موضع سلبریتی‌ها در قبال عملکرد تیم ملی ناشی از چیست؟

تیم ملی آمریکا و حامیانش قبل از سوت بازی حساس و سرنوشت‌ساز با ایران در شامگاه سه‌شنبه پیش‌ رو، بازی را شروع کردند. آنها می‌دانند خط پیروزی درون زمین، از بیرون آن شروع می‌شود. از این رو طی چند روز گذشته، به عجیب‌ترین نوع ممکن جنگ روانی را آغاز و پس از هجوم و واکنش کی‌روش و فدراسیون، عقب‌نشینی کردند. ابتدا این یورگن کلینزمن بود که اظهاراتی عجیب را درباره ایران و فرهنگ ما به کار برد. سپس فدراسیون فوتبال آمریکا در اقدامی عجیب پرچم ایران را به صورت مخدوش در صفحات مجازی کار کرد که در آن نشانی از ‌الله وسط پرچم ایران نبود. البته در هر ۲ مورد بعد از واکنش بجا و شایسته کی‌روش و فدراسیون، هم کلینزمن و هم فدراسیون فوتبال آمریکا مجبور به اصلاح عملکرد و گفته خود شدند.

اما در ابتدا بپردازیم به آنچه کلینزمن آغازگرش بود؛ مصاحبه یورگن کلینزمن به عنوان میهمان در برنامه «مچ آو دِ دی» شبکه بی‌بی‌سی جهانی آنقدر عجیب و غیرعادی بود که انگار کینه‌ای قدیمی و فروخورده در این ستاره پرافتخار دنیای فوتبال نهفته است. البته صحبت‌های ستاره سابق فوتبال آلمان در ابتدا با جملاتی احتمالا مثبت آغاز شد و او ایرانی‌ها را افرادی احساساتی آن هم از نوع غلیظش توصیف کرد که چه از جهت منفی و چه مثبت، همیشه شور و حرارت بالایی دارند اما در ادامه کلینزمن درباره خطاهای بازیکنان ایران صحبت کرد.

آمار نشان می‌دهد ایران مرتکب ۱۰ خطا و ولز مرتکب ۹ خطا در طول ۹۰ دقیقه شده‌اند که این نه اختلاف فاحشی دارد و نه نسبت به استاندارد‌های یک مسابقه در این سطح، رقم قابل‌توجهی محسوب می‌شود. او تاکید داشت باید به این موضوع پرداخته شود و بازیکنان ایران به نوعی با تحت فشار گذاشتن داور، شرایط را به سود خودشان رقم زده‌اند.

در ادامه کلینزمن درباره شرایط بهتر این دیدار برای تیم‌ملی ایران صحبت کرده و مدعی شد به دلیل برگزاری مسابقات در خاورمیانه، این بازی به نوعی دیداری خانگی محسوب می‌شد و بازیکنان این تیم به گرمای هوا و این شرایط عادت داشتند.

کلینزمن در ادامه تاکید داشت بازیکنان ایران داور و بازیکنان حریف را کنترل کرده و بلد بودند چه کاری کنند و البته این خیلی هم بد نیست (با لحنی عجیب و کاملا طعنه‌آمیز). عجیب اینجاست حتی وقتی مجری برنامه درباره بازگشت ایران به مسیر بعد از شکست سنگین مقابل انگلیس هم حرف زد، باز کلینزمن کاملا بی‌ربط مدعی شد این سبک بازی و فرهنگ ایرانی‌هاست و اصلا کارلوس کی‌روش به همین دلیل استخدام شده است؛ اشاره احتمالا بی‌ربط و البته غلط به ناکامی کی‌روش در کلمبیا و مصر در رسیدن به جام‌جهانی.

