باشگاه خبرنگاران جوان - آیین پاسداشت روز زبان و ادب فارسی با حضور قائم مقام رئیس سازمان صدا و سیما در امور فرهنگی و رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سالن جلسات ساختمان شهدای رادیو با اجرای شعله رزمجو برگزار شد.

غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با تشکر از سازمان صدا و سیما که فرصتی برای قدردانی از همکاران خودشان درباره زبان و ادب فارسی فراهم کردند گفت: ۲۵ اردیبهشت روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی است. کسی که می‌خواهد به تمامیت ارضی کشور صدمه بزند، مسئله زبان را بهانه می‌کند. چون می‌داند که این زبان رشته‌ی پیوند ملی است و در طول تاریخ ما را غیرتمند و مصمم برای پاسداری از زبان فارسی می‌کند.

وقتی زبان صدمه ببیند با سخنرانی و بودجه کاری نمی‌شود کرد

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: در جهان اسلام وقتی می‌خواهند به اسلام صدمه بزنند به دنبال شخصیت پیامبر می‌روند. اینجا نمی‌خواهم مقایسه‌ای همه جانبه بکنم. اما زبان فارسی زیست بوم فرهنگی کشور ماست، همانطور که کوه و درخت زیست بوم طبیعتِ‌مان هستند، اگر زیستبوم‌ها -چه طبیعی، چه معنوی- آسیب ببینند، بازسازی شان کارِ آسانی نیست. به طور مثال چند سال است که در صدد احیای دریاچه ارومیه هستیم و هنوز آن به گونه کامل احیا نشده است. وقتی زبان صدمه ببیند با سخنرانی و بودجه کاری نمی‌شود کرد.

حدادعادل تأکید کرد: تا جایی که بودجه داشته باشیم، تلاش می‌کنیم تا کار انجام دهیم. اگر بخواهم به یک فقره از این کار‌ها اشاره کنم باید به مجموعه‌ی واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان فارسی در بازه زمانی ۳۰ ساله از سال ۱۳۷۳ تا ۱۴۰۳ اشاره بکنم که ۶۵ هزار معادل فارسی برای واژه‌های فرنگی در رشته‌های مختلف مصوب کردیم که در۱۱۰۰ صفحه منتشر شد. این یکی از کتاب‌های مهم فرهنگستان زبان فارسی بود که در نمایشگاه عرضه شد و بیش از ۱۵۰ گروه دانشگاهی در آن مشارکت داشتند.

وی با بیان اینکه فرهنگستان بدون رسانه موفق نخواهد شد ادامه داد: اگر صداوسیما با ما همکاری کند واژه‌های مصوب در جامعه جا می‌افتد مانند دو واژه «رزمایش» و «بالگرد» که به مرور زمان همه مردم از آن استفاده می‌کنند. ما معتقدیم رسانه می‌تواند بر عادت اجتماعی غلبه کند. ما تولید می‌کنیم رسانه آن را انتقال می‌دهد.

حدادعادل گفت: خوشبختانه آن سایه سنگینی که در گذشته در صدا و سیما وجود داشت دیگر نیست و برنامه‌ها به معرفی شرکت‌های دانش بنیان می‌پردازند.

وی خاطرنشان کرد: قرار بود گروهی در واژه گزینی برای اصطلاحات فنی درون سازمان به وجود بیاید که در حال حاضر این گروه تشکیل نشده است.

رئیس بنیاد سعدی همچنین از مرکز موسیقی سازمان صدا و سیما خواست که در کنار سرود ملی، سرودی برای زبان فارسی تهیه شود که بچه‌ها بتوانند آن سرود را زمزمه کنند و این سرود در کنار سرود ملی قابلیت اجرا داشته باشد.

زبان فارسی؛ رویکردی متفاوت

وحید جلیلی قائم مقام سازمان صدا و سیما در امور فرهنگی نیز درباره پاسداشت زبان فارسی تصریح کرد: مامی‌توانیم در این موضوع رویکرد حداقلی یا حداکثری، نگاه خط قرمزی یا خط سبزی، محافظانه کارانه یا آرمانی داشته باشیم.

وی با بیان اینکه جامعه تراز دینی زمانی شکل می‌گیرد که دعوت به خیر داشته باشیم گفت: در شأن ایران بزرگ و تمدن ساز نیست که صرفاً به حداقل‌ها اکتفا کنیم.

جلیلی ادامه داد: استفاده از صنایع ادبی به زبان لطافت می‌دهد، «زبان» خوراک روح جامعه است آنچه حاصل ذوق و طبع و اندیشه هنرمندان ما است می‌تواند روح جامعه را لطافت بدهد؛ بنابراین جایزه پاسداشت زبان فارسی می‌تواند نقطه عطفی شود تا مجریان و گویندگان را به «قله» برساند نه اینکه از «پرتگاه» نجات دهد.

