بازخوانی پرونده یک نفوذی / محمدباقر نمازی کیست؟

سال ۱۳۹۴ خبر دستگیری سیامک و محمد باقر نمازی دوتن به جرم جاسوسی در ایران منتشر شد. این اقدام دستگاه اطلاعاتی آنقدر مهم بود که واکنش‌های زیادی از سوی جامعه جهانی به همراه داشت و هجمه‌های سنگینی از سوی غرب به ایران برای آزادی این فرد وارد کرد.

شبکه سی ان ان (CNN) در سال بازداشت این دو نفر اعلام کرد آمریکادر نامه‌ای به مقامات ایرانی خواستار آزادی باقر نمازی شده است؛ بر اساس ادعای سی‌ان‌ان "رابرت او براین" نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور گروگان‌ها در نامه‌ای خواستار آزادی باقر نمازی شده بود و در این نامه نوشته بود که اگر ایران باقر نمازی را آزاد کند آمریکا وارد مذاکرات کنسولی با ایران می‌شود.

بیشتر بخوانید

• محکومیت سیامک نمازی و محمدباقر نمازی به 10 سال حبس

نمازی‌ها؛ خاندان محبوب یهودیان و انگلیس

بازخوانی پرونده خانواده نمازی به خوبی نشان می‌دهد دلیل هجمه‌های وارد شده به ایران برای بازداشت باقر نمازی چه بوده است؛ خاندان نمازی‌ها از خانواده‌های ثروتمند شیراز بوده و از ابتدا ارتباط خوبی با یهودیان و انگلیسی‌های کمپانی هند و انگلیس داشته‌اند، در صفحه ۱۰۶ کتاب حقوق‌بگیران انگلیس نام شریعت اصفهانی (جد باقر نمازی) به‌عنوان یکی از ۱۰ نفری آمده است که در نجف ماهانه ۵۰۰ روپیه از انگلیس دریافت می‌کرده است.

محمدباقر نمازی از ابتدایی تا متوسطه خود را در مدارس انگلیسی هند از جمله مدرسه سنت جوزف و مقطع کارشناسی را در رشته علوم اقتصاد در دانشگاه سنت خاویر و در مقطع فوق‌لیسانس را در دانشگاه واندر بیلت آمریکا گذرانده است.

وی در دوران پهلوی از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ مسئولیت‌های مهمی را از جمله عضویت در هیئت امنای دانشگاه سیستان و بلوچستان، معاون امور سازمان‌های محلی و عدم تمرکز وزارت کشور، استاندار خوزستان و معاونت امور محلی و عمران شهری وزارت کشور را با حکم مستقیم شاه بر عهده می‌گیرد که در نهایت این خوش‌خدمتی‌ها منجر به دریافت نشان درجه ۳ همایونی می‌شود.

نمازی همزمان با ماجرای مشکوک و دلخراش سینما رکس آبادان استاندار خوزستان بوده و تلاش بسیاری می‌کند تا در چارچوب سیاست‌های اعلامی و همراهی با ساواک از این فرصت برای تخطئه حداکثری چهره انقلابیون بهره برداری کند.

به‌گفته نمازی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به‌صورت غیرقانونی از مرز سیستان و بلوچستان از کشور خارج و به‌دلیل سابقه همکاری با یونیسف دوباره از طریق همین سازمان دعوت به همکاری می‌شود. وی پس از خروج از ایران به پاکستان رفته و از آنجا به آمریکا و نزد خانواده خود می‌رود و تابعیت آمریکایی می‌گیرد تا اینکه در اوایل دهه هفتاد در دوران دولت سازندگی دوباره به ایران بازمی‌گردد.

در سال ۱۳۷۶ سازمانی تحت عنوان همیاران غیر دولتی ایران (غدا) با هدف آموزش، تربیت و ایجاد ارتباط بین سازمان‌های مردم نهاد با مشارکت NGO ها، با همکاری برخی مسئولان داخلی و سازمان‌های بین‌المللی راه‌اندازی که از همان ابتدا محمدباقر نمازی به عنوان مدیرعامل این سازمان انتخاب می‌شود؛ بررسی سوابق نشان می‌دهد که این سازمان نقش با همکاری مشترک با سازمان جهانی جمعیت نقش موثری در برنامه کاهش جمعیت ایران در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ شمسی ایفا کرده است.

دیدار سیامک نمازی و تریتا پارسی در همایش تعامل ایران و آمریکا در سال ۱۳۸۰ زمینه ساز تشکیل شورای ملی ایرانیان آمریکا و با حمایت محمد باقر و سیامک نمازی می‌شود و از همان زمان تریتا پارسی دیدار‌هایی با برخی مقامات ایرانی به منظور گسترش نقش نهاد‌های اجتماعی مردم‌نهاد انجام می‌دهد. پس از آن در سال ۱۳۸۲ دیداری با محمد باقر نمازی در واشنگتن ترتیب می‌دهد و بر ظرفیت سازی برای ایجاد نهاد‌های غیر دولتی در ایران توافق می‌کند.

ادامه ردپای نمازی در پرونده کرسنت

اما علاوه بر این اقدامات ردپای نمازی‌ها در پرونده کرسنت به خوبی می‌توان مشاهده کرد؛ سیامک نمازی با به عهده گرفتن مدیریت شرکت آتیه بهار در سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۶ به‌عنوان دلال عقد قرارداد ایران با برخی شرکت‌های بزرگ نفتی از جمله کرسنت فعالیت می‌کند، سیامک نمازی در پروژه کرسنت، مدیر پروژه‌های استراتژیک این شرکت بوده است.

در نهایت سال ۱۳۹۴ و پس از بازداشت سیامک نمازی در ایران، محمدباقر نمازی که برای رسیدگی به پرونده پسرش به ایران آمده بود نیز دستگیر شده و به این ترتیب یکی از مهره‌های مهم شبکه نفوذ در ایران به تور دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی می‌افتد، اما بر اساس قانون حقوق بشر محمد باقر نمازی به خاطر مسائل پزشکی و درمانی نزدیک به چهار سال خارج از زندان و در منزل خود در تهران به سر برده و صرفا ممنوع‌الخروج شده بود.

یک بام و دوهوا به سبک آمریکایی

وزارت امور خارجه ایران بار‌ها به صورت مستقل از برجام، از کانال‌های مختلف آمادگی خود را برای پرداختن به مسأله زندانیان، به طرف آمریکایی اعلام کرده است.

ناصر کنعانی سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران در این خصوص خاطرنشان کرد: با اجرای این توافق ایرانیان بیگناه زندانی شده در آمریکا که به اتهام واهی نقض تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی آمریکا، قربانی بی عدالتی نظام قضایی آن کشور شده اند، امکان رهایی و بازگشت سریع بِه آغوش خانواده‌های خود را داشته باشند. جای تعجب است که طرف آمریکائی به جای عمل و رفع موانع در این زمینه، صرفا به اجرای نمایش‌های تبلیغاتی علیه جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد.

جمهوری اسلامی ایران بنابر ملاحظات انسان دوستانه روز چهارشنبه گذشته از باقر نمازی ممنوع الخروجی را رفع و اعلام کرد هر زمانی که بخواهد، می‌تواند از کشور خارج شود که در  با واسطه‌گری عمان وی از ایران خارج شد.

منبع: برنا