دوباره هم اضهارات بی‌ادبانه مبنی‌بر تحت فشار گذاشتن و فریب دادن داور و شلوغ‌کاری نیمکت و اینکه این فرهنگ بازی آنهاست کرد. کلینزمن تاکید داشت بازیکنان ایران با احساسات و فرم صورت‌شان داور را فریب داده و مکررا به داور چهارم معترض بودند. تاکید روی اینکه این فرهنگ ایرانی‌هاست و کاری می‌کنند که تمرکزت را از دست بدهی، دیگر بیش از اندازه و تکراری شد و عجیب بود که حتی این بازیکن سابق تیم‌ملی آلمان انگار علاقه‌ای نداشت کلامی درباره سلطه ۹۰ دقیقه‌ای تیم ایران بر ولز و سبک بازی قابل احترام تیم کی‌روش حرف بزند. در ادامه کلینزمن گفت اگر داور اروپایی بود شرایط فرق می‌کرد و این رفتار مانند بازیکنان کاستاریکایی بود!

رگه‌هایی از «نژادپرستی» و «خود برتربینی» در کلام یورگن کلینزمن به وضوح دیده می‌شد و چنین ادبیاتی از سوی یک کارمند رسمی نهادی مانند فیفا، رسما زیر سوال بردن بی‌طرفی این مجموعه و رفتاری حساسیت‌برانگیز است. بسیاری از ایرانیان مقیم خارج از کشور کلافه و مستاصل از این نگاه خودبرتربینی مردمان کشور‌های دیگر بویژه اروپایی‌ها هستند.

* سکوت سلبریتی‌های فوتبال ما؛ واکنش کی‌روش
۲۴ ساعت از این اظهارات تند گذشت، اما متاسفانه هیچ‌یک از سلبریتی‌های فوتبال ایران جوابی به بی‌احترامی‌های کلینزمن ندادند. نه علی دایی، نه مهدی مهدوی‌کیا، جواد نکونام، مسعود شجاعی و کریم باقری و نه هیچ‌کس دیگر. انگار نه انگار یک خارجی اینگونه فرهنگ ما را به باد استهزا گرفته است. آن‌ها که منتظر یک اظهارنظر از سوی منتقدان داخلی هستند تا بیانیه‌های آتشین خود را متوجه او کنند، برابر حرف‌های کلینزمن خود را به ندیدن و نشنیدن زدند تا به گونه‌ای مجبور نباشند از ایران و تیم‌ملی فوتبالش حمایت کنند.