دغدغه‌مند زبان فارسی هستیم

علیرضا قزوه مدیر مرکز زبان و ادب فارسی در صدا و سیما نیز با بیان اینکه آنچه ما را امروز دور هم جمع کرده دغدغه‌های ما درباره زبان فارسی است. امیدوارم در رسانه ملی کسانی باشند که دغدغه‌مند زبان فارسی باشند.

وی با اشاره به اینکه ۱۳ برنامه تخصصی در خصوص زبان فارسی داشتیم گفت: بایستی از دل سازمان شروع کنیم و با تشویق، آنها را به رخ بکشیم که اینها کار‌های ارزشمندی می‌کنند.

قزوه ادامه داد: در هر فصلی ۴ نفر را که خدمت به زبان فارسی کردند گرامی خواهیم داشت.

مدیر مرکز زبان و ادب فارسی سازمان صدا و سیما ادامه داد: کودتای ادبی بر علیه زبان فارسی در هندوستان و شبه قاره هند اتفاق افتاد و آن حذف زبان فارسی به طور تدریجی در فرایندی ۱۵۰ ساله بود.

وی با بیان اینکه کودتای دومی همین روز‌ها دارد اتفاق می‌افتد، تصریح کرد: وضع زبان فارسی خوب نیست.

معاونت سیاسی و تلنگر به پاسداشت زبان فارسی

حسن عابدینی معاون سیاسی سازمان صدا و سیما از دیگر سخنرانانی بود که گفت: مقام معظم رهبری نگرانی خودش را در حوزه زبان و ادب فارسی اعلام کرده بنابراین در حوزه معاونت سیاسی یکی از گمرک‌هایی که در واردات خبر اتفاق می‌افتد واژه‌ای است که اشتباه تلفظ کنیم و این سنگ بنایی می‌شود که فردا و پس فردا در حوزه فرهنگ، مردم آن را تکرار کنند. کم واژگانی نیستند که به خاطر غفلتی که صورت گرفته مردم و دانشجویان از آن استفاده می‌کنند.

وی ادامه داد: دو گروه در معاونت سیاسی کارشان پاسداشت زبان فارسی است، آقای جلوداریان با تهیه گزارش تلاش می‌کندتا تلنگری برای توجه به زبان فارسی به وجود بیاورد.

عابدینی ادامه داد: نکته‌ای که مغفول مانده سابقه کتاب نخواندن ایرانیان در دهه سوم قرن ۲۱ است بنابراین ما هر هفته یکی دو کتاب را خلاصه کرده و در گزارش‌های خبری خود می‌آوریم.

وی با اشاره به ایستادگی کشور ژاپن در مقابل هجوم واژگان بیگانه گفت:خوشبختانه واژه‌های فارسی بسیاری همچون انگور، بادام، شیر، جنگل و. از زبان فارسی وارد زبان ژاپنی شده است. ژاپنی‌ها هم مانند شیرازی‌ها طوری صحبت می‌کنند که آخر کلامشان به او ختم می‌شود.

وی ادامه داد: اوایل انقلاب ما به کلمه «همه پرسی»، رفراندوم می‌گفتیم هنوز هم بعد از سالیان دراز مجری‌های ما از واژه SMS به جای پیامک استفاده می‌کنند.

معرفی و اهدای جایزه به چهار برگزیده، از دیگر بخش‌های این نشست بود که به شهاب شهرزاد گوینده برنامه «باغ‌هنر» از معاونت صدا، لطف‌الله سعیدی‌فر نویسنده معاونت استان‌ها - استان مازندران، امید جلوداریان خبرنگار از معاونت سیاسی، رضا جعفری گزارشگر شبکه سوم معاونت سیما، نشان فردوسی و سپاسنامه و جایزه نقدی اهدا شد.

در ادامه حمیدفر نسرین پرویزی معاون واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در خصوص دغدغه مندی زبان فارسی صحبت کرد.

شعرخوانی فرزانه خجندی و همسرش آذرخش از کشور تاجیکستان از دیگر بخش‌های این آیین بود. عابدی از بیدل‌پژوهان هندوستانی نیز در باره اهمیت زبان فارسی به فرزندان نسل دوم ایرانیان مهاجر سخن گفت.

شعرخوانی طنز گونه ناصر فیض که از کم کاری مدیران در حوزه پاسداشت زبان فارسی انتقاد و گلایه کرد از دیگر بخش‌های این آیین بود.

در آیین بزرگداشت روز زبان و ادب فارسی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، وحید جلیلی قائم مقام رئیس سازمان صدا و سیما، علیرضا قزوه مدیر مرکز زبان و ادب فارسی سازمان صدا و سیما، فربود شکوهی دبیر آیین پاسداشت زبان و ادب، حسن عابدینی معاون سیاسی سازمان صدا و سیما، سلیم غفوری قائم مقام معاون سیما، شهاب اسفندیاری رئیس دانشگاه صدا و سیما، فرزانه خجندی و آذرخش از شاعران تاجیکستانی، عابدی از هندوستان، اعضای شورای تخصصی مرکز پاسداشت زبان فارسی، ناصر فیض و جمعی از فارسی دوستان حضور داشتند.

منبع: معاونت صدا