۱۸ اثر تاریخی مشهد در وضعیت اضطراری مرمت

حسین امیرکلالی رئیس اداره میراث فرهنگی مشهد در خصوص راه‌اندازی کارگروه تخصصی حفظ و احیاء آثار تاریخی گفت: ادارات شهرستان‌ها معمولا زیر سایه ادارات کل میراث فرهنگی قرار دارند. از آغاز فعالیتم در اداره میراث فرهنگی مشهد یکی از برنامه‌هایم اخذ تفویض اختیارات از اداره‌کل استان بوده تا در شهرستان مشهد بتوانیم با قدرت اجرایی بیشتر کار‌ها را پیش ببریم.

او افزود: حوزه گردشگری و صنایع‌دستی با توجه به هماهنگی‌های صورت گرفته به ظرفیت خود دست پیدا کرده که وظایف مختلفی در این حوزه به شهرستان‌ها تفویض اختیار شد، اما در حوزه میراث فرهنگی قوانینی در سطح ملی داریم که اختیارات را به شهرستان‌ها نمی‌دهند و بسیاری از مسائل مانند پاسخگویی به استعلامات، هزینه کرد اعتبارات و مرمت آثار معمولا توسط معاون میراث فرهنگی اداره‌کل استان مدیریت می‌شود و اداره میراث فرهنگی شهرستان معمولا نقش هماهنگ‌کننده دارد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مشهد ادامه داد: در این زمینه تلاش کردیم که در این حالت اصلاح فرایند داشته باشیم. از روز نخست به دنبال ایجاد تعامل با شهردرای مشهد و دستگاه‌های مختلفی که می‌توانند به مرمت آثار تاریخی کمک کنند، بودیم.

امیرکلالی بیان کرد: در وهله نخست باید یک ظرفیت‌شناسی نسبت به آثار تاریخی مشهد داشته باشیم. ۲۴۷ اثر در حوزه شهرستان مشهد ثبت شده که حدود ۱۱۴ اثر در پیرامون حرم رضوی قرار دارد و حدود ۶۰ اثر آن خانه قدیمی است. برخی از این آثار مانند خانه ملک، خانه داروغه، خانه توکلی و سرای عزیزالله‌اف در حال مرمت هستند که از گذشته با مشارکت شهرداری و اداره‌کل میراث فرهنگی باز زنده‌سازی شده‌اند.

او تصریح کرد: مدیران قبلی به دلیل پیچیدگی مسائل میراث فرهنگی و هزینه‌کرد اعتباری اندک در این حوزه جوابگوی نیاز‌های مرمتی آثار تاریخی نبودند، از همین رو یک کارگروه تخصصی با حوزه میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی استان در حوزه شهرستان مشهد ایجاد کردیم تا آثار تاریخی را ظرفیت‌سازی کرده و با تعریف پروژه و مشارکت سایر دستگاه‌ها در راستای مرمت آثار تاریخی گامی برداریم.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مشهد در خصوص مهم‌ترین اولویت این کارگروه تاکید کرد: به دنبال این هستیم تا وضعیت آثار تاریخی مشهد را بررسی کنیم که کدام آثار نیاز به مرمت اضطراری دارند و آن‌ها را به سطحی برسانیم که از وضعیت کنونی خود خارج شوند. مطابق بررسی ما حدود ۱۸ اثر تاریخی مشهد در وضعیت اضطراری قرار دارند.

امیرکلالی اظهار کرد: در همین راستا سعی کرده‌ایم اعتباراتی در این خصوص از وزارتخانه و استان دریافت کنیم. در حال حاضر «باز حوض سفلی» یک اثر مربوط به دوره ساسانی است که با جذب یک اعتبار مختصر در حال مرمت قرار دارد. همچنین ۱۷ اثر دیگر در این کارگروه مطرح خواهند شد تا بدانیم در چه وضعیتی می‌توان برای آن‌ها اعتبار عمرانی دریافت کرد تا شاهد ریزش و نابودی آن‌ها نباشیم.

او افزود: آثار تاریخی اگر بخواهد به ثبت برسد و برای آن بودجه و اعتبار در نظر گرفته شود در سطح معاونت میراث فرهنگی اداره‌کل استان باید پیگیری شود. هدف ما این است که در این کارگروه از معاونت میراث و کارشناسان آن دعوت کنیم تا در حوزه مشهد به صورت تخصصی به آثار میراث فرهنگی مشهد توجه بیشتری نشان دهند.