اما طبق معمول این کارلوس کی‌روش بود که به عنوان سرمربی تیم‌ملی ایران، مجبور به واکنش شد. کی‌روش که می‌دانست کلینزمن به عنوان یک آلمانی که سال‌هاست در آمریکا زندگی می‌کند و حتی چندین سال سرمربی تیم‌ملی فوتبال آمریکا بوده است، جنگ روانی را برای بازی سرنوشت‌ساز سه‌شنبه پیش‌رو، آغاز کرده است، در صفحه مجازی خود، جواب بجا و کوبنده‌ای به یورگن کلینزمن داد. کی‌روش که خواستار استعفای کلینزمن از فیفا شده است، در این متن نوشت: «یورگن عزیز! تو پیشقدم شدی که مرا کارلوس صدا کنی و من فکر می‌کنم اشکالی نداشته باشد که تو را یورگن خطاب کنم... بدون اینکه حتی مرا شخصا بشناسی شخصیت من را با غرور همیشگی خودت قضاوت کردی. هیچ اهمیتی ندارد که من چقدر برای عملکرد تو در زمین فوتبال می‌توانم احترام قائل باشم. آن سخنانت درباره فرهنگ ایران، تیم‌ملی ایران و بازیکنان من مایه شرمساری در فوتبال است. هیچ‌کس نمی‌تواند اتحاد ما را دچار تزلزل کند، چون این موضوعات در سطح ما نیست. اما حتی با این حرف‌ها ما دوست داریم تو را دعوت کنیم به عنوان میهمان در کمپ تیم‌ملی حضور پیدا کنی و با بازیکنان ایران ارتباط بگیری و از آن‌ها درباره کشورشان، مردم ایران، شعر و هنر و ریاضیات و جبر و تمدن هزاران ساله ایران بیاموزی و همچنین از بازیکنان ما بشنوی که چقدر فوتبال را دوست دارند و برای آن احترام قائلند.
کی‌روش در این پست آتشین جملات خود را اینچنین پی می‌گیرد: ما متوجهیم که به عنوان آمریکایی - آلمانی حمایت خود را از ما دریغ کرده‌ای، مشکلی نیست؛ و با وجود اظهارات و اشاره‌های توهین‌آمیزت در بی‌بی‌سی که تلاش کرده‌ای زحمات، فداکاری و مهارت ما را زیر سوال ببری، به تو قول می‌دهیم بدون آنکه قضاوتی درباره فرهنگ، ریشه و سابقه تو داشته باشیم، همواره از حضورت در جمع خود استقبال کنیم. در عین حال تمام نگاه ما متوجه این نکته است تا از تصمیم فیفا در ارتباط با پست سازمانی تو به عنوان عضوی از کمیته فنی جام‌جهانی قطر ۲۰۲۲ باخبر شویم، چرا که به طور واضح انتظار ما از تو این است که پیش از بازدیدت از کمپ ما از سمت خود استعفا کرده باشی». اشاره کی‌روش به تابعیت آمریکایی کلینزمن هم نشان‌دهنده هوشمندی این مربی است. در واقع کی‌روش بدرستی این رفتار بی‌ادبانه کلینزمن را در راستای جنگ روانی آمریکایی‌ها قبل از بازی با ایران تحلیل کرد؛ واقعیتی که رگ غیرت هیچ کدام از سلبریتی‌های فوتبال ایران را متورم نکرد. گویی این جماعت حالا نه تنها در صف حامیان تیم ملی فوتبال ایران نیستند، بلکه به گونه‌ای موضع گرفته‌اند که در صف طرفداران رسانه سعودی اینترنشنال خود را تعریف کرده‌اند؛ همان رسانه‌ای که طرفدار حذف تیم ملی فوتبال ایران از جام‌جهانی و حالا طرفدار شکست فوتبال ایران در جام‌جهانی است. شاید تصور شود این سلبریتی‌های فوتبالی، حالا کسب‌وکار خود را در مسائل غیرفوتبالی دنبال می‌کنند.
البته یک نگاه ظریف می‌گوید بازیکنان سابق تیم ملی که اکنون به عنوان سلبریتی‌های فوتبالی خود را معرفی می‌کنند و در حوادث اخیر دنباله‌رو اغتشاشگران و تجزیه‌طلبان شده‌اند، نگران آن هستند که تیم ملی فوتبال ایران با صعود به مرحله بعد جام‌جهانی، تاریخ‌سازی کند و ملت این نسل تاریخ‌ساز فوتبال ایران را به عنوان اسطوره‌های فوتبالی خود بپذیرد و نسل‌های آینده هم فوتبال ملی ایران را با بازیکنان تاریخ‌ساز فعلی تیم ملی بشناسند؛ نه اسم‌های پرمدعایی که نه تنها آرزوی موفقیت برای تیم ملی فوتبال کشورمان نمی‌کنند، بلکه شاید به نوعی نسبت به نسل جدید فوتبال ایران و موقعیت اجتماعی آنان در جامعه و موفقیت‌های احتمالی آنان در جام‌جهانی «حسادت» می‌کنند.

* کلینزمن مجبور به عقب‌نشینی شد
اظهارات کلینزمن درباره سبک بازی ایران تحت هدایت کارلوس کی‎‌روش بویژه در بازی برابر ولز در مرحله گروهی جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر با واکنش تند این مربی پرتغالی روبه‌رو شد. به همین دلیل بی‌بی‌سی که اظهارات کلینزمن در این شبکه مطرح شده بود، بار دیگر با او صحبت کرد تا نظرش درباره واکنش کی‌روش را جویا شود.
کلینزمن به این شبکه گفت: «به نظرم برداشت بدی از صحبت‌های من شد. من واقعا سعی خواهم کرد با کی‌روش تماس بگیرم و اوضاع را آرام کنم. قصدم هرگز انتقاد از کارلوس یا نیمکت ایران نبود. بعضی حتی فکر کردند من از داور انتقاد کردم، چون او کاری درباره نحوه رفتار آن‌ها روی نیمکت انجام نداد».
او با توضیح درباره صحبت‌هایش اضافه کرد: «تمام حرف من این بود که آن‌ها احساسی با شرایط برخورد می‌کنند که در واقع از بعضی جهات قابل تحسین است. تمام نیمکت آن‌ها در تمام طول بازی با تیم داخل زمین همراه بود. آن‌ها بالا و پایین می‎‌پریدند و کارلوس مربی بسیار احساساتی‌ای است. او به طور مداوم کنار زمین حضور دارد و سعی می‌کند به بازیکنانش انرژی بدهد و آن‌ها را راهنمایی کند».
بدون شک اگر واکنش کی‌روش و فدراسیون فوتبال ایران نبود، او به این سرعت مجبور به عقب‌نشینی از مواضع عجیب و یکطرفه‌اش نمی‌شد. هر چند کلینزمن آلمانی- آمریکایی بالاخره یک جنگ روانی را در یک سطحی علیه فوتبال ایران انجام داد.
***
بعد از واکنش و شکایت فدراسیون فوتبال، هم کلینزمن عذر خواست هم آمریکایی‌ها

