در اختیار نداریم، بعید نیست با این وضعیت قیمت و بازار پیله ها، بزودی شاهد کمرنگ شدن این حرفه و عدم رغبت جوانان به این شغل آبا و اجدادی خود باشیم.

در حال حاضر نوغانداران مجبور به خام فروشی پیله‌های ابریشم هستند، اگرچه در منطقه راز و جرگلان استفاده از ابریشم رونق خاصی دارد، ولی به دلیل عدم وجود دستگاه‌های نخ ریسی و پیله خشک کنی، پیله‌های ابریشم به صورت‌تر فروخته می‌شود، این در حالی است که نخ‌های ابریشم مورد نیاز برای تولید فرش‌های دستباف از استان‌های همجوار وارد و در نتیجه درآمد حاصل از رنج نوغانداران به حساب دلالان واریز می‌شود.

استقبال خوب نوغانداران از پرورش کرم ابریشم، خراسان شمالی را به یکی از قطب‌های تولید پیله‌تر در کشور تبدیل کرده، ولی باز هم به مدد دلالان، فعالان این بخش با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند که اگر با حمایت و با نگاه ویژه مسئولان همراه نشود، صنعت نوغانداری در پیله مشکلات خود، محصور خواهد شد.

توزیع ۱۲۳ هزار اصله نهال توت بین نوغانداران خراسان شمالی

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی گفت: ۱۲۳ هزار اصله نهال توت به صورت رایگان بین نوغانداران این استان توزیع شد.

محمد محمدزاده معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی با اشاره به توزیع پنج هزار و ۵۰۰ جعبه تخم نوغان بین، افزود: حرفه نوغانداری در شهرستان‌های راز و جرگلان، بجنورد، مانه و سملقان انجام می‌شود.

محمدزاده با بیان اینکه سال گذشته ۲۰۸ تن پیله ابریشم در استان تولید شد، بیان کرد: هم اکنون چهار هزار و ۱۳۳ هزار خانوار کار پرورش کرم ابریشم را در این استان انجام می‌دهند.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی با اشاره به حمایت‌های دولتی از خانوار‌های نوغاندار ، اظهار داشت: برای حمایت از نوغانداران، تامین تخم نوغان به صورت یارانه‌ای و به قیمت سال‌های گذشته ۷۵ هزار ریال به فروش می‌رسد.

او گفت: از هر جعبه تخم نوغان ۴۲ کیلوگرم پیله‌تر ابریشم تولید می‌شود که خراسان شمالی از این نظر رتبه نخست کشور را دارد.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی با بیان اینکه در خراسان شمالی میانگین تولید پیله‌تر از هر جعبه نوغان ۴۲ کیلوگرم است، افزود: در برخی نقاط استان این میزان تا ۶۲ کیلوگرم نیز می‌رسد.

محمدزاده یکی از مشکلات این بخش را نبود نهالستان توت بیان کرد و افزود: سنتی بودن فرایند تولید پیله‌تر نیز یکی دیگر از مشکلات این بخش است.

واردات تیشه بر ریشه نوغانداری می‌زند

پولاد نجاهی بخشدار جرگلان  با بیان اینکه واردات بی رویه ابریشم به تولید پیله‌تر و در نهایت تولید ابریشم در این شهرستان مرزی آسیب‌های زیادی وارد می‌کند، گفت: اگرچه سال گذشته قیمت هر کیلوگرم پیله‌تر ۳۰۰ هزار ریال بود، ولی با ایجاد فضای رقابتی بین برخی از تاجران تا ۸۵۰ هزار ریال نیز فروش رفت، ولی امسال به دلیل اشباع شدن بازار ابریشم، پیله های‌تر به قیمت پارسال هم به فروش نخواهد رسید.

نجاهی افزود: با وجود اینکه هزینه‌های تولید و نگهداری از کرم ابریشم بالا رفته است، ولی برخی از تجار ابریشم، که هر ساله پیله‌های این منطقه را با قیمت خوبی خریداری می‌کردند، دلیل این کاهش قیمت‌ها را اشباع شدن بازار این محصول با واردات بی رویه نخ‌های ابریشمی از چین و دیگر کشور‌ها عنوان می‌کنند.