اصلاح پرچم ایران
فدراسیون فوتبال ایران در بیانیه‌ای اظهارات یورگن کلینزمن را محکوم کرد و خواستار عذرخواهی و استعفای او از گروه مطالعات فنی فیفا شد، همچنین فدراسیون فوتبال با ارسال ایمیلی به فیفا، اقدام فدراسیون فوتبال آمریکا در تغییر پرچم ایران را محکوم کرد.
در پی اظهارات سرمربی سابق تیم ملی آمریکا علیه فرهنگ مردم ایران و توهین به تیم ملی ایران، فدراسیون فوتبال ایران فیفا را مورد خطاب قرار داد و با محکوم کردن اظهارات مغرضانه یورگن کلینزمن علیه ایران خواستار استعفای وی از گروه مطالعات فنی فیفا شد.
فدراسیون فوتبال ایران پیش از این خواستار شفاف‌سازی فوری فیفا در این باره و خواستار عذرخواهی کلینزمن و استعفا از وظایف خود به عنوان عضو گروه مطالعات فنی فیفا شده بود.

در همین حال فدراسیون فوتبال ایران از کلینزمن دعوت کرد از کمپ تیم ملی در دوحه برای یادگیری درباره فرهنگ غنی ایرانی و ارزش‌های فوتبال و ورزش بازدید کند. سایت فدراسیون همچنین در قسمتی از بیانیه‌اش نوشت: «از آنجا که کلینزمن یک آلمانی است، به او قول داده می‌شود برای شرم‌آورترین قسمت تاریخ جام‌جهانی، «ننگ گیخون ٨٢»، زمانی که آلمان غربی و اتریش نتیجه را رقم زدند، مورد قضاوت قرار نگیرد و او به عنوان یک بازیکن سابق، با شیرجه‌های دراماتیک معروفش قضاوت نخواهد شد. مطمئناً او به عنوان یک بازیکن حرفه‌ای فوتبال برای هیچ موضوع سیاسی و تاریخی دیگری که مربوط به کشورش باشد، مورد قضاوت قرار نخواهد گرفت».

از سوی دیگر فدراسیون فوتبال ایران با ارسال ایمیلی به فیفا، اقدام فدراسیون فوتبال آمریکا در تغییر پرچم ایران را محکوم کرد. صفحه اینستاگرامی فدراسیون فوتبال آمریکا در اقدامی غیرحرفه‌ای نماد مقدس «الله» را از پرچم ایران حذف کرد. در پی این اقدام، فدراسیون فوتبال ایران با ارسال ایمیلی به فیفا خواستار تذکر و برخورد جدی فدراسیون جهانی فوتبال با فدراسیون فوتبال آمریکا شد. پس از اقدام فدراسیون بود که آمریکایی‌ها بلافاصله مجبور به اصلاح پرچم کشورمان شدند. صفحه رسمی تیم ملی آمریکا که در اقدامی پرچم جعلی از ایران منتشر کرده بود، پس از واکنش ایران و اعتراض کاربران، مجبور به اصلاح آن شد.

منبع: روزنامه وطن امروز