اقدامات انجام شده جهت حمایت از نوغانداران

نجاهی با بیان اینکه اقداماتی برای حمایت از نوغانداران و توسعه نوغانداری در جهت محرومیت زدایی از این شهرستان مرزی انجام شده است، افزود: یک کارگاه پیله خشک کنی و ۲۸ هکتار توتستان در روستای کلاته بهار برای ایجاد اشتغال و تکمیل زنجیره تولید در این شهرستان ایجاد شده است، ولی تاکنون استقبال خوبی از کارگاه پیله خشک کنی صورت نگرفته است.

بخشدار جرگلان می‌افزاید: به جهت محروم بودن این منطقه، نوغانداران خواهان آن هستند که حاصل دسترنج خود را به نقدینه تبدیل کنند، زیرا به اعتقاد آن‌ها خشک کردن پیله‌ها به لحاظ سودآوری چندان تفاوتی با فروش پیله های‌تر ندارد.

او با بیان اینکه این شهرستان مرزی به لحاظ بهره وری و کیفیت تولید پیله ابریشم رتبه نخست کشور را دارد، گفت: اگر این کاهش قیمت‌ها ادامه داشته باشد، بدون شک در کمتر از ۲ سال شاهد بی رغبتی اهالی برای پرورش کرم ابریشم خواهیم بود و این صنعت نیز علیرغم اقدامات توسعه‌ای و هزینه‌های صورت گرفته به فراموشی سپرده می‌شود.

درخواست اعتبار برای نوغانداران خراسان شمالی

علیرضا صادق مدیر امور طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی  گفت : ۱۲۵ میلیارد ریال برای ساخت تلنبار و خرید دستگاه ابریشم‌کشی، به سازمان مدیریت و برنامه ریزی درخواست شده است که امید می‌رود اختصاص یابد.

صادق افزود: تامین ۴۰ دستگاه ابریشم کشی و ساخت ۵۰۰ تلنبار برای توسعه نوغانداری در دست پیگیری است که برای تحقق این درخواست، ۱۲۵ میلیارد ریال اعتبار مورد نیاز است.

او با اشاره به اینکه از محل منابع سفر رهبر انقلاب به استان، ۱۱۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال برای توسعه صنعت نوغانداری اختصاص یافته است، اظهار کرد: نیمی از این اعتبار به معاونت بهبود تولیدات دامی و نیم دیگر به معاونت بهبود تولیدات گیاهی اختصاص یافت و با این اعتبار ساخت فضای اداری، اتاق تفریح، سالن‌های پرورش و سایر فضا‌ها به مساحت ۶۵۳ مترمربع ایجاد شد.

مدیر امور طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با بیان اینکه تلاش داریم تا پیله‌تر نوغانداران استان به صورت توافقی خریداری شود، عنوان کرد: نرخ خرید پیله‌تر به صورت توافقی به ازای هر کیلوگرم، ۶۵۰ تا ۷۵۰ هزار ریال است.

صادق با اشاره به خرید پیله‌تر از نوغانداران عنوان کرد: خرید تضمینی پیله‌تر در دستور کار است، اما نرخ اعلام شده برای خرید تضمینی، پایین است از این رو نوغانداران تمایلی به عرضه آن به این روش ندارند.

مدیر امور طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی اظهار کرد: نرخ خرید تضمینی پیله‌تر به ازای هر کیلوگرم، ۳۳۰ هزار ریال است، این در حالی است که قیمت این محصول در بازار بسیار بیشتر از این رقم است.

نکته قابل تامل در پایان این گزارش ،جلوگیری از ورود پارچه‌های ابریشمی چینی که با قیمت کمتری در بازار جولان می‌دهند؛ می‌تواند نقش مهم در افزایش تولید داخل و رغبت فعالان این حوزه داشته باشد.

خرید تضمینی پیله از جمله راهکار‌های حمایت از نوغانداران استان است و همچنین برگزاری کلاس‌های ترویج در زمینه نوغانداری می‌تواند پرورش دهندگان نسل جوان را به ادامه توسعه این صنعت ترغیب کند.

نویسنده گزارش: اکرم دانش طلب

انتهای پیام/د